▫️بالاخره ارتباط بین نرخ ارز و تورم را باید از چه مجرایی درک کرد؟

▫️اقتصاددانان می‌گویند ریشه اصلی تورم را باید در نرخ رشد نقدینگی جست و جو کرد. اما با توجه به نوع اقتصاد ممکن است همبستگی این عوامل در کوتاه مدت با تورم متفاوت باشد. در اقتصاد ایران این همبستگی به سمت نرخ ارز متمایل بوده است.

▫️به طوریکه آمارها نشان میدهد نرخ رشد ارز و نرخ رشد تورم در سه دهه اخیر ایران بیشترین همبستگی را تجربه کرده است.

▫️دو تکانه اصلی در مدل ایجاد تورم در اقتصاد ایران وجود دارد که یکی تکانه اسمی است. این تکانه از انبساط مالی و پولی تشکیل شده است. از سوی دیگر تکانه‌های خارجی وجود دارد که شامل تحریم و رابطه مبادله است.

▫️در همایش «چشم‌انداز اقتصاد ایران ۱۴۰۳» که به ابتکار گروه رسانه‌ای دنیای اقتصاد برگزار شده، در پنلی تخصصی با حضور دکترمسعود نیلی، دکتر احمدرضا جلالی نائینی، دکترکامران ندری، دکتر تیمور رحمانی، دکتر پویا جبل عاملی و دکتر فرهاد نیلی، ریشه‌های تورم در ایران بررسی شده است.





♦️ کانال تخصصی اقتصاد

🔺 عوامل موثر بر تورم
🔻 دکترمحمدرضا منجذب

در مطالعه ای که اخیرا بر مبنای داده های رسمی انجام شد، عوامل موثر بر تورم مورد واکاوی و محاسبه قرار گرفت. هرچند رشد نقدینگی عاملی موثر بر تورم ایران طی هفت دهه اخیر بوده است، لیکن عواملی دیگر هم بر تورم تاثیرگذار بوده است که در سیاستهای مقابله با تورم باید مورد نظر باشد. این عوامل بشرح زیر هستند:

🔹 رشد تولید، تولید در ایران شامل مجموعه تولیدات چهار زیربخش خدمات، کشاورزی، نفت و صنعت است. بطوریکه رشد تولید از طرف عرضه کل اقتصاد تاثیری کاهنده بر تولید دارد. افزایش یک درصدی در تولید چیزی درحدود ده صدم درصد تورم را کاهش می دهد.

🔹رشد نقدینگی، تاثیری افزایشی بر تورم دارد. رشد نقدینگی از طرف تقاضای کل اقتصاد موثر است. بطوریکه در تورم پایین یک درصد افزایش در نقدینگی موجب افزایش یک دهم درصد در تورم می گردد. ولی با افزایش تورم این رقم افزایش می یابد. در تورم کنونی تاثیری معادل بیست و پنج صدم درصدی دارد.

🔹رشد نرخ ارز، تاثیری مثبت بر تورم دارد. بطور متوسط افزایش یک درصدی در نرخ ارز، افزایش پانزده صدم درصدی بر تورم دارد. تبلور رشد کسری بودجه بیشتر از دو کانال رشد نقدینگی و رشد نرخ ارز در اقتصاد ظاهر می شود.

🔹انتظارات تورمی تاثیری مثبت بر تورم دارد (اینجا را ببینید). انتظارات قیمت در ایران بدو شکل تطبیقی و عقلایی شکل می گیر. هرچند نقش انتظارات تطبیقی بمراتب بیشتر هست. تاثیر انتظارات از چهاردهم درصد در تورمهای پایین شروع می شود و به هشت دهم درصد در تورمهای بالا ختم می شود. از این منظر تاثیر انتظارات تورمی از دو مقوله قبلی بیشتر هست.

🔹خروج آمریکا از برجام در دوره ترامپ، اثری افزایشی بر تورم داشته است (اینجا را ببینید). در این دوره بطور متوسط تورم بیست و پنج صدم درصد افزایش داشته است.

