⭕️جابجایی اولویت!
🔻در شرایطی که احتمال حمله #اسرائیل به #ایران وجود داره، مهمترین هشتگهای توئیتر فارسی #گشت_ارشاد و #جنگ_علیه_زنان هستند وتعداد توئیتهای مربوط به این موضوع،بیش از توئیتهای مربوط به تنش میان ایران و اسرائیل هست.
🔻بهعبارت دیگر، تداوم اقدامات گشت ارشاد باعث جابجایی اولویت کاربران شده!
@MohammadRahbari
🔻در شرایطی که احتمال حمله #اسرائیل به #ایران وجود داره، مهمترین هشتگهای توئیتر فارسی #گشت_ارشاد و #جنگ_علیه_زنان هستند وتعداد توئیتهای مربوط به این موضوع،بیش از توئیتهای مربوط به تنش میان ایران و اسرائیل هست.
🔻بهعبارت دیگر، تداوم اقدامات گشت ارشاد باعث جابجایی اولویت کاربران شده!
@MohammadRahbari
⭕️سال ۱۴۰۳؛ سال سرنوشتساز/بخش دوم
✍محمد رهبری
🔻علاوه بر تحولات خارجی (که در این پست به آن پرداخته شد)، مناسبات داخلی، اقتصاد و سیاست نیز میتواند سال ۱۴۰۳ را به سالی سرنوشتساز و تعیینکننده تبدیل کند.
🔻بحرانهای اقتصادی نظیر تورم و کمبود انرژی از جمله گاز و بنزین و برق، امسال بیشتر بر جامعه تأثیرش را نشان خواهد داد.در سوی دیگر اما، اختلافات میان قوا و گروههای حاکم نیز به اوج خود رسیده است. انتخابات مجلس در اسفند ۱۴۰۲ نقطهی آشکار شدن تنشها و شکافها میان گروههای حاضر در قدرت بود که منجر به افشاگریهای پیاپی در میان این گروهها شد. این بحرانهای اقتصادی و سیاسی در حالی اوج گرفته است که زخم حاصل از اعتراضات ۱۴۰۱ هنوز باز است و همه اینها پتانسیل این را دارد که سال ۱۴۰۳ را بهدلایل زیر به سالی سرنوشتساز تبدیل کند:
➖الف) اقتصاد، جامعه و اعتراضات احتمالی: سال ۱۴۰۳ در حالی شروع شده که تورم ۴۰ درصدی برای چندین سال متوالی،رمق جامعه را گرفته است؛ این شرایط اکثر مردم را نسبت به وضعیت کنونی معترض کرده و کمتر کسی را میتوان یافت که از شرایط راضی باشد یا نسبت به آینده امیدوار باشد. وضعیتی که اکثر مردم معترض و ناامیدند، به تعبیر دکتر محسن گودرزی، به خلق یک «جامعه عاصی» منجر شده است. در صورت انباشت خشم در چنین جامعهای، احتمال اعتراض و فوران خشم با یک جرقه در آن بالاست.
🔻از سوی دیگر، دولت در شرایطی است که مجبور است تصمیمات سخت بگیرد. در موضوع بنزین این امر خیلی زود خودش را نشان داده و دولت در تلاش است تا مصرف آن را کنترل کند. با این حال احتمالا دولت چارهای برای افزایش قیمت بنزین نداشته باشد و این امر میتواند منجر به اعتراضات طبقات مختلف شود. بحرانهای زیستمحیطی، کمآبی و کمبود برق نیز احتمالا در تابستان بیش از پیش خودش را نشان خواهد. همه اینها در کنار تورم، افزایش قیمت دلار و قیمت کالاهای اساسی نیز بهتنهایی میتواند سوخت کافی برای اعتراض جامعه مستأصل و عاصی را فراهم کند.این در حالی است که مناسبات خارجی هر آن میتواند باعث شود تا شرایط اقتصادی نیز در کشور بدتر شود.
🔻علاوه بر شرایط اقتصادی، مسائل اجتماعی نیز همچنان پتانسیل آن را دارد که جرقهای برای اعتراضات شود. اختلاف و تنش بر سر موضوع حجاب و پوشش، همچنان یکی از موضوعاتی است که میتواند منجر به ایجاد اعتراضاتی درون جامعه شود. همانگونه که اعتراضات سال ۱۴۰۱ بر سالهای پس از آن سایه افکند، احتمال اعتراضات اقتصادی و اجتماعی در سال ۱۴۰۳ نیز میتواند بر سالهای آینده سایه بیافکند و از این حیث سال ۱۴۰۳ میتواند بر مناسبات سیاسی و اجتماعی آینده تأثیر مستقیمی داشته باشد.
➖ب) شکاف در میان گروههای صاحب قدرت: حاکمیت یکدست، نتوانست وحدتآفرین باشد و اختلافات میان گروههای صاحب قدرت خیلی زود و در جریان انتخابات مجلس سر باز کرد.در صوت افشا شده از محمد جواد ظریف در روزهای منتهی به سال ۱۴۰۳، بخشی از این تنشها آشکار شده است و در هر دو سو بازیگران بزرگی حضور دارند. لیست مورد ائتلاف قالیباف و حدادعادل، با ائتلافشکنی غیر رسمی جبهه پایداری و دولت شکست خورد و این آغاز اختلافاتی است که در سال ۱۴۰۳ خودش را نشان خواهد داد. حتی افشاگریهای علیه صدیقی را نیز باید در همین چارچوب ارزیابی کرد.
🔻 این تنش درجریان انتخابات دور دوم مجلس در تهران و همچنین انتخاب هیأت رئیسه مجلس دوباره بروز خواهد کرد و در ماههای پایانی سال و با نزدیک شدن به انتخابات ریاستجمهوری به اوج خواهد رسید. آینده بسیاری از این جریانات و گروهها درجریان انتخابات رؤسای قوای مجریه و مقننه روشن خواهد شد و همین عاملی تنشزاست. از سوی دیگر، اما، با تداوم بحرانهای خارجی و اقتصادی، بعید است که نظام سیاسی تاب و تحمل چنین تنشی را داشته باشد و همین میتواند باعث شود که سرنوشت برخی گروههای سیاسی تعیینتکلیف شده تا دست از ایجاد تنش بردارند. از همین رو،سال ۱۴۰۳ میتواند در عرصه سیاست داخلی نیز سالی سرنوشتساز باشد.
🔻بر اساس آنچه گفته شد، جنگ روسیه و اوکراین، جنگ غزه و تنش میان ایران و اسرائیل، انتخابات آمریکا، بحرانهای اقتصادی و شکاف درون قدرت، ۵عاملی هستند که هر یک میتوانند سال ۱۴۰۳ را تبدیل به سالی سرنوشتساز کنند. در این میان بهنظر میرسد مسأله سیاست داخلی متغیری وابسته به مناسبات خارجی و شرایط اقتصادی باشد؛ در نتیجه احتمالا همه تحولات بینالمللی و اقتصادی، بر سیاست داخلی تأثیرگذار باشد. این در حالی است که آغاز تغییر نیز از سیاست داخلی است و با تغییر سیاست داخلی، مناسبات بینالمللی ایران و همچنین شرایط اقتصادی، میتواند بهتر یا بدتر شود.موضوعی که خودش را در انتخابات ۱۴۰۴ نشان خواهد داد. بهعبارت بهتر، انتخابات ۱۴۰۴ نقطهای است که در آن تأثیر هر ۵عامل فوقالذکر مشاهده میشود و از این جهت آن را باید جدی تلقی کرد.
@MohammadRahbari
✍محمد رهبری
🔻علاوه بر تحولات خارجی (که در این پست به آن پرداخته شد)، مناسبات داخلی، اقتصاد و سیاست نیز میتواند سال ۱۴۰۳ را به سالی سرنوشتساز و تعیینکننده تبدیل کند.
🔻بحرانهای اقتصادی نظیر تورم و کمبود انرژی از جمله گاز و بنزین و برق، امسال بیشتر بر جامعه تأثیرش را نشان خواهد داد.در سوی دیگر اما، اختلافات میان قوا و گروههای حاکم نیز به اوج خود رسیده است. انتخابات مجلس در اسفند ۱۴۰۲ نقطهی آشکار شدن تنشها و شکافها میان گروههای حاضر در قدرت بود که منجر به افشاگریهای پیاپی در میان این گروهها شد. این بحرانهای اقتصادی و سیاسی در حالی اوج گرفته است که زخم حاصل از اعتراضات ۱۴۰۱ هنوز باز است و همه اینها پتانسیل این را دارد که سال ۱۴۰۳ را بهدلایل زیر به سالی سرنوشتساز تبدیل کند:
➖الف) اقتصاد، جامعه و اعتراضات احتمالی: سال ۱۴۰۳ در حالی شروع شده که تورم ۴۰ درصدی برای چندین سال متوالی،رمق جامعه را گرفته است؛ این شرایط اکثر مردم را نسبت به وضعیت کنونی معترض کرده و کمتر کسی را میتوان یافت که از شرایط راضی باشد یا نسبت به آینده امیدوار باشد. وضعیتی که اکثر مردم معترض و ناامیدند، به تعبیر دکتر محسن گودرزی، به خلق یک «جامعه عاصی» منجر شده است. در صورت انباشت خشم در چنین جامعهای، احتمال اعتراض و فوران خشم با یک جرقه در آن بالاست.
🔻از سوی دیگر، دولت در شرایطی است که مجبور است تصمیمات سخت بگیرد. در موضوع بنزین این امر خیلی زود خودش را نشان داده و دولت در تلاش است تا مصرف آن را کنترل کند. با این حال احتمالا دولت چارهای برای افزایش قیمت بنزین نداشته باشد و این امر میتواند منجر به اعتراضات طبقات مختلف شود. بحرانهای زیستمحیطی، کمآبی و کمبود برق نیز احتمالا در تابستان بیش از پیش خودش را نشان خواهد. همه اینها در کنار تورم، افزایش قیمت دلار و قیمت کالاهای اساسی نیز بهتنهایی میتواند سوخت کافی برای اعتراض جامعه مستأصل و عاصی را فراهم کند.این در حالی است که مناسبات خارجی هر آن میتواند باعث شود تا شرایط اقتصادی نیز در کشور بدتر شود.
🔻علاوه بر شرایط اقتصادی، مسائل اجتماعی نیز همچنان پتانسیل آن را دارد که جرقهای برای اعتراضات شود. اختلاف و تنش بر سر موضوع حجاب و پوشش، همچنان یکی از موضوعاتی است که میتواند منجر به ایجاد اعتراضاتی درون جامعه شود. همانگونه که اعتراضات سال ۱۴۰۱ بر سالهای پس از آن سایه افکند، احتمال اعتراضات اقتصادی و اجتماعی در سال ۱۴۰۳ نیز میتواند بر سالهای آینده سایه بیافکند و از این حیث سال ۱۴۰۳ میتواند بر مناسبات سیاسی و اجتماعی آینده تأثیر مستقیمی داشته باشد.
➖ب) شکاف در میان گروههای صاحب قدرت: حاکمیت یکدست، نتوانست وحدتآفرین باشد و اختلافات میان گروههای صاحب قدرت خیلی زود و در جریان انتخابات مجلس سر باز کرد.در صوت افشا شده از محمد جواد ظریف در روزهای منتهی به سال ۱۴۰۳، بخشی از این تنشها آشکار شده است و در هر دو سو بازیگران بزرگی حضور دارند. لیست مورد ائتلاف قالیباف و حدادعادل، با ائتلافشکنی غیر رسمی جبهه پایداری و دولت شکست خورد و این آغاز اختلافاتی است که در سال ۱۴۰۳ خودش را نشان خواهد داد. حتی افشاگریهای علیه صدیقی را نیز باید در همین چارچوب ارزیابی کرد.
🔻 این تنش درجریان انتخابات دور دوم مجلس در تهران و همچنین انتخاب هیأت رئیسه مجلس دوباره بروز خواهد کرد و در ماههای پایانی سال و با نزدیک شدن به انتخابات ریاستجمهوری به اوج خواهد رسید. آینده بسیاری از این جریانات و گروهها درجریان انتخابات رؤسای قوای مجریه و مقننه روشن خواهد شد و همین عاملی تنشزاست. از سوی دیگر، اما، با تداوم بحرانهای خارجی و اقتصادی، بعید است که نظام سیاسی تاب و تحمل چنین تنشی را داشته باشد و همین میتواند باعث شود که سرنوشت برخی گروههای سیاسی تعیینتکلیف شده تا دست از ایجاد تنش بردارند. از همین رو،سال ۱۴۰۳ میتواند در عرصه سیاست داخلی نیز سالی سرنوشتساز باشد.
