دلنوشته‌های تاریخیِ علی مرادی مراغه‌ای

💥ملیجک نه بلکه ببری خان...!
✍️علی مرادی مراغه ای
https://tttttt.me/Ali_Moradi_maragheie

✅اشاره:
فقدان شایسته سالاری در استبداد ایرانی چنان بوده که هر کسی مغضوب واقع می شد یکشبه از هستی ساقط می شد اما برعکس، هر که مورد عنایت بود به عرش برده می شد و این عنایت شاهانه نه تنها ملیجک کوتوله را به عرش اعلا می برد بلکه حتی می توانست شامل گربه ای گردد و او را بر صدر بنشاند یعنی ببری خان، گربه مورد لطف ناصرالدین شاه که صاحب دم و دستگاه و لقب بود...!
مقاله ای که در مورد ملیجک نوشتم نقدهایی نوشتند که ارزش پاسخ مبسوط نداشت.
من توصیه میکنم سکوت کنند بهتر است چون هر چه بیشتر نویسند گندِ کار بیشتر درمی آید!
اینجا گامی فراتر نهاده میگویم نه ملیجک که انسان بود حتی اگر حیوانی نیز مورد عنایت قبله عالم قرار می گرفت دارای خدم و حشم و همه چیز می شد!
آنانکه در تاریخ استبداد ایرانی دنبال اخلاق و مدینه فاضله هستند در انبار کاه، دنبال سوزن می گردند، چون بقول سهراب:
پشت سر روی همه ی فرفره ها خاک نشسته است.
پشت سر خستگی تاریخ است....

♦️بعدها که کارد بر استخوان مردم بدبخت رسید و نامه های اعتراضی بدون امضا به شاه شدت یافته بود در آنها از ببری خان نیز سخن رفته:
«از ابتداى سلطنت اعليحضرت به هرچه ارادۀ همايونى تعلق گرفته، بندگان جز راه اطاعت نپيموده‌ايم. مثل ميرزا تقى خان اتابك را كه اميدگاه يك ملت و نجات‌دهندۀ يك مملكت بود... بى‌تقصير برافكنديد، سكوت كرديم؛ شصت فوج ايرانى را در سفر مرو به دست تركمان اسير داديد، بدون كلمه‌اى اعتراض هر كس توانست عزيز خود را مثل گاو و خر خريدارى كرد؛ هركس را از برادران اسلامى ما... به هر تهمت و اسم‌ قربانى كرديد، چشم پوشيديم؛ از اراذل و اشخاص پست، از زن و مرد و سفيد و سياه حتى گربه را به هر مقام و منصب و لقب مفتخر فرموده بر عقلا و بزرگان و نجبا و علماى مملكت ترجيح داديد، تذلل كرديم؛ «جیران خانم» ها «مليجك» ها «ببرى خان» ها، بزرگان مملكت واقع گرديدند...خدا آگاه است كار به جان و كارد به استخوان رسيده»!
(خاطرات حاج سياح، پيشين، ص ۳۳۳)

♦️بخاطر علاقه شاه به گربه‌اش«حتى درباريها هم عريضۀ تقاضاى خود را به دُم اين گربه مي بسته و هيچوقت محروم نمي شده‌اند...»!
(مستوفی، ‌شرح زندگانی من، ج 1 ص ۲۶۲)
مجبورم از خاطرات تاج السلطنه دختر روشنفکر ناصرالدین شاه نقل کنم تا باز برخی نگویند از منابع ایرانشهری یا دوران پهلوی یا ماسونی یا شعوبی استفاده کرده ای!
تاج السلطنه می نویسد:
«پس از مرگ جيران، دده‌ى گربه مى‌شود. و پس از مرگ و مفقود شدن گربه، برادرزاده‌ى او كه همبازى گربه - ملقب به ببرى خان بوده است، در پيش حضرت سلطان تقربى يافته»
(خاطرات تاج السلطنه...ص۱۵)
تاج السلطنه در ادامه می نویسد:
«این گربه زینت داده می‌شد به انواع و اقسام چیزهای نفیس قیمتی؛ و پرورش داده می‌شد با غذاهای خیلی عالی. و مثل یک نفر انسان، مستخدم و مواجب‌بگیر و مواظبت‌کننده داشت؛ از جمله همین امین‌اقدس [یکی از همسران شاه] ددۀ گربه بود.آه!... اگر این پدر تاجدار من خود را وقف عالم انسانیت و ترقی ملت خود و معارف و صنایع می‌نمود، چقدر بهتر بود تا اینکه مشغول یک حیوانی؟ و اگر آنقدر زن‌ها را دوست نمی‌داشت و آلوده به لذائذ دنیوی نشده، مشغول سیاست مملکت و ترویج زراعت و فلاحت می‌شد چقدر امروز به حال ما مفید بود؟ و [اگر] در عوض اینکه من در این تاریخ از گربۀ او صحبت نمایم، از رعیت‌پروری، معارف‌طلبی و کارهای عمدۀ سلطنتی می‌نوشتم چقدر با افتخار بود؟ افسوس! . . .
در هر حال . . . پس از اینکه عزت و سعادت این گربۀ بیچاره به سرحد کمال می‌رسد، خانم‌ها که شوهر عزیز خود را همیشه مشغول به او می‌بینند، به واسطۀ رشک و رقابت، گربۀ بدبخت را دزدیده و در چاه عمیقی سرنگون می‌سازند...»
(تاج السلطنه...ص15)

♦️زنان حرم که رقیب خود(ببری خان) را سربه نیست می کنند و اعتمادالسلطنه وزیر انطباعات و روزنامه خوان شاه از ماتم گرفتن چنده روزه شاه بخاطر مرگ ببری خان می نویسد!
او در 17 شعبان 1292 می نویسد:
«شاه مرا احضار کردند شرفیاب شدم.معلوم شده ببری خان گربه مخصوص شاه مفقود شده خاطر همایون پریشان است»
دوباره در 18 شعبان می نویسد:
«دربخانه رفتم باز خاطر همایون ملول بود»
دوباره در روز 19شعبان می نویسد:
«بعضی کارها راجع به سفر(مازندران)...خدمت شاه رسیدم باز به جهت گربه افسرده خاطر بود با کمال کسالت ناهار میل فرمودند»
باز در روز 20 شعبان از ناراحتی شاه می نویسد.
(خاطرات اعتمادالسلطنه...ص21)

♦️در دسپوتیزم درازنای ایرانی، هر که از انسان و حیوان نظر کرده سلطان می بود صاحب همه چیز می شد اما در مقابل، تمام مصلحینی که می خواستند به اصلاح آن اوضاع ملیجک پرور و ببری خان پرور بپردازند بدون استثنا سرنوشت غمباری داشتند آدمهایی چون: قائم مقام فراهانی، امیرکبیر، میرزا حسین خان سپهسالار، امین الدوله...و بعدها مصدق...