🔹در این مطالعه تاثیر ادوار تجاری سیاسی و انتخاب رفسنجانی، خاتمی، احمدی نژاد و روحانی بر تورم مورد ارزیابی قرار گرفت. اقتصاد ایران تنها در دوره رفسنجانی تورمی افزایشی و معنادار را تجربه کرده است.


⭕️ در جمع بندی میتوان گفت طی دهه اخیر روند تورم دچار شکست ساختاری شده است و سطح آن افزایش داشته است. دلیل اصلی آن تحریم های شدید بر اقتصاد ایران بوده است، که از هر دو طرف عرضه کل و تقاضای کل بر تورم ایران تاثیر گذاشته است. در این نوشتار مهمترین عوامل موثر بررسی شد، هرچند عوامل کمی و کیفی دیگری هم قابل ذکر است.

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌




🌐 کانال دکتر منجذب

🎥 رئیس سازمان برنامه و بودجه: الان موتور تولید تورم را می‌شناسیم و تلاش‌مان این است که آن را خاموش کنیم



مطالب مرتبط:
1️⃣ کاهش نقدینگی، لزوماً تورم را کاهش نمی‌دهد
2️⃣ عوامل موثر بر تورم
3️⃣ تأثیر انتظارات تورمی بر تورم در ایران



♦️ کانال تخصصی اقتصاد

❄️ تورم را دو رقمی نگه داشتیم؛ دو رقم از ۱۰ هست تا ۹۹!

✍️دکتر محمد طبیبیان


🔰یکم. در اخبار آمد روز پنجشنبه بانک مرکزی ترکیه اعلام کرد نرخ بهره را از ۴۵ درصد به ۵۰ درصد افزایش می دهد،  این نرخ بانک مرکزی است و نرخ بهره بانک ها برای وام از این رقم فراتر خواهد رفت. دلیل این اقدام افزایش نرخ تورم اعلام شده. نرخ تورم در ماه فوریه ۶۷ درصد بوده است. همین یکی دو سال پیش بود که اردوغان می خواست به صورت دستوری بهره را حذف کند یعنی به صفر برساند. در همین کانال هم خبر مطرح شد و گفته شد این مقدمه پنبه کردن رشته‌ها در اقتصاد تر کیه است. ظاهرا جایی در سر راه تصمیم را عوض کرده. حالا با واقعیت ها بایستی دست و پنجه نرم کند.  نرخ تورم بالا در هر اقتصاد فقط نشان از سیاست پولی غلط نیست، بلکه سیاست پولی غلط خود نشان از سوء مدیریت وسیع اقتصاد کشور است. این پدیده ها را باید شاخص های ترکیبی بارز از رویکرد های متعدد پنهان تفسیر کرد.

🔰دوم. از مقام والا مرتبه ای  نقل شده که (مثلاً بد خواهان یا اجانب غربی یا اشباح مشابه و مرموز) می خواستند تورم را سه رقمی کنند ما همان دو رقمی نگه داشتیم. 
این خبر در سال نو فقط به کام کسی  که بیان می‌کند خوش می‌آید.  چون دو رقم از ۱۰ هست تا ۹۹.

🔰تورم در کشور ما چقدر بوده است؟
ارقام بهنگام چندانی در دست نیست. یک جدول که در  شبکه های اجتماعی منتشر شده شاخص قیمت مصرف کننده در دی ماه ۱۴۰۲ را   1066.1 اعلام کرده. همین شاخص در ماه مشابه سال قبل 713.4 اعلام شده، یعنی نرخ تورم 49.4 درصد. اگر طبق قاعده  سال قبل باشد پایان اسفند میانه 50 را رد کرده است.

🔰سوم، برخی افراد مطرح می کنند که نرخ تورم سالانه کمتر از نرخ نقطه به نقطه است و مثلا 45 درصد. چون تغییر شاخص قیمت هم‌افزا است میان‌گین گرفتن از آن معنی ندارد. بگذریم که از نظر مقیاس این هم نرخ تورم بسیار بالایی است و تسکینی برای مردم عادی به حساب نمی آید. اگر یک سال قبل ۱۰۰۰ تومان در جیب داشته اید با نرخ تورم ۵۰ درصد قدرت خرید آن امروز ۶۶۷ تومان است. با نرخ تورم ۴۵ درصد این رقم می شود ۶۹۰ تومان، تفاوت چندانی نمی‌کند. اختلاف این ارقام با ۱۰۰۰ تومان اولیه کجا رفته؟ به کیسه ایجاد کننده تورم، بدون این که حس کنید دستی در جیب شما رفته باشد.