🔻بر اساس آنچه گفته شد، جنگ روسیه و اوکراین، جنگ غزه و تنش میان ایران و اسرائیل، انتخابات آمریکا، بحرانهای اقتصادی و شکاف درون قدرت، ۵عاملی هستند که هر یک میتوانند سال ۱۴۰۳ را تبدیل به سالی سرنوشتساز کنند. در این میان بهنظر میرسد مسأله سیاست داخلی متغیری وابسته به مناسبات خارجی و شرایط اقتصادی باشد؛ در نتیجه احتمالا همه تحولات بینالمللی و اقتصادی، بر سیاست داخلی تأثیرگذار باشد. این در حالی است که آغاز تغییر نیز از سیاست داخلی است و با تغییر سیاست داخلی، مناسبات بینالمللی ایران و همچنین شرایط اقتصادی، میتواند بهتر یا بدتر شود.موضوعی که خودش را در انتخابات ۱۴۰۴ نشان خواهد داد. بهعبارت بهتر، انتخابات ۱۴۰۴ نقطهای است که در آن تأثیر هر ۵عامل فوقالذکر مشاهده میشود و از این جهت آن را باید جدی تلقی کرد.
@MohammadRahbari
Telegram
پرسپکتیویسم- محمد رهبری
⭕️سال ۱۴۰۳؛ سال سرنوشتساز/بخش اول
✍🏻محمد رهبری|منتشر شده در روزنامه هممیهن
🔻حدود یک ماه از آغاز سال ۱۴۰۳ گذشته است و از همین حالا بهنظر میرسد در این سال، تحولات مهمی رخ خواهد داد که بر سرنوشت سالهای آتی اثرگذار است. در حالی که ماه فروردین، کم خبرترین…
✍🏻محمد رهبری|منتشر شده در روزنامه هممیهن
🔻حدود یک ماه از آغاز سال ۱۴۰۳ گذشته است و از همین حالا بهنظر میرسد در این سال، تحولات مهمی رخ خواهد داد که بر سرنوشت سالهای آتی اثرگذار است. در حالی که ماه فروردین، کم خبرترین…
⭕️پایان یک توهم؟
🔻تحولات یک هفته اخیر در منطقه و زد و خورد میان اسرائیل پرده از یک واقعیت مهم برداشت؛ حالا مشخص شد انتظار از کشورهای خارجی برای حمله نظامی به ایران، نهتنها زشت، غلط و ضد ملی است، بلکه متوهمانه هم هست.
🔻کشورهای خارجی، حتی اسرائیل، در نسبت با ایران محاسبات خودشان را در نظر میگیرند نه خواست دیگران را؛ آنچنان که حتی حمله موشکی به اسرائیل هم باعث وقوع جنگ نشد. بعید است که اوپوزیسیونی که در شوق جنگ و حمله نظامی به ایران هستند، هیچگاه چنین تحلیلی از مسئله داشته باشند.
🔻حالا مشخص شد خیالات آنها، چقدر توهمی بود و بیش از پیش روش شد که هر گونه تغییر به نفع مردم، فقط از داخل میگذرد.
@MohammadRahbari
🔻تحولات یک هفته اخیر در منطقه و زد و خورد میان اسرائیل پرده از یک واقعیت مهم برداشت؛ حالا مشخص شد انتظار از کشورهای خارجی برای حمله نظامی به ایران، نهتنها زشت، غلط و ضد ملی است، بلکه متوهمانه هم هست.
🔻کشورهای خارجی، حتی اسرائیل، در نسبت با ایران محاسبات خودشان را در نظر میگیرند نه خواست دیگران را؛ آنچنان که حتی حمله موشکی به اسرائیل هم باعث وقوع جنگ نشد. بعید است که اوپوزیسیونی که در شوق جنگ و حمله نظامی به ایران هستند، هیچگاه چنین تحلیلی از مسئله داشته باشند.
🔻حالا مشخص شد خیالات آنها، چقدر توهمی بود و بیش از پیش روش شد که هر گونه تغییر به نفع مردم، فقط از داخل میگذرد.
@MohammadRahbari
⭕️بازگشت گشت ارشاد؛ لجاجت خطرناک!
🔻ظاهرا برخوردها در زمینه حجاب نهتنها کم نشده، بلکه تشدید شده و در مناطقی از شهر حتی به کسانی که روسری سرشون بوده هم تذکر میدن که روسری رو جلو بکشن! لابد تصور میکنند، حالا که محکم شروع به برخورد کردهاند، باید تا جای ممکن برخورد کنند.
🔻این کارها،بینتیجه و پر خطر است. دیر یا زود این #بومرنگ به سمت کسانی که #گشت_ارشاد را به خیابانها آوردند، برمیگردد و محکم به صورتشان میخورد؛ شاید تابستان و پاییزی که تاثیر قیمت دلار و بحران انرژی و بیآبی و بیبرقی بیشتر نمایان شود.
@MohammadRahbari
🔻ظاهرا برخوردها در زمینه حجاب نهتنها کم نشده، بلکه تشدید شده و در مناطقی از شهر حتی به کسانی که روسری سرشون بوده هم تذکر میدن که روسری رو جلو بکشن! لابد تصور میکنند، حالا که محکم شروع به برخورد کردهاند، باید تا جای ممکن برخورد کنند.
🔻این کارها،بینتیجه و پر خطر است. دیر یا زود این #بومرنگ به سمت کسانی که #گشت_ارشاد را به خیابانها آوردند، برمیگردد و محکم به صورتشان میخورد؛ شاید تابستان و پاییزی که تاثیر قیمت دلار و بحران انرژی و بیآبی و بیبرقی بیشتر نمایان شود.
@MohammadRahbari
⭕️شکلگیری هویت مقاومت از آمریکا تا ایران؟
🔻بیش از صد دانشجو در دانشگاههای مختلف در آمریکا، بهدلیل همبستگی با مردم غزه و اعتراض به جنایتهای اسرائیل بازداشت شدهاند. تأثیر این قبیل برخوردها بر نگرش مردم آمریکا و سایر کشورهای غربی به موضوع فلسطین-اسرائیل چیست؟
🔻گزارشهای متعددی از افزایش گرایش نسل جوان آمریکا به فلسطین و حمایت آنها از ایده دو دولتی و مخالفت با جنایتهای اسرائیل شنیده میشود. ادامه این برخوردها با دانشجویان معترض، احتمالا بیش از پیش منجر به حقانیت فلسطینیها در میان نسل جوان در آمریکا خواهد شد.
🔻سرکوب یک خواستهی منطقی بجای پاسخ به آن یا دست کم گفتوگو بر سر آن، حقانیت و محبوبیت آن را بیشتر خواهد کرد. بهدنبال این سرکوب، نوعی «هویت مقاومت» شکل میگیرد که اتفاقا به بسط آن ایده و گفتمان دامن میزند. در جامعه شبکهای، همانگونه که کاستلز میگوید، جنبشهای اجتماعی بر پایه هویت مقاومت شکل میگیرند.
🔻این امر فقط مختص آمریکا نیست؛ ما آن را در ایران هم زیست کردهایم. همین رفتاری که از جانب حکومت راجع به موضوع حجاب و پوشش، میشود نشانی از همین مسأله است. هرچه قدر برخورد تند و خشن بیشتر، مقاومت بر سر آن و حمایت از آزادی پوشش و حجاب بیشتر. سرانجام این فرایند روشن است مگر آن که ساختار سیاسی قابلیت هضم آن را داشته باشد.
@MohammadRahbari
🔻بیش از صد دانشجو در دانشگاههای مختلف در آمریکا، بهدلیل همبستگی با مردم غزه و اعتراض به جنایتهای اسرائیل بازداشت شدهاند. تأثیر این قبیل برخوردها بر نگرش مردم آمریکا و سایر کشورهای غربی به موضوع فلسطین-اسرائیل چیست؟
🔻گزارشهای متعددی از افزایش گرایش نسل جوان آمریکا به فلسطین و حمایت آنها از ایده دو دولتی و مخالفت با جنایتهای اسرائیل شنیده میشود. ادامه این برخوردها با دانشجویان معترض، احتمالا بیش از پیش منجر به حقانیت فلسطینیها در میان نسل جوان در آمریکا خواهد شد.
🔻سرکوب یک خواستهی منطقی بجای پاسخ به آن یا دست کم گفتوگو بر سر آن، حقانیت و محبوبیت آن را بیشتر خواهد کرد. بهدنبال این سرکوب، نوعی «هویت مقاومت» شکل میگیرد که اتفاقا به بسط آن ایده و گفتمان دامن میزند. در جامعه شبکهای، همانگونه که کاستلز میگوید، جنبشهای اجتماعی بر پایه هویت مقاومت شکل میگیرند.
🔻این امر فقط مختص آمریکا نیست؛ ما آن را در ایران هم زیست کردهایم. همین رفتاری که از جانب حکومت راجع به موضوع حجاب و پوشش، میشود نشانی از همین مسأله است. هرچه قدر برخورد تند و خشن بیشتر، مقاومت بر سر آن و حمایت از آزادی پوشش و حجاب بیشتر. سرانجام این فرایند روشن است مگر آن که ساختار سیاسی قابلیت هضم آن را داشته باشد.
@MohammadRahbari
Telegraph
فلسطین
⭕️بعد از یکسال شاهد حساسیتها نسبت به برخوردها در موضوع حجاب و سیاسیتر شدن کاربران روزمرهنویس به دنبال این مسأله هستیم/حساسیت جامعه به موضوع حجاب از زمان ماجرای مادر قمی مشخص بود/در ایتا یک جزیره جدا از جامعه شکل گرفته است
▪️امروز مصاحبهای با رسانه «رویداد۲۴» در تحلیل دادههای شبکههای اجتماعی و معنای آن داشتم که بخشی از آن در ادامه آورده شده است:
🔻نکته قابل توجه در چند ماه اخیر بحث برخوردها در زمینه حجاب است که از قبل عید و در جریان درمانگاه قم، مشاهده شده که جامعه نسبت به آن حساس شده است بهنحوی که در توئیتر گروههای مختلف در این خصوص محتوای زیادی تولید کردند.
🔻بیشترین محتوایی که در روزهای چهارشنبه و پنجشنبه پیش از پاسخ اسرائیل به ایران در فضای توئیتر مطرح بود، مسأله گشت ارشاد بود که بیشتر از اسراییل مورد توجه قرار گرفت.
🔻حضور کاربران روزمرهنویس در واکنش به فعالیت دوباره گشتهای ارشاد قابل تأمل است. این کاربران به ندرت در مسائل سیاسی ورود میکنند و عمدتا به مسائل خودشان میپردازند، اما در این ماجرا شاهد هستیم که این طیف نیز توییتهای زیادی داشتند. بعد از یکسال دوباره شاهد بازگشت حساسیتها نسبت به حجاب و سیاسیتر شدن کاربران روزمرهنویس به دنبال این مسأله هستیم.
🔻شبکههای اجتماعی میتوانند باعث قطببندی در جامعه شوند. قطببندیها در جامعه ما در توییتر بازنمایی و تشدید میشود. در محیطهای قطبی گرایش به دیدگاههای رادیکال بیشتر است و کاربران تمایل دارند به کسانی بپیوندند که مواضع رادیکالتری دارند.
🔻آنچه در ایتا شاهد هستیم شکلگیری یک اتاق پژواک بزرگ و اجتماع افراد همفکر بزرگ در کل این شبکه هست. بنظر میرسد آنچه در خصوص کاربران فعال در ایتا مشاهده میشود، شکلگیری یک جزیره جدا از کل جامعه است چرا که دیدگاههای مختلف در آنجا مطرح نمیشود و همین امر باعث تشدید قطببندی سیاسی و در نتیجه افزایش رادیکالیسم میشود.
🔻رفع فیلتر شبکههای اجتماعی چاره کار است.
▪️متن کامل این مصاحبه را در این لینک میتوانید بخوانید.
