«یک فنجان واژه‌شناسی» سلسله یادداشت‌هایی است که به کالبدشکافیِ برخی واژه‌های رایج در فارسی می‌پردازد و چند و چونِ پیدایش و تحولِ آن‌ها را می‌کاود. این یادداشت‌ها را آقای بهروز صفرزاده، از اعضای هیئتِ مؤلفانِ مؤسسهٔ لغت‌نامهٔ دهخدا، نوشته و هر هفته یکی از آن‌ها در وب‌گاه و شبکه‌های اجتماعیِ مؤسسهٔ لغت‌نامهٔ دهخدا منتشر می‌شود. امیدواریم هر فنجان از این واژه‌شناسی به کامتان گوارا باشد.
@dehkhodaicps

غزلی از طرزیِ افشار (قرنِ یازدهمِ هجری)

طهرانیدن

طعنه بر من مزن ای یار، نمی‌طهرانم/
واجبیده‌ست به‌ناچار نمی‌طهرانم//
بارها آمده آزرده ز طهران رفتم/
نیست این بار چو هر بار، نمی‌طهرانم...
تا فلاطونِ زمان دردِ مرا درمانَد/
با وجودِ تنِ بیمار نمی‌طهرانم

(دیوانِ طرزیِ افشار، به کوششِ م. تمدن، تهران: کتاب‌فروشیِ ادبیه، چ ۲، ۱۳۳۸، ص ۱۵۴-۱۵۵)

غزلی از طرزیِ افشار (قرنِ یازدهمِ هجری)

چو با غیری آن دل‌ربا می‌شرابد/
ز غیرت دلِ عاشقان می‌کبابد//
ز هجرانِ سنگین‌دلی سیم‌ساقی/
دلم هم‌چو سیماب می‌اضطرابد//
تو را زاهدا نشئۀ چشمِ مستش/
اگر شیخِ صدساله‌ای می‌شبابد//
تو را چون حسابانم از خیلِ خاکی؟/
مهیده رُخت، سنبلت می‌سحابد//
به هر سو که از مِهر می‌التفاتی/
ز رویِ تو هر ذره می‌آفتابد//
ز نادیدنت مردمِ چشمِ مردم/
سفیدید، تا کی رُخت می‌نقابد؟//
نه آبی نه آبادی‌ای در جهان است/
سما می‌سرابد، زمین می‌خرابد//
نمی‌اختیاریم الا اطاعت/
ثوابد اگر طرزیا یا عِقابد

(دیوانِ طرزیِ افشار، به کوششِ م. تمدن، تهران: کتاب‌فروشیِ ادبیه، چ ۲، ۱۳۳۸، ص ۶۳-۶۴)

بیش از هفت هزار زبان در جهان هست.
پیش‌بینی شده‌است که تا سالِ ۲۱۰۰ بینِ پنجاه تا نود درصدِ زبان‌های جهان نابود خواهند شد.

که گفته‌است قناری قفس‌نشین باشد
کلاغ بگذرد آزاد از کنارِ قفس

بهمنِ رافعیِ بروجنی

دربارۀ هرکس از رویِ پرسش‌هایش داوری کن، نه از رویِ پاسخ‌هایش.

ولتر

اگر بدانی که محبوب به دنیا می‌آیی و محبوب هم از دنیا می‌روی، آن‌وقت با هرچه در این فاصله روی بدهد می‌توان کنار آمد.

مایکل جکسن

خبر نداشتم که جهان مرا فردی عجیب و غیرعادی می‌داند. وقتی کسی مثلِ من از پنج‌سالگی جلوِ چشمِ صدمیلیون نفر بزرگ شود، طبعاً آدمی متفاوت می‌شود.

مایکل جکسن

کلیدِ موفقیت نمی‌دانم چیست، اما کلیدِ شکست این است که سعی کنید همه را راضی نگه دارید.

بیل کازبی

🌱 کتاب بهار منتشر می‌کند

📕 دستور زبان فارسی
ویراست دوم

🖌 علی‌محمد حق‌شناس
حسین سامعی
سید مهدی سمایی
علاءالدین طباطبایی

@Ketabe_Bahar

در ایران به مسائل و مشکلاتِ معتادان بیش‌تر از مسائل و مشکلاتِ فرهیختگان توجه می‌شود.
معتادان مهم‌تر از فرهیختگان‌اند.

#بهروز صفرزاده

ایرانی‌ها به گداها بیش‌تر کمکِ مالی می‌کنند تا به مؤسساتِ فرهنگی و پژوهشیِ رو به زوالِ کشورشان.

#بهروز صفرزاده
جمعه ۱۴۰۰/۴/۱۱

زندگی اختیاری است میانِ دو اجبار.

#بهروز صفرزاده

تهران، خیابانِ ۱۶ آذر (جنبِ دانش‌گاهِ تهران).
شنبه ۱۴۰۰/۴/۱۲
عکاس: بهروز صفرزاده

بالاخره کوچه است یا خیابان؟!
یعنی این‌قدر ناهم‌آهنگی؟!

شنبه ۱۴۰۰/۴/۱۲
تهران، خ ۱۶ آذر
عکاس: بهروز صفرزاده

دربارۀ در بر گرفتن

واژۀ فارسیِ بَر چند معنی دارد که یکی از آن‌ها آغوش و بغل است.
در بر گرفتن در اصل یعنی در آغوش گرفتن.
در بر گرفتن بعدها معنیِ شامل شدن را یافته‌است. مثلاً می‌گوییم «این مقاله چند موضوع را در بر می‌گیرد».
گویی این مقاله آن موضوعات را در آغوش می‌گیرد.
جالب است که در انگلیسی نیز واژۀ embrace این معنیِ دوگانه را دارد، یعنی هم به معنیِ در آغوش گرفتن است هم به معنیِ شامل شدن.
ریشۀ لاتینیِ embrace از دو جزء تشکیل شده که اولی به معنیِ در (حرفِ اضافه) و دومی به معنیِ دست و بازو و آغوش است.
Jack warmly embraced his son.

This course embraces several different aspects of psychology.

سخت می‌خواهم که در آغوشِ تنگ آرم تو را
هرقدَر افشرده‌ای دل را بیفشارم تو را

صائبِ تبریزی