🔰چهارم، نرخ تورم سالانه همان نرخ نقطه به نقطه است، یعنی برای ۱۴۰۲ شاخص قیمت پایان اسفند تقسیم بر شاخص پایان اسفند ۱۴۰۱ منهای عدد یک ضربدر صد. محاسبه دیگری که بتوان به آن اعتماد کرد وجود ندارد!










♦️ کانال تخصصی اقتصاد

📌پروفسور میلتون فریدمن: چرا سوسیالیسم هرگز کار نخواهد کرد؟

🔹میلتون فریدمن، اقتصاددان برجسته آمریکایی و برنده جایزه نوبل اقتصاد در سال ۱۹۷۶، توضیح میدهد که چرا برای رسیدن به عدالت اقتصادی سوسیالیسم هرگز جواب نمی دهد و راهی جز تکیه بر اقتصاد آزاد وجود ندارد.










♦️ کانال تخصصی اقتصاد

❄️ توصیه‌های برندگان جایزه نوبل به اقتصاددانان جوانان

🔹از 8 برنده جایزه نوبل در علوم اقتصادی سوال شد که چه توصیه‌ای برای اقتصاددانان جوان خواهند داشت؟ در این ویدیوی کوتاه پاسخ‌های جالب هریک از آن‌ها به این پرسش را خواهیم دید.










♦️ کانال تخصصی اقتصاد

🔴یک سوال تکراری در سال ۱۴۰۳ : چرا علاقمندان به #کمونیسم⁩ به #کوبا⁩ تشریف نمی برند برای زندگی و استفاده از دستاوردهای بلافصل پزشکی و …؟
چرا نمی روند؟

✍️دکتر پیمان مولوی

چون آنجا در فلاکت مطلق مردم زیست میکنند و اینها هنوز دنبال مدینه فاضله کمونیستی هستند و هنوز کمونیسم و سوسیالیسم واقعی در جهان اجرا نشده است.

امیدوارم تمام افراد با تفکرات کمونیستی و سوسیالیستی کهنه از کانادا، امریکا، اروپا غربی به ممالک کمونیستی ‌‌سوسیالیسم واقعی کوبا و ونزوئلا و کره شمالی و … سفر و فقط یک سال در آن آزمایشگاه های سوسیالیستی زندگی کنند!

زود نیایید بگویید دانمارک و  کشورهای اسکاندیناوی سوسیالیستی هستند ، چون آنها جزو آزادترین اقتصادهای جهانند و رتبه آزادی اقتصادی، تجارت خارجی شان جزو بهترین هاست و از این کمونیسم بازی ها ندارند!

برای دیدن رتبه آزادی اقتصادی کمونیست و چپ عزیز به وبسایتهای موسسات فریزر و هریتیج بروید و رتبه کشورهای با دولت رفاه را چک کنید همه در آزادی اقتصادی سرآمد هستند

زود نگویید چین کمونیستی است که مرغ پخته هم خنده اش می‌گیرد، آنجا حزب کمونیست چین عنان سیاست را در دست دارد ولی عاشق بازار ازاد است! رتبه تجارت خارجی آن جا را مشاهده کنید!

زود نگید لیبرال ها بروند آرژانتین! اگر بر نمی خورد آرژانتین رتبه آزادی اقتصادی اس ۱۵۹ است! جزو بسته ترین ها! الان رئیس جمهورش یک لیبرتارین شده که اقتصاد بسته آرژانتین  ممکن است کلا او را حذف یا استحاله کند!