@MohammadRahbari
▪️امروز مصاحبهای با رسانه «رویداد۲۴» در تحلیل دادههای شبکههای اجتماعی و معنای آن داشتم که بخشی از آن در ادامه آورده شده است:
🔻نکته قابل توجه در چند ماه اخیر بحث برخوردها در زمینه حجاب است که از قبل عید و در جریان درمانگاه قم، مشاهده شده که جامعه نسبت به آن حساس شده است بهنحوی که در توئیتر گروههای مختلف در این خصوص محتوای زیادی تولید کردند.
🔻بیشترین محتوایی که در روزهای چهارشنبه و پنجشنبه پیش از پاسخ اسرائیل به ایران در فضای توئیتر مطرح بود، مسأله گشت ارشاد بود که بیشتر از اسراییل مورد توجه قرار گرفت.
🔻حضور کاربران روزمرهنویس در واکنش به فعالیت دوباره گشتهای ارشاد قابل تأمل است. این کاربران به ندرت در مسائل سیاسی ورود میکنند و عمدتا به مسائل خودشان میپردازند، اما در این ماجرا شاهد هستیم که این طیف نیز توییتهای زیادی داشتند. بعد از یکسال دوباره شاهد بازگشت حساسیتها نسبت به حجاب و سیاسیتر شدن کاربران روزمرهنویس به دنبال این مسأله هستیم.
🔻شبکههای اجتماعی میتوانند باعث قطببندی در جامعه شوند. قطببندیها در جامعه ما در توییتر بازنمایی و تشدید میشود. در محیطهای قطبی گرایش به دیدگاههای رادیکال بیشتر است و کاربران تمایل دارند به کسانی بپیوندند که مواضع رادیکالتری دارند.
🔻آنچه در ایتا شاهد هستیم شکلگیری یک اتاق پژواک بزرگ و اجتماع افراد همفکر بزرگ در کل این شبکه هست. بنظر میرسد آنچه در خصوص کاربران فعال در ایتا مشاهده میشود، شکلگیری یک جزیره جدا از کل جامعه است چرا که دیدگاههای مختلف در آنجا مطرح نمیشود و همین امر باعث تشدید قطببندی سیاسی و در نتیجه افزایش رادیکالیسم میشود.
🔻رفع فیلتر شبکههای اجتماعی چاره کار است.
▪️متن کامل این مصاحبه را در این لینک میتوانید بخوانید.
@MohammadRahbari
پايگاه خبری تحلیلی رویداد۲۴
گشت ارشاد بیشتر از حمله اسراییل مورد توجه مردم در شبکههای مجازی قرار گرفت | رویداد24
شبکههای اجتماعی کمتر از یک دهه است که بدل به مهمترین سکوی بیان آزاد نظرات شهروندان تبدیل شدهاند. علیرغم فیلترینگ گسترده، روندهای این شبکهها هنوز شاخص مهمی
⭕️پیامها و پیامدهای اعتراضات دانشجویی در آمریکا: سرکوب اثر نمیکند
محمد رهبری|منتشر شده در روزنامه هممیهن
🔻حدود یک هفته از آغاز اعتراضات در دانشگاههای مختلف آمریکا میگذرد و دهها دانشجو و برخی از اساتید آمریکایی در جریان این اعتراضات بازداشت شدهاند؛ تصاویری که از این اعتراضات و نحوه برخورد پلیس با معترضان مخابره شده، بسیار معنادار است و بیانگر سرکوب اعتراضات دانشجویانی است که نسبت به سیاستهای آمریکا در حمایت از اسرائیل معترض هستند.
🔻سرکوب دانشجویان معترض به سیاستهای دولت آمریکا در شرایطی است که آمریکا برای دههها مهد آزادی بیان شناخته میشد. تصاویر برخورد با دانشجویان و اساتید، اکنون به این انگاره پایان داده است و نشان میدهد حتی در کشوری مثل آمریکا، برای حفظ منافع طبقه مسلط بر جامعه، اگر لازم باشد اعتراضات مسالمتآمیز دانشجویان نیز سرکوب خواهد شد.
🔻البته احتمالاً از دید محافظهکاران آمریکایی، سرکوب اعتراضات دانشجویان امری لازم و ضروری برای بازگشت آرامش، نظم و امنیت به جامعه است؛ از این منظر، تفاوتی میان محافظهکارانی که در ایران همواره برخورد با معترضان جهت بازگشت آرامش به جامعه را توصیه میکنند با محافظهکاران آمریکایی نیست. از منظر هر دو گروه، این برخوردها ضروری است. اما اگر مسئله را از منظری غیرمحافظهکارانه نگاه کنیم، این اعتراضات پیامدهای بلندمدتی در پی خواهد داشت.
🔻برخی این اعتراضات را یادآور جنبش دانشجویی می68 در فرانسه میدانند.اما آیا آنچه واقعاً در آمریکا در حال وقوع است، یک جنبش اجتماعی است؟ آلن تورن، جامعهشناس فرانسوی، در تعریف جنبش اجتماعی آن را کنشی معطوف به دگرگون کردن روابط سلطه میداند؛ روابطی که بر مهمترین منابع فرهنگی (تولید، دانش و قواعد اخلاقی) حاکم است. این متفاوت از «مناقشه» (Struggle) است که به دنبال تغییر «تصمیمات» است و عاملان آن نیروهای سیاسی هستند. البته یک کنش اجتماعی میتواند شامل هر دو نوع منازعه، هم مناقشه و هم جنبش اجتماعی باشد.
🔻از این منظر، آنچه در آمریکا در حال وقوع است را توأمان میتوان یک مناقشه و یک جنبش اجتماعی دانست؛ یک مناقشه است چرا که بهدنبال تغییر «تصمیم» دولتمردان آمریکا در حمایت از اسرائیل است. علاوه بر این، نیروهای سیاسی، از جمله بال چپ حزب دموکرات، میتوانند این تغییرات را دنبال کنند و عامل این تغییرات باشند. بنابراین اولین پیامد این مناقشه، احتمالاً افزایش محبوبیت بال چپ حزب دموکرات در جامعه مدنی آمریکا از یک سو و افزایش تنش آن با بال راست حزب خواهد بود. امری که احتمالاً تأثیرش را در جریان انتخابات ریاستجمهوری آمریکا در ماه نوامبر نشان خواهد داد.
🔻اما این اعتراضات را میتوان نوعی جنبش اجتماعی نیز تلقی کرد؛ چراکه در ذات خود بهدنبال دگرگون کردن روابط سلطه است.بههمین دلیل است که این اعتراضات واکنش سرکوبگرایانه هیئت حاکمه در آمریکا را بهدنبال داشته است. تداوم این اعتراضات و تغییر رویکرد دولت آمریکا نسبت به اسرائیل، میتواند بهتغییر روابطی منجر شود که باعث شده تا گروهی خاص که روابطی عمیق با اسرائیل و دولت آن دارد، به قدرت برسد.
🔻نظرسنجیهای مختلف در آمریکا نشان میدهد که جوانان آمریکایی از ایده دودولتی میان فلسطین و اسرائیل حمایت میکنند؛ ایدهای که با ماهیت وجودی حاکمان اسرائیلی در تضاد است و بههمین دلیل نیز دولت آمریکا با تشکیل دولت فلسطین در شورای امنیت سازمان ملل مخالفت کرده است. اکنون همین جوانان و دانشجویان حامی ایده دودولتی، دست به اعتراض زده و بابت آن هزینه دادهاند. تحقق خواسته آنها و حمایت دولت آمریکا از ایده دودولتی، میتواند منجر به تحول درمناسبات حاکم بر آمریکا شود.
🔻با این حال سرکوب این اعتراضات، نهتنها ایده دودولتی در میان جوانان آمریکایی را نابود نمیکند بلکه باعث شکلگیری نوعی «هویت مقاومت» حول آن شده و باعث تولیدات فرهنگی بیشتر برای ترویج آن ایده میشود؛ امری که میتواند در بلندمدت تحولات مهمی را در جامعه آمریکا و نسبت میان هیئت حاکمه آن با اسرائیل ایجاد کند. اساساً هر جایی حول یک ایده معقول «هویت مقاومت» شکل بگیرد، آن ایده نهتنها از بین نخواهد رفت بلکه دوام پیدا کرده و مقاومت بر سر آن ایده بیشتر خواهد شد؛امری که مختص به آمریکا نیست و در ایران نیز مشاهده میشود.
🔻در این میان یک تفاوت بسیار مهم میان مواجهه دولت آمریکا با اعتراضات دانشجویی با آنچه در ایران و در ایام اعتراضات رخ میدهد،وجود دارد. بهرغم سرکوب اعتراضات دانشجویان حامی غزه در آمریکا، رسانهها فعالانه امکان پوشش اخبار اعتراضات را دارند ومعترضان متهم به وابستگی به بیگانان نمیشوند؛ کسی در آنجا نمیگوید که معترضان از ایران و روسیه دستور گرفتهاند! و امکان پوشش لحظهای اخبار اعتراضات توسط خود رسانههای آمریکایی هست.
ادامه این یادداشت را اینجا بخوانید.
@MohammadRahbari
محمد رهبری|منتشر شده در روزنامه هممیهن
🔻حدود یک هفته از آغاز اعتراضات در دانشگاههای مختلف آمریکا میگذرد و دهها دانشجو و برخی از اساتید آمریکایی در جریان این اعتراضات بازداشت شدهاند؛ تصاویری که از این اعتراضات و نحوه برخورد پلیس با معترضان مخابره شده، بسیار معنادار است و بیانگر سرکوب اعتراضات دانشجویانی است که نسبت به سیاستهای آمریکا در حمایت از اسرائیل معترض هستند.
🔻سرکوب دانشجویان معترض به سیاستهای دولت آمریکا در شرایطی است که آمریکا برای دههها مهد آزادی بیان شناخته میشد. تصاویر برخورد با دانشجویان و اساتید، اکنون به این انگاره پایان داده است و نشان میدهد حتی در کشوری مثل آمریکا، برای حفظ منافع طبقه مسلط بر جامعه، اگر لازم باشد اعتراضات مسالمتآمیز دانشجویان نیز سرکوب خواهد شد.
🔻البته احتمالاً از دید محافظهکاران آمریکایی، سرکوب اعتراضات دانشجویان امری لازم و ضروری برای بازگشت آرامش، نظم و امنیت به جامعه است؛ از این منظر، تفاوتی میان محافظهکارانی که در ایران همواره برخورد با معترضان جهت بازگشت آرامش به جامعه را توصیه میکنند با محافظهکاران آمریکایی نیست. از منظر هر دو گروه، این برخوردها ضروری است. اما اگر مسئله را از منظری غیرمحافظهکارانه نگاه کنیم، این اعتراضات پیامدهای بلندمدتی در پی خواهد داشت.
🔻برخی این اعتراضات را یادآور جنبش دانشجویی می68 در فرانسه میدانند.اما آیا آنچه واقعاً در آمریکا در حال وقوع است، یک جنبش اجتماعی است؟ آلن تورن، جامعهشناس فرانسوی، در تعریف جنبش اجتماعی آن را کنشی معطوف به دگرگون کردن روابط سلطه میداند؛ روابطی که بر مهمترین منابع فرهنگی (تولید، دانش و قواعد اخلاقی) حاکم است. این متفاوت از «مناقشه» (Struggle) است که به دنبال تغییر «تصمیمات» است و عاملان آن نیروهای سیاسی هستند. البته یک کنش اجتماعی میتواند شامل هر دو نوع منازعه، هم مناقشه و هم جنبش اجتماعی باشد.
🔻از این منظر، آنچه در آمریکا در حال وقوع است را توأمان میتوان یک مناقشه و یک جنبش اجتماعی دانست؛ یک مناقشه است چرا که بهدنبال تغییر «تصمیم» دولتمردان آمریکا در حمایت از اسرائیل است. علاوه بر این، نیروهای سیاسی، از جمله بال چپ حزب دموکرات، میتوانند این تغییرات را دنبال کنند و عامل این تغییرات باشند. بنابراین اولین پیامد این مناقشه، احتمالاً افزایش محبوبیت بال چپ حزب دموکرات در جامعه مدنی آمریکا از یک سو و افزایش تنش آن با بال راست حزب خواهد بود. امری که احتمالاً تأثیرش را در جریان انتخابات ریاستجمهوری آمریکا در ماه نوامبر نشان خواهد داد.