✔️رتبه تجارت ازاد خارجی ایران ۱۶۴ از ۱۶۵ است
✔️رتبه آزادی اقتصادی ایران ۱۶۰ از ۱۶۵
✔️منبع موسسه فریزر










♦️ کانال تخصصی اقتصاد

⭕️ بهترین بازار در سال ۱۴۰۳؛ کدام بازار بیشترین سود را دارد؟

دکتر پیمان مولوی در پاسخ به این پرسش که بهترین بازار برای سرمایه‌گذاری در سال ۱۴۰۳ چیست؟ افزود: ما می‌گوییم هیچ بازار بهتری وجود ندارد و این‌ها، همه جزو خطای دسته‌بندی است.

این اقتصاددان به این سوال که بهترین بازار برای سرمایه‌گذاری در سال ۱۴۰۳ کدام است، پاسخ داد.

به گزارش خبرآنلاین، پیمان مولوی اظهار داشت: هر کسی به صورت متناوب چه در دلار، چه در طلا، چه در املاک و مستغلات و چه در خودرو و حتی در سهام با ریسک آن حضور داشته باشد، از ریال خود می‌توان محافظت کند.

این اقتصاددان تصریح کرد: در این حالت، به صورت متوسط باید خرید شود، به خصوص در طلا باید این اتفاق بیفتد.

مولوی متذکر شد:، اما طلای جهانی پتانسیل رشد ۱۰ درصدی را دارد، چون از تیرماه نرخ بهره در آمریکا احتمالا پایین می‌آید و این تاثیر مثبت روی طلای جهانی دارد.










♦️ کانال تخصصی اقتصاد

🎥 رشد اقتصاد ایران گارانتی دارد؟

▫️در سالهایی که پاندمی کرونا تمام اقتصاد جهان را تحت تاثیر خود قرار داد و موجب منفی شدن نمودار رشد بسیاری از اقتصادهای دنیا شد، نمودار رشد اقتصادی در ایران به طرز عجیبی رو به بالا بود و نرخ رشد مثبتی را ثبت کرد.

▫️آمارهایی مانند رشد صنایع و خدمات هم نشان می‌دهد که این آمار توخالی نیست. اما مسعود نیلی با ریز شدن در آمارهای اقتصادی نشان می‌دهد که آیا این رشد پایدار خواهد بود یا یک شوک مقطعی است.

▫️دکتر مسعود نیلی این سخنرانی را در همایش «چشم انداز اقتصاد ایران ۱۴۰۳» که به ابتکار گروه رسانه‌ای دنیای اقتصاد برگزار شد، انجام داد.










♦️ کانال تخصصی اقتصاد

🎥 معماری معیوب اقتصاد ایران

▫️هدف‌گذاری هر اقتصادی رسیدن به رشد پایدار است. اما اقتصاد ایران به دلایل متعدد چندین سال است که در جست و جوی رسیدن به رشد به این در و آن در می‌زند. سیاست‌گذاران و دولتمردان در ظاهر با اصلاحاتی سعی در انداختن اقتصاد روی غلتک رشد کرده اند.

▫️ولی دکتر داوود سوری، اقتصاددان معتقد است برای رسیدن به رشد باید بیش از اصلاحات سطحی تغییر ایجاد کرد. چرا که معماری اقتصاد ایران به گونه‌ای طراحی شده که منتج به رشد نخواهد شد.








♦️ کانال تخصصی اقتصاد

🔺 شاخص توزیع درآمد و درجه توسعه یافتگی
🔻دکتر محمدرضا منجذب

❄️ اخیرا گزارشی توسط سازمان ملل ارایه شد و در آن اشاره شد که ایران از نظر شاخص توزیع درآمد ضریب جینی در وضعیت توزیع درآمدی بهتری نسبت به مالزی و ترکیه و برزیل قرار دارد (اینجا را ببینید).

❄️ بطور معمول برای بررسی مقایسه ای چند کشور باید چندین شاخص همزمان مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد.
در فرایند توسعه اقتصادی توزیع درآمد از شکل یوی برعکس تبعیت می کند. بطوریکه در ابتدای فرایند توزیع درآمد بدتر می شود و ضریب جینی افزایش می یابد و در اواخر فرایند توسعه این شاخص کاهش می یابد. چنانچه این گزارش تایید می کند، این عدد در ایران کمتر از سه کشور دیگر هست.