🔻اما این اعتراضات را میتوان نوعی جنبش اجتماعی نیز تلقی کرد؛ چراکه در ذات خود بهدنبال دگرگون کردن روابط سلطه است.بههمین دلیل است که این اعتراضات واکنش سرکوبگرایانه هیئت حاکمه در آمریکا را بهدنبال داشته است. تداوم این اعتراضات و تغییر رویکرد دولت آمریکا نسبت به اسرائیل، میتواند بهتغییر روابطی منجر شود که باعث شده تا گروهی خاص که روابطی عمیق با اسرائیل و دولت آن دارد، به قدرت برسد.
🔻نظرسنجیهای مختلف در آمریکا نشان میدهد که جوانان آمریکایی از ایده دودولتی میان فلسطین و اسرائیل حمایت میکنند؛ ایدهای که با ماهیت وجودی حاکمان اسرائیلی در تضاد است و بههمین دلیل نیز دولت آمریکا با تشکیل دولت فلسطین در شورای امنیت سازمان ملل مخالفت کرده است. اکنون همین جوانان و دانشجویان حامی ایده دودولتی، دست به اعتراض زده و بابت آن هزینه دادهاند. تحقق خواسته آنها و حمایت دولت آمریکا از ایده دودولتی، میتواند منجر به تحول درمناسبات حاکم بر آمریکا شود.
🔻با این حال سرکوب این اعتراضات، نهتنها ایده دودولتی در میان جوانان آمریکایی را نابود نمیکند بلکه باعث شکلگیری نوعی «هویت مقاومت» حول آن شده و باعث تولیدات فرهنگی بیشتر برای ترویج آن ایده میشود؛ امری که میتواند در بلندمدت تحولات مهمی را در جامعه آمریکا و نسبت میان هیئت حاکمه آن با اسرائیل ایجاد کند. اساساً هر جایی حول یک ایده معقول «هویت مقاومت» شکل بگیرد، آن ایده نهتنها از بین نخواهد رفت بلکه دوام پیدا کرده و مقاومت بر سر آن ایده بیشتر خواهد شد؛امری که مختص به آمریکا نیست و در ایران نیز مشاهده میشود.
🔻در این میان یک تفاوت بسیار مهم میان مواجهه دولت آمریکا با اعتراضات دانشجویی با آنچه در ایران و در ایام اعتراضات رخ میدهد،وجود دارد. بهرغم سرکوب اعتراضات دانشجویان حامی غزه در آمریکا، رسانهها فعالانه امکان پوشش اخبار اعتراضات را دارند ومعترضان متهم به وابستگی به بیگانان نمیشوند؛ کسی در آنجا نمیگوید که معترضان از ایران و روسیه دستور گرفتهاند! و امکان پوشش لحظهای اخبار اعتراضات توسط خود رسانههای آمریکایی هست.
ادامه این یادداشت را اینجا بخوانید.
@MohammadRahbari
هممیهن
پیامهای اعتراضات دانشجویی در آمریکا
حدود یک هفته از آغاز اعتراضات دانشجویان دانشگاههای مختلف در آمریکا میگذرد و دهها دانشجو و برخی از اساتید آمریکایی در جریان این اعتراضات
گذار بهدموکراسی؛ ممکن یا ممتنع.pdf
1.3 MB
⭕️گذار به دموکراسی؛ ممکن یا ممتنع؟
🔻مجموعه مقالاتی که در این فایل است، مقالاتی است که در بهار و تابستان سال ۱۴۰۱، پیش از آغاز اعتراضات پس از مرگ مهسا امینی، در هفته نامه صدا در باب گذار به دموکراسی منتشر شده است. لذا آنچه در این مقالات آمده را ابتدا باید با در نظر گرفتن شرایط اجتماعی و سیاسی آن دوران خواند و ارزیابی کرد. با این حال، بنظرم ایده کلی ارائه شده در هر مقاله، با وجود گذر زمان همچنان قابل دفاع است و چه بسا برای برخی از آنها، پس از گذشت این ۱۹ ماه از آن اعتراضات، شواهد بیشتری نیز بتوان ارائه کرد.
🔻معتقدم بحث در باب امکان یا امتناع گذار به دموکراسی در شرایط اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و بینالملی موجود، امری ضروری است که میتواند راهگشای آینده باشد. بدون توجه به این شرایط، و ضرورتهای برآمده از مبانی نظری این موضوع، آنچه رخ خواهد داد هدر رفتن منابع مادی و معنوی نیروهای توسعهگرا و دموکراسیخواه ایرانی خواهد بود و به همین جهت بحث در باب نسبت شرایط فعلی با دموکراتیزاسیون، امری لازم است.
@MohammadRahbari
🔻مجموعه مقالاتی که در این فایل است، مقالاتی است که در بهار و تابستان سال ۱۴۰۱، پیش از آغاز اعتراضات پس از مرگ مهسا امینی، در هفته نامه صدا در باب گذار به دموکراسی منتشر شده است. لذا آنچه در این مقالات آمده را ابتدا باید با در نظر گرفتن شرایط اجتماعی و سیاسی آن دوران خواند و ارزیابی کرد. با این حال، بنظرم ایده کلی ارائه شده در هر مقاله، با وجود گذر زمان همچنان قابل دفاع است و چه بسا برای برخی از آنها، پس از گذشت این ۱۹ ماه از آن اعتراضات، شواهد بیشتری نیز بتوان ارائه کرد.
🔻معتقدم بحث در باب امکان یا امتناع گذار به دموکراسی در شرایط اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و بینالملی موجود، امری ضروری است که میتواند راهگشای آینده باشد. بدون توجه به این شرایط، و ضرورتهای برآمده از مبانی نظری این موضوع، آنچه رخ خواهد داد هدر رفتن منابع مادی و معنوی نیروهای توسعهگرا و دموکراسیخواه ایرانی خواهد بود و به همین جهت بحث در باب نسبت شرایط فعلی با دموکراتیزاسیون، امری لازم است.
@MohammadRahbari
⭕️ آزادی بیان و یک سوال از محافظهکاران!
🔻مجلس نمایندگان آمریکا در واکنش به اعتراضات گسترده دانشجویان آمریکا علیه اسرائیل، مصوبهای را تصویب کرده که به موجب آن دایره اعتراض به اسرائیل محدود میشود و بهانه بیشتری برای برخورد با دانشجویان فراهم میگردد. این قانون، در تضاد آشکار با #آزادی_بیان، آن هم در آمریکای مدعی آزادی است.
🔻اما یک سوال از محافظهکاران وطنی که مدام بر رعایت قانون، فارغ از ماهیت آن، تأکید دارند:
موضع شما نسبت به این قانون چیست؟ آیا معتقدید دانشجویان حامی فلسطین باید آن را رعایت کنند و درصورت تخطی از آن باید مجازات شوند؟ اگر رعایت هر قانونی را همواره لازم و ضروری میدانید، اقدام دولت آمریکا در برخورد قانونی با دانشجویان حامی فلسطین را تأیید میکنید؟
@MohammadRahbari
🔻مجلس نمایندگان آمریکا در واکنش به اعتراضات گسترده دانشجویان آمریکا علیه اسرائیل، مصوبهای را تصویب کرده که به موجب آن دایره اعتراض به اسرائیل محدود میشود و بهانه بیشتری برای برخورد با دانشجویان فراهم میگردد. این قانون، در تضاد آشکار با #آزادی_بیان، آن هم در آمریکای مدعی آزادی است.
🔻اما یک سوال از محافظهکاران وطنی که مدام بر رعایت قانون، فارغ از ماهیت آن، تأکید دارند:
موضع شما نسبت به این قانون چیست؟ آیا معتقدید دانشجویان حامی فلسطین باید آن را رعایت کنند و درصورت تخطی از آن باید مجازات شوند؟ اگر رعایت هر قانونی را همواره لازم و ضروری میدانید، اقدام دولت آمریکا در برخورد قانونی با دانشجویان حامی فلسطین را تأیید میکنید؟
@MohammadRahbari
⭕️جامعه دوباره جان گرفته است
✍🏻محمد رهبری
🔻جامعه دوباره جان گرفته است. این را میتوان از تحولات ماههای اخیر دید. از همان روزهای پایانی سال گذشته میشد احساس کرد که سطح انرژی درون جامعه افزایش یافته و انفعال رخوت گذشته را ندارد.
🔻همان زمانی که ماجرای «مادر قمی» پیش آمد، این تحرک دوباره جامعه را میشد دید. شدت واکنشهای عمومی به آن ماجرا، متفاوت از گذشته و موردهای مشابه بود و پیام حیات میداد. البته افزایش سطح انرژی جامعه، نشانههای دیگری هم دارد.
🔻اولین مورد آن، گستردگی واکنشهای عمومی به ماجرای ساخت مسجد در پارک قیطریه است؛ شکستهشدن رکورد ثبت امضای اعتراضی پس از اعترضات ۱۴۰۱ و گستردگی واکنشهای عمومی در سطوح مختلف، این را نشان میداد که جامعه رخوت گذشته را ندارد.
🔻واکنشهای عمومی به بازگشت گشت ارشاد و آغاز طرح نور یک نشانه دیگر است؛ در سال گذشته، ویدئوهای زیادی از برخورد با زنان بدون روسری منتشر شده بود و حضور «حجاببانها» در مترو حساسیتبرانگیز شده بود. هیچ کدام از این موضوعات، آنچنان واکنش جامعه را برنیانگیخته بود.اما جنس واکنشها به بازگشت دوباره گشت ارشاد به خیابان متفاوت بود. حالا دادهها نشان میدهد که کاربران روزمرهنویسی که ماهها ساکت بودند، دوباره فعال شدند و این حساسیت بهقدری بود که در روزهای پر التهاب و پر تنش میان ایران و اسرائیل، مسأله گشت ارشاد یکی از مهمترین موضوعات توئیتر فارسی بود.
🔻گستردگی واکنشها به خبر حکم اعدام توماج که در دادههای آنلاین مشهود بود هم یک نشانه دیگر از تغییر رفتار جامعه است؛ علاوه بر مردم عادی، بخشی از هنرمندان و ورزشکاران نیز به این موضوع واکنش نشان دادند. رفتاری که فقط در نسبت با این موضوع نبود بلکه گزارشی که بیبیسی راجع به نیکا شاکرمی منتشر کرد نیز واکنشهای بسیار زیادی بدنبال داشت؛ بسیار فراتر از چیزی که در سال گذشته، و بطور مثال در جریان مرگ آرمیتا گراوند، دیده میشد.
🔻هر چند همه این واکنشها مجازی است، اما نکته مهم این است که جامعه دارد به اتفاقات پیرامونش «واکنش» نشان میدهد. همین واکنش مجازی هم سال گذشته به این شدت نبود و نشانهای از افزایش سطح انرژی جامعه و حیات است. این تصور که واکنش حتما باید در محیط واقعی باشد تا آن را جدی تلقی کرد، تصور دقیقی نیست. کنشگری مجازی، اسلکتیویسم نیست. همین واکنشهای مجازی تأثیر خودش را خواهد داشت. حالا میتوان به گواه دادههای آنلاین گفت که جامعه ایران پس از رخوت طولانی مدت پس از اعتراضات ۱۴۰۱، حالا دوباره انرژی دارد و فعال شده است.
🔻واکنش پیاپی جامعه به مسائل مختلف البته متأثر از اتفاقات تلخ و حساسیتبرانگیز متناوب هم هست؛ انگار قصدی برای ایجاد غم و خشم در جامعه وجود دارد. با این حال، همین واکنشها مرتبا جامعه را برمیانگیزاند. هر واکنش توسط بخشی از شبکه و جامعه، به تعبیر مارگتز، پیام زیستپذیری و حیات را به بخشهای دیگر شبکه منتقل میکند و همین واکنشهای متناوب، بهمرور بقیه را نیز به واکنش، ولو مجازی، میکشاند و بیتأثیر نخواهد بود.
@MohammadRahbari
✍🏻محمد رهبری
🔻جامعه دوباره جان گرفته است. این را میتوان از تحولات ماههای اخیر دید. از همان روزهای پایانی سال گذشته میشد احساس کرد که سطح انرژی درون جامعه افزایش یافته و انفعال رخوت گذشته را ندارد.
🔻همان زمانی که ماجرای «مادر قمی» پیش آمد، این تحرک دوباره جامعه را میشد دید. شدت واکنشهای عمومی به آن ماجرا، متفاوت از گذشته و موردهای مشابه بود و پیام حیات میداد. البته افزایش سطح انرژی جامعه، نشانههای دیگری هم دارد.
🔻اولین مورد آن، گستردگی واکنشهای عمومی به ماجرای ساخت مسجد در پارک قیطریه است؛ شکستهشدن رکورد ثبت امضای اعتراضی پس از اعترضات ۱۴۰۱ و گستردگی واکنشهای عمومی در سطوح مختلف، این را نشان میداد که جامعه رخوت گذشته را ندارد.
🔻واکنشهای عمومی به بازگشت گشت ارشاد و آغاز طرح نور یک نشانه دیگر است؛ در سال گذشته، ویدئوهای زیادی از برخورد با زنان بدون روسری منتشر شده بود و حضور «حجاببانها» در مترو حساسیتبرانگیز شده بود. هیچ کدام از این موضوعات، آنچنان واکنش جامعه را برنیانگیخته بود.اما جنس واکنشها به بازگشت دوباره گشت ارشاد به خیابان متفاوت بود. حالا دادهها نشان میدهد که کاربران روزمرهنویسی که ماهها ساکت بودند، دوباره فعال شدند و این حساسیت بهقدری بود که در روزهای پر التهاب و پر تنش میان ایران و اسرائیل، مسأله گشت ارشاد یکی از مهمترین موضوعات توئیتر فارسی بود.
🔻گستردگی واکنشها به خبر حکم اعدام توماج که در دادههای آنلاین مشهود بود هم یک نشانه دیگر از تغییر رفتار جامعه است؛ علاوه بر مردم عادی، بخشی از هنرمندان و ورزشکاران نیز به این موضوع واکنش نشان دادند. رفتاری که فقط در نسبت با این موضوع نبود بلکه گزارشی که بیبیسی راجع به نیکا شاکرمی منتشر کرد نیز واکنشهای بسیار زیادی بدنبال داشت؛ بسیار فراتر از چیزی که در سال گذشته، و بطور مثال در جریان مرگ آرمیتا گراوند، دیده میشد.
🔻هر چند همه این واکنشها مجازی است، اما نکته مهم این است که جامعه دارد به اتفاقات پیرامونش «واکنش» نشان میدهد. همین واکنش مجازی هم سال گذشته به این شدت نبود و نشانهای از افزایش سطح انرژی جامعه و حیات است. این تصور که واکنش حتما باید در محیط واقعی باشد تا آن را جدی تلقی کرد، تصور دقیقی نیست. کنشگری مجازی، اسلکتیویسم نیست. همین واکنشهای مجازی تأثیر خودش را خواهد داشت. حالا میتوان به گواه دادههای آنلاین گفت که جامعه ایران پس از رخوت طولانی مدت پس از اعتراضات ۱۴۰۱، حالا دوباره انرژی دارد و فعال شده است.
🔻واکنش پیاپی جامعه به مسائل مختلف البته متأثر از اتفاقات تلخ و حساسیتبرانگیز متناوب هم هست؛ انگار قصدی برای ایجاد غم و خشم در جامعه وجود دارد. با این حال، همین واکنشها مرتبا جامعه را برمیانگیزاند. هر واکنش توسط بخشی از شبکه و جامعه، به تعبیر مارگتز، پیام زیستپذیری و حیات را به بخشهای دیگر شبکه منتقل میکند و همین واکنشهای متناوب، بهمرور بقیه را نیز به واکنش، ولو مجازی، میکشاند و بیتأثیر نخواهد بود.
@MohammadRahbari
Audio
⭕️اعتراضات پاییز ١۴٠١ فراتر از یک اعتراض زنانه و فمنیستی بود
🔻پیش از عید، در ششمین همایش ملی پژوهش اجتماعی و فرهنگی در جامعه ایران، مقاله خود را با عنوان «اعتراضات پاییز ١۴٠١ فراتر از یک اعتراض زنانه و فمنیستی بود» ارائه کردم که ویس آن را در فایل صوتی بالا میتوانید گوش کنید.
🔻در این بحث با ارائه دادههایی از اعتراضات ١۴٠١ و تحلیل محتوای فضای آنلاین، توضیح دادم که خواستهها و مطالبات زنانه، ذیل مفهومی بهنام «زندگیخواهی» مطرح شده و مسأله اصلی در این اعتراضات، زندگی بوده است.
🔻این دادهها و آنچه در این مطلب گزارش کردهام، نشان میدهد که استانهایی که در آن اعتراضات بیشتر بوده است، احتمالا گرایش عُرفیتر و سکولارتری داشتهاند و احتمالا همین منشأ تضاد و تشدید اعتراضات بوده است. متن کامل مقاله ارائه شده را نیز در صفحه 961 این کتاب میتوانید بخوانید.
@MohammadRahbari
🔻پیش از عید، در ششمین همایش ملی پژوهش اجتماعی و فرهنگی در جامعه ایران، مقاله خود را با عنوان «اعتراضات پاییز ١۴٠١ فراتر از یک اعتراض زنانه و فمنیستی بود» ارائه کردم که ویس آن را در فایل صوتی بالا میتوانید گوش کنید.
🔻در این بحث با ارائه دادههایی از اعتراضات ١۴٠١ و تحلیل محتوای فضای آنلاین، توضیح دادم که خواستهها و مطالبات زنانه، ذیل مفهومی بهنام «زندگیخواهی» مطرح شده و مسأله اصلی در این اعتراضات، زندگی بوده است.
🔻این دادهها و آنچه در این مطلب گزارش کردهام، نشان میدهد که استانهایی که در آن اعتراضات بیشتر بوده است، احتمالا گرایش عُرفیتر و سکولارتری داشتهاند و احتمالا همین منشأ تضاد و تشدید اعتراضات بوده است. متن کامل مقاله ارائه شده را نیز در صفحه 961 این کتاب میتوانید بخوانید.
@MohammadRahbari
⭕️چه جریانی از خشم و اعتراض مردم سودجویی میکند؟
✍🏻محمد رهبری | منتشر شده در روزنامه هممیهن
🔻روند اتفاقات ماههای اخیر گویای آن است که سطح انرژی جامعه بالا رفته و جامعه جان دوباره گرفته است. واکنشهای عمومی به وقایعی نظیر ساخت مسجد در پارکهای قیطریه و لاله، بازگشت دوباره گشت ارشاد به خیابان و آغاز طرح نور، اعلام حکم اعدام برای توماج صالحی و ... همگی بیانگر آن است که حساسیت جامعه به اتفاقات اجتماعی-سیاسی بیشتر شده است. در کنار مسائل اجتماعی-سیاسی، وضعیت سخت و اسفناک اقتصادی، فشار بیشتری به مردم وارد کرده و میتواند بهمرور منجر به انباشت خشم شود. انباشت خشم و نارضایتی، زمینه وقوع اعتراضات خیابانی را فراهم آورده و با یک جرقه ممکن است دوباره اعتراضات گستردهای کشور را دربرگیرد.
🔻در چنین شرایطی، منطق حکم میکند که از انجام اقداماتی که به منزله نفت روی آتش باشد، جلوگیری شود. با این حال دقیقا در چنین شرایطی، گروهی اقدام به اجرای سیاستهای تحریکآمیز میکند که به خشم و نارضایتی موجود در جامعه دامن میزند. پرسش این است که چرا این گروه چنین اقداماتی را انجام میدهد؟ آیا بابت تبعات اجتماعی و سیاسی آن نگرانی ندارد؟ آیا اعتراضات ۱۴۰۱ برایش درس عبرتی نشده که از تکرار رفتارهای غلط اجتناب کند؟
🔻برخی معتقدند که باورهای افراطی عامل اصلی تداوم رفتارهایی است که خشم و نارضایتی تولید میکند و کسانی که با با سیاستهایشان تولید خشم و نارضایتی میکنند صرفا آن را یک «وظیفه» قلمداد کرده که فارغ از نتیجه آن، باید انجام شود. هرچند این دیدگاه را نمیتوان رد کرد اما بنظر میرسد افزایش خشم و نارضایتی در جامعه، در صورتی که منجر به اعتراضات خیابانی شود، برای این گروه منافعی نیز دارد.
🔻به شکل تناقضآمیزی، این گروه سوپر انقلابی با عقاید افراطی، همواره از اعتراضات خیابانی سود برده است. مروری به نتایج سیاسی اعتراضات خیابانی در ۱۵سال گذشته میتواند بهخوبی منفعت اعتراضات را برای این گروه افراطی نشان دهد:
➖در جریان اعتراضات سال ۸۸ این جریان توانست مخالفان خود را به بهانه مبارزه با «فتنهگران»، ردصلاحیت کند و زمینه حذف هر آن کسی را که با آن اختلاف داشت فراهم آورد.
➖بهدنبال اعتراضات دی ۹۶ و آبان ۹۸ و کاهش اعتبار نیروهای میانهرو و اصلاحطلب و ناامیدی از صندوق رأی، زمینه برای پیروزی ساده و بدون دردسر گروههای افراطی در انتخابات سالهای ۹۸، ۱۴۰۰ و ۱۴۰۲ فراهم شد.
➖اعتراضات ۱۴۰۱ هم شاید در عرصه اجتماعی دستاوردهایی برای معترضان داشت، اما از منظر سیاسی گروهی از آن سود برد که هیچ نسبتی با مردم و خواستههای آنها ندارد. اعتراضات ۱۴۰۱ بهانه امنیتیکردن فضا را برای نیروهای تندرو فراهم کرد. پس از آن اعتراضات واتساپ و اینستاگرام فیلتر شد، وزارت کشور و نیروهایی که وظیفه برخورد با معترضان را داشتند قدرت و امتیاز بیشتری گرفتند و سیاستهایی اتخاذ شد که زمینه را برای بستن فضا فراهم کرد.
🔻سازوکار سودجویی گروههای افراطی از اعتراضات مردم در گفتههای «محمد رضا شهبازی،» که به ماجرای «اسکول نظام» معروف شد، را میتوان به عینه دید؛ جایی که او بطور غیر مستقیم ادعا میکند به دلیل دفاع از نظام، باید از منافع آن بهرهمند شود و کسانی که با جریان او هم عقیده نیستند حتی حق ندارند در جایگاه یک مجری تلویزیون قرار گیرند.
🔻مروری بر نتایج سیاسی اعتراضات مردم در ۱۵سال گذشته نشان میدهد که همواره یک گروه افراطی از آن بهره برده است. اعتراضات گذشته شاید دستاوردهای اجتماعی برای مردم داشت اما از منظر سیاسی، حداقل در کوتاهمدت و میانمدت فایدهای برای مردم نداشت و فضا را برای سودجویی یک گروه افراطی فراهم کرد.
🔻حالا نیز میتوان احتمال داد که یک گروه افراطی، در درون قدرت، از تکرار اعتراضات خیابانی استقبال میکند چرا که از منافع آن سود میبرد.
🔻با نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۴، این گروه بهدنبال تأثیرگذاری بر ساختارهای سیاسی است تا گزینه مطلوب خودش را از صندوق بیرون بکشد. بنابراین، طبیعی است که از افزایش خشم و نارضایتی مردم استقبال کند. چه بسا راز بسیاری از اقدامات این گروه که خشم تولید میکند را براساس انگیزه سودجویی از افزایش خشم مردم بتوان تحلیل کرد.
🔻در نتیجه، میتوان احتمال داد که جریانی که درون نظام سیاسی با تصمیماتش خشم و نارضایتی تولید میکند از تکرار اعتراضاتی مشابه ۱۴۰۱ استقبال میکند چرا که معتقد است آن اعتراضات اگر برای مردم و کشور «آب» نداشت اما برای آنها «نان» داشته است. بههمین جهت و برای آن که همچنان فرصت سودجویی از اعتراضات مردم را داشته باشند، هیچ نگرانی بابت تصمیماتی که خشم و نارضایتی تولید میکند ندارند و چهبسا عامدانه تصمیماتی میگیرند که منجر به انباشت خشم در جامعه شود چرا که انباشت خشم را بهنفع منافع سیاسی خود میدانند.