❄️ اما اگر فرایند درآمد سرانه چهار کشور بررسی و مقایسه گردد، حاکی از پیشی گرفتن مالزی، ترکیه و برزیل است. حداقل سه دلیل می توان اقامه کرد که کشورهای مزبور در فرایند توسعه و صنعتی شدن از ایران جلوتر هستند و روی منحنی یوی برعکس جلوتر هستند:

❄️ اول درآمد سرانه این کشورها در طول زمان از ایران پیشی گرفته است.
دوم این کشورها هنوز جزو کشورهای توسعه یافته قرار ندارند، و به همین دلیل توزیع درآمدشان به قسمت پایین منحنی یوی برعکس نزدیک نشده است.
سوم این کشورها برنامه های توسعه خود را دنبال می کنند، در حالی که ایران در عمل هیچ برنامه توسعه بلندمدت و خاصی را دنبال نمی کند.

❄️نکته دیگر اینکه هرچند در فرایند توسعه ضریب جینی کاهشی هست، لیکن اینکه یک برنامه توسعه ای و هدف آن توزیع برابرتر درآمد (مانند سوئد) و یا کمتر برابر (مانند آمریکا) باشد، عدد شاخص ضریب جینی یکسان نخواهد بود.

❄️نکته پایانی، اینکه متاسفانه تورم بالا و شدید سالیان اخیر، طبقه متوسط ایران را کوچکتر و فقیرتر کرده و احتمالا توزیع درآمد برابرتر شده است!


‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌




🌐 کانال دکتر منجذب

🔸 کوچک‌شدن طبقه متوسط؛ مهم‌ترین تغییر اجتماعی سال ۱۴۰۲/ جامعه ایران دیگر یک جامعه سنتی نیست

امان‌الله قرائی‌مقدم، جامعه‌شناس به #خبرآنلاین می‌گوید:

▫️تغییر بسیار مهمی که در سال ۱۴۰۲ شاهد آن بودیم، «کوچک‌شدن طبقه‌ متوسط» است. این طبقه، سپر مقاومتی طبقات پایین در مقابل طبقات بالاست و ضعیف‌شدن آن به ضرر جامعه است.

▫️وقتی این طبقه فرو می‌ریزد، طبقات زیرین را به جنبش و حرکت درمی‌آورد و می‌تواند آنها را علیه طبقات بالا، حاکمیت و دولت برانگیزاند.

▫️ناآگاهی، رانت، رشوه، خلف وعده، روابط‌مداری و ناشایسته‌سالاری‌ در جامعه ما بسیار است و این بر کسی پوشیده نیست. اقتصاد بیمار است و گرانی و تورم بیداد می‌کند. مجموعه این عوامل طبقه متوسط را تحت فشار قرار می‌دهند و منجر به تخریب آن می‌شوند./متن کامل








♦️ کانال تخصصی اقتصاد

⭕️ دکتر هاشم اورعی، استاد دانشگاه در گفت‌وگو با «انتخاب»:
برای افزایش تولید سه مؤلفه لازم داریم؛ سرمایه‌گذاری جدید، فناوری و مدیریت؛ هیچکدام از این موارد را به اندازه کافی نداریم
هاشم اورعی، استاد برق دانشگاه شریف، درباره علت ناترازی گاز گفت: وقتی صحبت از ناترازی می‌شود باید به تولید و مصرف توجه کنیم. تضاد این دو به ناترازی تبدیل می‌شود. ما برای اینکه ناترازی نداشته باشیم باید تولید را زیاد و مصرف را کم کنیم. ما در هر دو بخش مشکل داریم.

ناترازی انرژی در ایران صرفاً به گاز خلاصه نمی‌شود و برق نیز دچار ناترازی جدی است. میزان مصرف بالا در کنار هدررفت انرژی و ناترازی و عدم سرمایه‌گذاری، وضعیت تولید و مصرف را به نقطه حاد نزدیک‌تر می‌کند که نیازمند نگاه واحد و جدی به این پدیده مهم است.

هاشم اورعی، استاد دانشگاه شریف، درباره علت ناترازی گاز به «انتخاب» گفت: وقتی صحبت از ناترازی می‌شود باید به تولید و مصرف توجه کنیم. تضاد این دو به ناترازی تبدیل می‌شود. ما برای اینکه ناترازی نداشته باشیم باید تولید را زیاد و مصرف را کم کنیم. ما در هر دو بخش مشکل داریم. ما برای افزایش تولید سه مؤلفه لازم داریم، اول سرمایه‌گذاری جدید است. دوم فناوری و سوم مدیریت است. ما هیچکدام از این موارد را به اندازه لازم و کافی نداریم. ۸۰ درصد چاه‌های ما در نیمه دوم عمرشان قرار دارند. وقتی چاه‌ها در این مرحله قرار می‌گیرند با کاهش فشار مواجه می‌شوند. وقتی کاهش فشار صورت می‌گیرید تولید پایین می‌آید.

وی در ادامه در رابطه با عدم سرمایه‌گذاری مناسب بیان کرد: در پایان سال ۱۴۰۲ وزارت نفت مدعی شد که ۲۰ میلیارد دلار برای سرمایه‌گذاری قرارداد بسته است، اما معلوم نیست این ۲۰ میلیارد دلار از کجا تأمین می‌شود. از نظر من این قرارداد‌ها بدون مشارکت صاحبان تکنولوژی نمی‌توانند فناوری لازم را تأمین کنند. من امیدی به این فعالیت‌ها ندارم و بعید به نظر می‌رسد که بتوانند تولید را افزایش دهند. اما اگر فرض کنیم سرمایه‌گذاری کردیم و فناوری هم داریم به میزان هدررفت برمیخوریم. میزان هدررفت در انتقال و توزیع به شدت بالاست. عدد‌هایی که گفته می‌شود تا روزی ۳۰۰ میلیون مترمکعب یعنی یک سوم تولید ماست. در حالت کلی عمر صنعت گاز ما بالاست و باید هرسال مقداری از تجهیزات تعویض شود.

اورعی درباره هدررفت و ناترازی برق گفت: در مورد برق هم آن میزان سرمایه‌گذاری که باید برای تعویض تجهیزات انتقال و توزیع استفاده می‌کردیم را نداریم. ما حدود ۸ درصد تلفات تولید و ۵ درصد در انتقال و ۲۰ درصد در توزیع هدررفت برق داریم. در این نقطه نیز سرمایه‌گذاری صورت نگرفته است. میزان رشد تقاضا از میزان رشد تولید بیشتر است که باعث ناترازی فزاینده در برق و گاز می‌شود. مشکلات جلوگیری از بالا رفتن تقاضا را باید مدیریت کنیم. ما نباید فقط دنبال تولید برویم، چون مصرف ما خیلی زیاد است و ۳/۲ اروپا گاز مصرف می‌کنیم و یک سوم کل گاز مصرفی کشور در بخش خانگی است که هزینه واقعی آن را پرداخت نمی‌کنند و تقریباً رایگان است.








♦️ کانال تخصصی اقتصاد

🔵 #میلتون_فریدمن که بود؟

◽️میلتون فریدمن یکی از تاثیرگذارترین اقتصاددان‌های قرن بیستم بود. کمتر اقتصاددانی به مانند فریدمن هم در دنیای آکادمیک و هم در دنیای رسانه به موفقیت‌های بزرگ رسیده است. در سال ۱۹۷۶ او نوبل اقتصاد دریافت کرد. به خاطر فریدمن، دپارتمان اقتصاد دانشگاه شیکاگو به شهرتی جهانی دست یافت و اقتصاددان‌های معروفی در آنجا تحصیل کردند، برای مثال گری بکر که خود برنده نوبل اقتصاد شد در این دانشگاه تحصیل کرد. در کنار کارهای قوی آکادمیک، فریدمن کتاب‌های زیادی برای عامه مردم نوشت. در سال ۱۹۶۲ او با همسرش کتاب سرمایه‌داری و آزادی را نوشت که با زبان شیوایش، میلیون‌ها نفر را با اقتصاد آشنا کرد.








♦️ کانال تخصصی اقتصاد