🔹 متن کامل
@MohammadRahbari
✍🏻محمد رهبری | منتشر شده در روزنامه هممیهن
🔻روند اتفاقات ماههای اخیر گویای آن است که سطح انرژی جامعه بالا رفته و جامعه جان دوباره گرفته است. واکنشهای عمومی به وقایعی نظیر ساخت مسجد در پارکهای قیطریه و لاله، بازگشت دوباره گشت ارشاد به خیابان و آغاز طرح نور، اعلام حکم اعدام برای توماج صالحی و ... همگی بیانگر آن است که حساسیت جامعه به اتفاقات اجتماعی-سیاسی بیشتر شده است. در کنار مسائل اجتماعی-سیاسی، وضعیت سخت و اسفناک اقتصادی، فشار بیشتری به مردم وارد کرده و میتواند بهمرور منجر به انباشت خشم شود. انباشت خشم و نارضایتی، زمینه وقوع اعتراضات خیابانی را فراهم آورده و با یک جرقه ممکن است دوباره اعتراضات گستردهای کشور را دربرگیرد.
🔻در چنین شرایطی، منطق حکم میکند که از انجام اقداماتی که به منزله نفت روی آتش باشد، جلوگیری شود. با این حال دقیقا در چنین شرایطی، گروهی اقدام به اجرای سیاستهای تحریکآمیز میکند که به خشم و نارضایتی موجود در جامعه دامن میزند. پرسش این است که چرا این گروه چنین اقداماتی را انجام میدهد؟ آیا بابت تبعات اجتماعی و سیاسی آن نگرانی ندارد؟ آیا اعتراضات ۱۴۰۱ برایش درس عبرتی نشده که از تکرار رفتارهای غلط اجتناب کند؟
🔻برخی معتقدند که باورهای افراطی عامل اصلی تداوم رفتارهایی است که خشم و نارضایتی تولید میکند و کسانی که با با سیاستهایشان تولید خشم و نارضایتی میکنند صرفا آن را یک «وظیفه» قلمداد کرده که فارغ از نتیجه آن، باید انجام شود. هرچند این دیدگاه را نمیتوان رد کرد اما بنظر میرسد افزایش خشم و نارضایتی در جامعه، در صورتی که منجر به اعتراضات خیابانی شود، برای این گروه منافعی نیز دارد.
🔻به شکل تناقضآمیزی، این گروه سوپر انقلابی با عقاید افراطی، همواره از اعتراضات خیابانی سود برده است. مروری به نتایج سیاسی اعتراضات خیابانی در ۱۵سال گذشته میتواند بهخوبی منفعت اعتراضات را برای این گروه افراطی نشان دهد:
➖در جریان اعتراضات سال ۸۸ این جریان توانست مخالفان خود را به بهانه مبارزه با «فتنهگران»، ردصلاحیت کند و زمینه حذف هر آن کسی را که با آن اختلاف داشت فراهم آورد.
➖بهدنبال اعتراضات دی ۹۶ و آبان ۹۸ و کاهش اعتبار نیروهای میانهرو و اصلاحطلب و ناامیدی از صندوق رأی، زمینه برای پیروزی ساده و بدون دردسر گروههای افراطی در انتخابات سالهای ۹۸، ۱۴۰۰ و ۱۴۰۲ فراهم شد.
➖اعتراضات ۱۴۰۱ هم شاید در عرصه اجتماعی دستاوردهایی برای معترضان داشت، اما از منظر سیاسی گروهی از آن سود برد که هیچ نسبتی با مردم و خواستههای آنها ندارد. اعتراضات ۱۴۰۱ بهانه امنیتیکردن فضا را برای نیروهای تندرو فراهم کرد. پس از آن اعتراضات واتساپ و اینستاگرام فیلتر شد، وزارت کشور و نیروهایی که وظیفه برخورد با معترضان را داشتند قدرت و امتیاز بیشتری گرفتند و سیاستهایی اتخاذ شد که زمینه را برای بستن فضا فراهم کرد.
🔻سازوکار سودجویی گروههای افراطی از اعتراضات مردم در گفتههای «محمد رضا شهبازی،» که به ماجرای «اسکول نظام» معروف شد، را میتوان به عینه دید؛ جایی که او بطور غیر مستقیم ادعا میکند به دلیل دفاع از نظام، باید از منافع آن بهرهمند شود و کسانی که با جریان او هم عقیده نیستند حتی حق ندارند در جایگاه یک مجری تلویزیون قرار گیرند.
🔻مروری بر نتایج سیاسی اعتراضات مردم در ۱۵سال گذشته نشان میدهد که همواره یک گروه افراطی از آن بهره برده است. اعتراضات گذشته شاید دستاوردهای اجتماعی برای مردم داشت اما از منظر سیاسی، حداقل در کوتاهمدت و میانمدت فایدهای برای مردم نداشت و فضا را برای سودجویی یک گروه افراطی فراهم کرد.
🔻حالا نیز میتوان احتمال داد که یک گروه افراطی، در درون قدرت، از تکرار اعتراضات خیابانی استقبال میکند چرا که از منافع آن سود میبرد.
🔻با نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۴، این گروه بهدنبال تأثیرگذاری بر ساختارهای سیاسی است تا گزینه مطلوب خودش را از صندوق بیرون بکشد. بنابراین، طبیعی است که از افزایش خشم و نارضایتی مردم استقبال کند. چه بسا راز بسیاری از اقدامات این گروه که خشم تولید میکند را براساس انگیزه سودجویی از افزایش خشم مردم بتوان تحلیل کرد.
🔻در نتیجه، میتوان احتمال داد که جریانی که درون نظام سیاسی با تصمیماتش خشم و نارضایتی تولید میکند از تکرار اعتراضاتی مشابه ۱۴۰۱ استقبال میکند چرا که معتقد است آن اعتراضات اگر برای مردم و کشور «آب» نداشت اما برای آنها «نان» داشته است. بههمین جهت و برای آن که همچنان فرصت سودجویی از اعتراضات مردم را داشته باشند، هیچ نگرانی بابت تصمیماتی که خشم و نارضایتی تولید میکند ندارند و چهبسا عامدانه تصمیماتی میگیرند که منجر به انباشت خشم در جامعه شود چرا که انباشت خشم را بهنفع منافع سیاسی خود میدانند.
🔹 متن کامل
@MohammadRahbari
هممیهن
چه کسانی از خشم و اعتراض مردم سودجویی میکنند؟
روند اتفاقات ماههای اخیر گویای آن است که سطح انرژی جامعه بالا رفته و جامعه جان دوباره گرفته است. واکنشهای عمومی به وقایعی نظیر ساخت پارک در
⭕️تیکتاک و مسأله فیلترینگ!
🔹نموداری که میبینید، بازدید مطالب منتشر شده با هشتگهای فلسطین، اسرائیل، چین و آمریکا در پلتفرم تیکتاک را نشان میدهد. بر این اساس، در محیطی که کاربران آمریکایی حضور فعال دارند، ۲۵درصد بازدیدها (34 میلیارد بازدید) به ویدئوهای مربوط به فلسطین اختصاص دارد.
🔸پیش از این نیز گزارشهای متعددی از تأثیر تیکتاک بر نگرش آمریکاییها راجع به موضوع فلسطین-اسرائیل منتشر شده بود و این نمودار بهخوبی آن را نشان میدهد.بر این اساس، در ماههای اکتبر و نوامبر، موضوع فلسطین یکی از ترندهای اصلی در تیکتاک بوده است.
🔹حامیان فیلترینگ در ایران، بارها به موضوع تیکتاک در آمریکا استناد کردهاند و مرور آنچه آنجا رخ داده تناقض آنها را روشن میکند. علیرغم تأثیر تیکتاک بر نگرش جوانان آمریکایی و در تضاد با خواست هیأت حاکمه آمریکا، کسی با یک تصمیم شبانه آن را فیلتر نکرده و اکنون ماههاست که آمریکاییها از آن استفاده میکنند. حتی حالا که مجلس نمایندگان رأی به فیلترینگ تیکتاک داده، این شرکت بابت این تصمیم شکایت قانون اساسی کرده و آن را در تضاد با اصل آزادی بیان دانسته است.
@MohammadRahbari
🔹نموداری که میبینید، بازدید مطالب منتشر شده با هشتگهای فلسطین، اسرائیل، چین و آمریکا در پلتفرم تیکتاک را نشان میدهد. بر این اساس، در محیطی که کاربران آمریکایی حضور فعال دارند، ۲۵درصد بازدیدها (34 میلیارد بازدید) به ویدئوهای مربوط به فلسطین اختصاص دارد.
🔸پیش از این نیز گزارشهای متعددی از تأثیر تیکتاک بر نگرش آمریکاییها راجع به موضوع فلسطین-اسرائیل منتشر شده بود و این نمودار بهخوبی آن را نشان میدهد.بر این اساس، در ماههای اکتبر و نوامبر، موضوع فلسطین یکی از ترندهای اصلی در تیکتاک بوده است.
🔹حامیان فیلترینگ در ایران، بارها به موضوع تیکتاک در آمریکا استناد کردهاند و مرور آنچه آنجا رخ داده تناقض آنها را روشن میکند. علیرغم تأثیر تیکتاک بر نگرش جوانان آمریکایی و در تضاد با خواست هیأت حاکمه آمریکا، کسی با یک تصمیم شبانه آن را فیلتر نکرده و اکنون ماههاست که آمریکاییها از آن استفاده میکنند. حتی حالا که مجلس نمایندگان رأی به فیلترینگ تیکتاک داده، این شرکت بابت این تصمیم شکایت قانون اساسی کرده و آن را در تضاد با اصل آزادی بیان دانسته است.
@MohammadRahbari
⭕️به بهانه نامه آصف بیات به سعید مدنی: تحولات فناورانه چگونه بر تحولات اجتماعی و سیاسی سایه افکندهاند؟
✍🏻محمد رهبری|منتشر شده در هفتهنامه صدا
🔻یادداشتها و مواضع دو جامعهشناس برجسته در روزهای اخیر توجه اندیشمندان و کنشگران سیاسی و مدنی را بهخود جلب کرده است. نخست، گفتوگوی سعید مدنی با حسین رزاق در زندان بوده که در آن مباحثی راجع به شرایط اجتماعی و سیاسی ایران مطرح شده و دوم یادداشت انتقادی آصف بیات راجع به این مباحث بوده است.
🔻هر دو جامعهشناس از منظر نظری چنان به مباحث تسلط دارند که نقد آن، جسارت زیادی میطلبد. با اینحال، تصور میکنم بحث در باب مباحث مطرح شده بتواند به فهم بهتر آن و همچنین تدقیق آنها کمک کرده و راه را برای فهم بهتر وضعیت اجتماعی-سیاسی و تغییر آن فراهم کند. در همین رابطه نکاتی را در ضرورت بکارگیری مفاهیم جدید در نسبت با تحولات فناورانه برای تحلیل جامعه ایران نوشتهام که خلاصه آن در ادامه آمده است.
🔻آقای بیات در یادداشت خود، از بکارگیری مفاهیمی نظیر «جامعه شبکهای» توسط سعید مدنی انتقاد کرده است. او با بکارگیری مفهوم جامعه شبکهای از آن رو مخالف میکند که آن را مختص به جوامع «پسا صنعتی» میداند. با این حال، به نظر نگارنده، این نگاه خطی به تحولات جوامع، نگاه درستی نیست چرا که تأثیر تحولات فناورانه را بر آن نادیده میگیرد.
🔻ظهور تکنولوژی و فناوریهای نوظهور در بسیاری از جوامع و روند جهانیشدن، عملا نحوه تکوین و تکامل جوامع را تغییر داده است. این موضوع اتفاقا از منظر کاستلز، مبدع تئوری جامعه شبکهای نیز دور نمانده است. او، بر خلاف آقای بیات، تعبیر «جامعه شبکهای» را برای جوامعی مثل ایران هم بکار میبرد و آن را منحصر به جوامع پسا صنعتی نکرده است. بحثی که او در رابطه با انقلابهای عربی و جوامعی نظیر مصر و تونس دارد کاملا متأثر از مفهوم جامعه شبکهای است و این مفهوم را برای آن جوامع نیز بکار میبرد.
🔻آقای بیات در یادداشتشان در نقد بکارگیری جامعه شبکهای مدنظر کاستلز گفتهاند که «شبکههای مورد نظر کاستلز اصولاً با فناوریِ نوینِ دیجیتالی پدید آمدهاند» و فرض گرفتهاند که شبکهها در ایران متأثر از این فناوریهای نوظهور نیست. اما بنظر میرسد این فرض صحیحی نباشد.
🔻چطور میتوان جامعه ایران را که، طبق نظرسنجی ایسپا، در آن حدود ۸۰ درصد از مردم از شبکههای اجتماعی و پیامرسانها استفاده میکنند، بسیاری از روابط و ارتباطات از طریق پلتفرمهای شبکههای اجتماعی شکل میگیرد و توسعه پیدا میکند و نفوذ اینترنت در آن بیش از 95 درصد است متأثر از فناوریهای جدید ندانست و شبکههای درون آن را صرفا برآمده از شبکههای سنتی تلقی کرد؟
🔻اگر بپذیریم مفهوم جامعه شبکهای برای جامعه ایران کاربرد دارد، آنگاه باید چارچوب مفهومی جدیدی را برای جامعه و تحلیل آن در نظر گرفت. بر مبنای این چارچوب جدید، و درون جامعه شبکهای، یکی از مسائلی که باید بیشتر به آن پرداخت موضوع «رهبری» و «سازماندهی» است. رهبری و سازماندهی در جامعه شبکهای دستخوش تغییر شده است؛ شکلگیری روابط افقی، نیاز به سازمانهای سیاسی را کاهش داد و تولد «سیاست رسوایی» در دل جامعه شبکهای، امکان اعتماد به رهبران و تولد رهبران کاریزماتیک را کم کرده است.
🔻واقعیت آن است که تولد یک «رهبر انقلابی» در دوران جدید بسیار سختتر از گذشته است. در این دوران، به قول کاستلز، شایعههای شبکهسازیشده دیجیتال به راحتی جایگاه اخلاقی رهبران را تخریب میکند. علاوه بر آن، گسترش روابط افقی، احساس نیاز به رهبران و سازمانهای سیاسی را کاهش داده است.
🔻بنابراین میتوان گفت که «رهبر گریزی» یکی از ویژگیهای جوامع شبکهای و تحت تأثیر سیاست رسوایی است که نه فقط مختص به جوامع پسا صنعتی که مربوط به جوامعی نظیر جامعه ایران نیز هست.
🔻آقای بیات در یادداشتشان به درستی به ضرورت وجود رهبر و سازماندهی برای تغییرات بزرگ و انقلابی اشاره کردهاند. اما بر اساس آنچه ذکر شد، در جامعه شبکهای، تولد رهبری که بتواند اعتماد تودهها را جلب کند، اگر غیر ممکن نباشد بسیار دشوار است.
🔻در فقدان سازماندهی سلسلهمراتبی و رهبر کاریزماتیک، همواره عناصر اصلی وقوع انقلاب غایب هستند. بنابراین سخن گفتن از انقلاب در چنین شرایطی، امری انتزاعی است و این امری است که در جریان اعتراضات سالهای گذشته بهخوبی نمایان شد.
🔻بنابر آنچه ذکر شد، باید وزن بیشتری برای تحولات فناورانه قائل شد؛ تحت تأثیر این تحولات، در خصوص نگرش خطی به تغییرات جوامع باید تردید کرد و نسبت به توصیف جوامع بر اساس نگرش خطی، احتیاط بیشتری کرد. اکنون جامعه ایران، یک جامعه شبکهای است. این جامعه شبکهای فرصتهای جدیدی را برای مردم خلق کرده و محدودیتهای جدیدی را در برابر آنها گذاشته است.
▪️متن کامل این یادداشت را در این لینک میتوانید بخوانید.
@MohammadRahbari
✍🏻محمد رهبری|منتشر شده در هفتهنامه صدا
🔻یادداشتها و مواضع دو جامعهشناس برجسته در روزهای اخیر توجه اندیشمندان و کنشگران سیاسی و مدنی را بهخود جلب کرده است. نخست، گفتوگوی سعید مدنی با حسین رزاق در زندان بوده که در آن مباحثی راجع به شرایط اجتماعی و سیاسی ایران مطرح شده و دوم یادداشت انتقادی آصف بیات راجع به این مباحث بوده است.
🔻هر دو جامعهشناس از منظر نظری چنان به مباحث تسلط دارند که نقد آن، جسارت زیادی میطلبد. با اینحال، تصور میکنم بحث در باب مباحث مطرح شده بتواند به فهم بهتر آن و همچنین تدقیق آنها کمک کرده و راه را برای فهم بهتر وضعیت اجتماعی-سیاسی و تغییر آن فراهم کند. در همین رابطه نکاتی را در ضرورت بکارگیری مفاهیم جدید در نسبت با تحولات فناورانه برای تحلیل جامعه ایران نوشتهام که خلاصه آن در ادامه آمده است.
🔻آقای بیات در یادداشت خود، از بکارگیری مفاهیمی نظیر «جامعه شبکهای» توسط سعید مدنی انتقاد کرده است. او با بکارگیری مفهوم جامعه شبکهای از آن رو مخالف میکند که آن را مختص به جوامع «پسا صنعتی» میداند. با این حال، به نظر نگارنده، این نگاه خطی به تحولات جوامع، نگاه درستی نیست چرا که تأثیر تحولات فناورانه را بر آن نادیده میگیرد.
🔻ظهور تکنولوژی و فناوریهای نوظهور در بسیاری از جوامع و روند جهانیشدن، عملا نحوه تکوین و تکامل جوامع را تغییر داده است. این موضوع اتفاقا از منظر کاستلز، مبدع تئوری جامعه شبکهای نیز دور نمانده است. او، بر خلاف آقای بیات، تعبیر «جامعه شبکهای» را برای جوامعی مثل ایران هم بکار میبرد و آن را منحصر به جوامع پسا صنعتی نکرده است. بحثی که او در رابطه با انقلابهای عربی و جوامعی نظیر مصر و تونس دارد کاملا متأثر از مفهوم جامعه شبکهای است و این مفهوم را برای آن جوامع نیز بکار میبرد.
🔻آقای بیات در یادداشتشان در نقد بکارگیری جامعه شبکهای مدنظر کاستلز گفتهاند که «شبکههای مورد نظر کاستلز اصولاً با فناوریِ نوینِ دیجیتالی پدید آمدهاند» و فرض گرفتهاند که شبکهها در ایران متأثر از این فناوریهای نوظهور نیست. اما بنظر میرسد این فرض صحیحی نباشد.
🔻چطور میتوان جامعه ایران را که، طبق نظرسنجی ایسپا، در آن حدود ۸۰ درصد از مردم از شبکههای اجتماعی و پیامرسانها استفاده میکنند، بسیاری از روابط و ارتباطات از طریق پلتفرمهای شبکههای اجتماعی شکل میگیرد و توسعه پیدا میکند و نفوذ اینترنت در آن بیش از 95 درصد است متأثر از فناوریهای جدید ندانست و شبکههای درون آن را صرفا برآمده از شبکههای سنتی تلقی کرد؟
🔻اگر بپذیریم مفهوم جامعه شبکهای برای جامعه ایران کاربرد دارد، آنگاه باید چارچوب مفهومی جدیدی را برای جامعه و تحلیل آن در نظر گرفت. بر مبنای این چارچوب جدید، و درون جامعه شبکهای، یکی از مسائلی که باید بیشتر به آن پرداخت موضوع «رهبری» و «سازماندهی» است. رهبری و سازماندهی در جامعه شبکهای دستخوش تغییر شده است؛ شکلگیری روابط افقی، نیاز به سازمانهای سیاسی را کاهش داد و تولد «سیاست رسوایی» در دل جامعه شبکهای، امکان اعتماد به رهبران و تولد رهبران کاریزماتیک را کم کرده است.
🔻واقعیت آن است که تولد یک «رهبر انقلابی» در دوران جدید بسیار سختتر از گذشته است. در این دوران، به قول کاستلز، شایعههای شبکهسازیشده دیجیتال به راحتی جایگاه اخلاقی رهبران را تخریب میکند. علاوه بر آن، گسترش روابط افقی، احساس نیاز به رهبران و سازمانهای سیاسی را کاهش داده است.
🔻بنابراین میتوان گفت که «رهبر گریزی» یکی از ویژگیهای جوامع شبکهای و تحت تأثیر سیاست رسوایی است که نه فقط مختص به جوامع پسا صنعتی که مربوط به جوامعی نظیر جامعه ایران نیز هست.
🔻آقای بیات در یادداشتشان به درستی به ضرورت وجود رهبر و سازماندهی برای تغییرات بزرگ و انقلابی اشاره کردهاند. اما بر اساس آنچه ذکر شد، در جامعه شبکهای، تولد رهبری که بتواند اعتماد تودهها را جلب کند، اگر غیر ممکن نباشد بسیار دشوار است.
🔻در فقدان سازماندهی سلسلهمراتبی و رهبر کاریزماتیک، همواره عناصر اصلی وقوع انقلاب غایب هستند. بنابراین سخن گفتن از انقلاب در چنین شرایطی، امری انتزاعی است و این امری است که در جریان اعتراضات سالهای گذشته بهخوبی نمایان شد.
🔻بنابر آنچه ذکر شد، باید وزن بیشتری برای تحولات فناورانه قائل شد؛ تحت تأثیر این تحولات، در خصوص نگرش خطی به تغییرات جوامع باید تردید کرد و نسبت به توصیف جوامع بر اساس نگرش خطی، احتیاط بیشتری کرد. اکنون جامعه ایران، یک جامعه شبکهای است. این جامعه شبکهای فرصتهای جدیدی را برای مردم خلق کرده و محدودیتهای جدیدی را در برابر آنها گذاشته است.
▪️متن کامل این یادداشت را در این لینک میتوانید بخوانید.
@MohammadRahbari
Telegraph
به بهانه نامه آصف بیات به سعید مدنی: تحولات فناورانه چگونه بر تحولات اجتماعی و سیاسی سایه افکندهاند؟
یادداشتها و مواضع دو جامعهشناس برجسته در روزهای اخیر توجه اندیشمندان و کنشگران سیاسی و مدنی را بهخود جلب کرده است. نخست، گفتوگوی سعید مدنی با حسین رزاق در زندان بوده که در آن مباحثی راجع به شرایط اجتماعی و سیاسی ایران مطرح شده و دوم یادداشت انتقادی آصف…
⭕️حذف چادر؟
🔻تداوم سیاستهایی نظیر #گشت_ارشاد و #طرح_نور و توقیف ماشین و ... منجر به حذف چادر از پوشش زنان در یک فرایند چند ساله خواهد شد.
@MohammadRahbari
🔻تداوم سیاستهایی نظیر #گشت_ارشاد و #طرح_نور و توقیف ماشین و ... منجر به حذف چادر از پوشش زنان در یک فرایند چند ساله خواهد شد.
@MohammadRahbari
⭕️انتخابات ریاستجمهوری: شبیه به ۱۴۰۰ یا شبیه به ۱۳۸۴؟
✍🏻محمد رهبری
🔻سوت آغاز انتخابات ریاستجمهوری زده شد و حالا بهمرور صحنه انتخابات و نامزدهای حاضر در آن، مشخص میشوند. این انتخابات که بهدنبال درگذشت نابهنگام ابراهیم رئیسی برگزار میشود، احتمالا از منظر «مشارکت» متفاوت از انتخاباتهای ریاستجمهوری در گذشته باشد.
🔻انتخابات ریاستجمهوری در شرایطی برگزار میشود که همین سه ماه پیش، انتخابات مجلس با مشارکت چهل درصدی مردم برگزار شده است. حتی اگر در انتخابات آینده فضای رقابتی شکل بگیرد، بعید است این عدد آنچنان جهشی پیدا کند و در بهترین حالت بین ۵۰ تا ۶۰ درصد از مردم در آن شرکت خواهند کرد. از این جهت، این انتخابات تشابهی با انتخاباتهای گذشته در سالهای ۷۶، ۸۴، ۸۸ و ۹۲ نخواهد داشت.
🔻اما شرط همین میزان مشارکت چیست؟ شرطش آن است که انتخاباتی کاملا متفاوت از انتخابات سال ۱۴۰۰ برگزار شود. یعنی کاملا رقابتی باشد. لازمه رقابتی شدن انتخابات نیز آن است که نامزدهای بیشتر و متفاوتتری توسط شورای نگهبان تأیید صلاحیت شوند.
🔻شایعههایی در محافل سیاسی وجود دارد که علی لاریجانی در این دوره از انتخابات تأیید صلاحیت خواهد شد. اگر این شایعه درست باشد، بعید است که تأیید صلاحیتها محدود به او شود. رد صلاحیت علی لاریجانی در انتخابات ۱۴۰۰، متأثر از شرایط سیاسی بود که بر اساس آن میبایست ریاستجمهوری یک شخص خاص، یعنی مرحوم ابراهیم رئیسی، بدون ریسک محقق میشد. آن شرایط نهتنها منجر به رد صلاحیت لاریجانی شد، بلکه هر شخصیت دیگری که اندکی میتوانست پروژه ریاستجمهوری ابراهیم رئیسی را به چالش بکشد نیز رد صلاحیت شد.
🔻اکنون اما آن شرایط سیاسی بر کشور حاکم نیست و معادلات تغییر کرده است. لذا عواملی که منجر به ردصلاحیتهای گسترده نامزدهای انتخابات ۱۴۰۰ شد، نه فقط برای لاریجانی، که برای بسیاری از چهرههای دیگر هم وجود ندارد. علاوه بر این، خاندان لاریجانی در معادلات قدرت و آینده آن جایگاهی دارد که یک تهدید برای گروههای سیاسی که برای آینده برنامهریزی میکنند محسوب میشود. همین امر، شانس تأیید صلاحیت او را پایین خواهد آورد و اگر تأیید شود، احتمالا تلاش خواهد شد که آرای او شکسته شود. به همین جهت، در صورت تأیید صلاحیت علی لاریجانی در این انتخابات، احتمال آن که نامزدهای اصلاحطلب نیز در این انتخابات تأیید شوند بالا خواهد بود. در واقع، بعید نیست چینش نامزدهای انتخاباتی بهنحوی باشد که امکان اجماع جریانات منتقد بر سر علی لاریجانی ممکن نشود.
🔻در چنین شرایطی، احتمالا یا انتخابات ریاستجمهوری پیش رو، مشابه با انتخابات سال ۱۴۰۰ برگزار میشود که اساسا شور و هیجانی در جامعه برنمیانگیزد؛ و یا آن که تعدد نامزدهای مختلف از جریانات سیاسی اصلاحطلب، میانهرو و اصولگرا مشاهده خواهد شد. در نتیجه بعید نیست ۸ تا ۱۰ نامزد انتخاباتی در این عرصه حضور داشته باشند و با یکدیگر رقابت کنند. امری که باعث خواهد شد این انتخابات شبیه به انتخابات ریاستجمهوری در سال ۸۴ شود و آرای انتخابات بین نامزدها پخش شود.
🔻در شرایطی که از یک سو هر یک از نامزدهای انتخاباتی رأی منفی نسبتا بالایی دارند و از سوی دیگر مشارکت مردم آنچنان بالا نخواهد رفت، رقابت تنگاتنگ و نزدیکی میان هر یک از نامزدها شکل خواهد گرفت. در چنین وضعیتی، بعید است رأی هیچ یک از نامزدهای انتخابات بیش از ۵ تا ۶ میلیون باشد؛ موضوعی که باعث خواهد شد انتخابات به مرحله دوم کشیده شود و همین امر رقابت میان نامزدها را تشدید خواهد کرد.
🔻در چنین شرایطی، هیچ نامزدی از پیش بازنده و هیچ نامزدی از پیش برنده نیست. مناظرات انتخاباتی، سفرهای استانی و نحوه ارتباط با مردم و کمپین تبلیغاتی، تأثیر بسزایی در پیروزی در انتخابات خواهد داشت. حتی نامزدهای گمنام و کمتر شناختهشده نیز در چنین شرایطی امکان رشد دارند؛ آنچنان که محمود احمدینژاد، ولو با حمایت بخشی از بدنه حاکم، در سال ۱۳۸۴ ناگهان مورد اقبال عمومی قرار گرفت و رئیسجمهور شد. بههر حال آنچه بنظر میرسد آن است که اگر فرایند چینش نامزدهای انتخاباتی مشابه با سال ۱۴۰۰ نباشد، پیشبینی نتیجه آن بسیار دشوار خواهد بود.
@MohammadRahbari
✍🏻محمد رهبری
🔻سوت آغاز انتخابات ریاستجمهوری زده شد و حالا بهمرور صحنه انتخابات و نامزدهای حاضر در آن، مشخص میشوند. این انتخابات که بهدنبال درگذشت نابهنگام ابراهیم رئیسی برگزار میشود، احتمالا از منظر «مشارکت» متفاوت از انتخاباتهای ریاستجمهوری در گذشته باشد.
🔻انتخابات ریاستجمهوری در شرایطی برگزار میشود که همین سه ماه پیش، انتخابات مجلس با مشارکت چهل درصدی مردم برگزار شده است. حتی اگر در انتخابات آینده فضای رقابتی شکل بگیرد، بعید است این عدد آنچنان جهشی پیدا کند و در بهترین حالت بین ۵۰ تا ۶۰ درصد از مردم در آن شرکت خواهند کرد. از این جهت، این انتخابات تشابهی با انتخاباتهای گذشته در سالهای ۷۶، ۸۴، ۸۸ و ۹۲ نخواهد داشت.
🔻اما شرط همین میزان مشارکت چیست؟ شرطش آن است که انتخاباتی کاملا متفاوت از انتخابات سال ۱۴۰۰ برگزار شود. یعنی کاملا رقابتی باشد. لازمه رقابتی شدن انتخابات نیز آن است که نامزدهای بیشتر و متفاوتتری توسط شورای نگهبان تأیید صلاحیت شوند.
🔻شایعههایی در محافل سیاسی وجود دارد که علی لاریجانی در این دوره از انتخابات تأیید صلاحیت خواهد شد. اگر این شایعه درست باشد، بعید است که تأیید صلاحیتها محدود به او شود. رد صلاحیت علی لاریجانی در انتخابات ۱۴۰۰، متأثر از شرایط سیاسی بود که بر اساس آن میبایست ریاستجمهوری یک شخص خاص، یعنی مرحوم ابراهیم رئیسی، بدون ریسک محقق میشد. آن شرایط نهتنها منجر به رد صلاحیت لاریجانی شد، بلکه هر شخصیت دیگری که اندکی میتوانست پروژه ریاستجمهوری ابراهیم رئیسی را به چالش بکشد نیز رد صلاحیت شد.
🔻اکنون اما آن شرایط سیاسی بر کشور حاکم نیست و معادلات تغییر کرده است. لذا عواملی که منجر به ردصلاحیتهای گسترده نامزدهای انتخابات ۱۴۰۰ شد، نه فقط برای لاریجانی، که برای بسیاری از چهرههای دیگر هم وجود ندارد. علاوه بر این، خاندان لاریجانی در معادلات قدرت و آینده آن جایگاهی دارد که یک تهدید برای گروههای سیاسی که برای آینده برنامهریزی میکنند محسوب میشود. همین امر، شانس تأیید صلاحیت او را پایین خواهد آورد و اگر تأیید شود، احتمالا تلاش خواهد شد که آرای او شکسته شود. به همین جهت، در صورت تأیید صلاحیت علی لاریجانی در این انتخابات، احتمال آن که نامزدهای اصلاحطلب نیز در این انتخابات تأیید شوند بالا خواهد بود. در واقع، بعید نیست چینش نامزدهای انتخاباتی بهنحوی باشد که امکان اجماع جریانات منتقد بر سر علی لاریجانی ممکن نشود.
🔻در چنین شرایطی، احتمالا یا انتخابات ریاستجمهوری پیش رو، مشابه با انتخابات سال ۱۴۰۰ برگزار میشود که اساسا شور و هیجانی در جامعه برنمیانگیزد؛ و یا آن که تعدد نامزدهای مختلف از جریانات سیاسی اصلاحطلب، میانهرو و اصولگرا مشاهده خواهد شد. در نتیجه بعید نیست ۸ تا ۱۰ نامزد انتخاباتی در این عرصه حضور داشته باشند و با یکدیگر رقابت کنند. امری که باعث خواهد شد این انتخابات شبیه به انتخابات ریاستجمهوری در سال ۸۴ شود و آرای انتخابات بین نامزدها پخش شود.
🔻در شرایطی که از یک سو هر یک از نامزدهای انتخاباتی رأی منفی نسبتا بالایی دارند و از سوی دیگر مشارکت مردم آنچنان بالا نخواهد رفت، رقابت تنگاتنگ و نزدیکی میان هر یک از نامزدها شکل خواهد گرفت. در چنین وضعیتی، بعید است رأی هیچ یک از نامزدهای انتخابات بیش از ۵ تا ۶ میلیون باشد؛ موضوعی که باعث خواهد شد انتخابات به مرحله دوم کشیده شود و همین امر رقابت میان نامزدها را تشدید خواهد کرد.
🔻در چنین شرایطی، هیچ نامزدی از پیش بازنده و هیچ نامزدی از پیش برنده نیست. مناظرات انتخاباتی، سفرهای استانی و نحوه ارتباط با مردم و کمپین تبلیغاتی، تأثیر بسزایی در پیروزی در انتخابات خواهد داشت. حتی نامزدهای گمنام و کمتر شناختهشده نیز در چنین شرایطی امکان رشد دارند؛ آنچنان که محمود احمدینژاد، ولو با حمایت بخشی از بدنه حاکم، در سال ۱۳۸۴ ناگهان مورد اقبال عمومی قرار گرفت و رئیسجمهور شد. بههر حال آنچه بنظر میرسد آن است که اگر فرایند چینش نامزدهای انتخاباتی مشابه با سال ۱۴۰۰ نباشد، پیشبینی نتیجه آن بسیار دشوار خواهد بود.
@MohammadRahbari
⭕️اشتباه در دوگانهسازی!
🔻کمپین #لاریجانی اشتباه میکند که با جلیلی دوگانهسازی میکند.چون اولا احتمال تایید صلاحیت یک یا چند چهره اصلاحطلب در انتخابات وجود دارد.
دوما،گزینه اصلی که باید با آن رقابت کند فرد دیگری است.
🔻این نظرسنجی نسبتا معتبر نیز مؤید همین موضوع است.
🔻اگر لاریجانی نتواند #ایجابی نشان دهد تفاوتش با دیگر نامزدها چیست،احتمال موفقیتش پایین خواهد بود و احتمالا یک گزینه دیگر پیروز انتخابات خواهد شد.
@MohammadRahbari
🔻کمپین #لاریجانی اشتباه میکند که با جلیلی دوگانهسازی میکند.چون اولا احتمال تایید صلاحیت یک یا چند چهره اصلاحطلب در انتخابات وجود دارد.
دوما،گزینه اصلی که باید با آن رقابت کند فرد دیگری است.
🔻این نظرسنجی نسبتا معتبر نیز مؤید همین موضوع است.
🔻اگر لاریجانی نتواند #ایجابی نشان دهد تفاوتش با دیگر نامزدها چیست،احتمال موفقیتش پایین خواهد بود و احتمالا یک گزینه دیگر پیروز انتخابات خواهد شد.
@MohammadRahbari
⭕️وحید حقانیان؛ پدیده انتخابات
🔻ثبت نام ناگهانی وحید حقانیان، شگفتی بسیاری از تحلیلگران سیاسی را در پی داشت. حالا دادههای گوگل نشان میدهد که در میان کسانی که تا روز گذشته ثبت نام کردهاند، مردم ایران بیشتر از همه به نامزدی او در انتخابات توجه کردهاند.
🔻همین دادهها نشان میدهد که جستجو راجع به محمود احمدینژاد نیز قابل توجه بوده (بیش از هر شخص دیگری)؛ اما علیرغم محبوبیت احمدینژاد، ثبت نام حقانیان است که بیشتر محل جستجوی مردم قرار گرفته. بنابراین میتوان در میان نامزدهای فعلی، حقانیان را تاکنون پدیده انتخابات تلقی کرد.
@MohammadRahbari
🔻ثبت نام ناگهانی وحید حقانیان، شگفتی بسیاری از تحلیلگران سیاسی را در پی داشت. حالا دادههای گوگل نشان میدهد که در میان کسانی که تا روز گذشته ثبت نام کردهاند، مردم ایران بیشتر از همه به نامزدی او در انتخابات توجه کردهاند.
🔻همین دادهها نشان میدهد که جستجو راجع به محمود احمدینژاد نیز قابل توجه بوده (بیش از هر شخص دیگری)؛ اما علیرغم محبوبیت احمدینژاد، ثبت نام حقانیان است که بیشتر محل جستجوی مردم قرار گرفته. بنابراین میتوان در میان نامزدهای فعلی، حقانیان را تاکنون پدیده انتخابات تلقی کرد.
@MohammadRahbari