#архітэктурабсср
Геафізічная абсерваторыя ў Мінску: праект Івана Валадзько 1929 года і яго рэалізацыя ў 1936-м (будынак захаваўся да нашых дзён па адрасе пр.Незалежнасці, 110к1).
Геафізічная абсерваторыя ў Мінску: праект Івана Валадзько 1929 года і яго рэалізацыя ў 1936-м (будынак захаваўся да нашых дзён па адрасе пр.Незалежнасці, 110к1).
#архітэктурабсср
Слуцкі краяўнаўца Ігар Ціткоўскі:
"90 гадоў таму, у 1934 г. у Слуцку пачалося будаўніцтва гарадской электрастанцыі. Завяршылася яно ў 1936 г. Корпус той электрастанцыі захаваўся да нашага часу. Гэта адметнейшае збудаванне на вуліцы Камсамольскай (раней Шырокая, Сенатарская) з’яўляецца помнікам прамысловай архітэктуры Слуцка першай паловы 20 стагоддзя.
Выпрацоўка электрычнасці ў горадзе мелася і раней – у 20-я гады ў гарадской лазні ўсталявалі генератар пераменнага току, з дапамогай якога асвятляліся галоўныя гарадскія вуліцы і некалькі будынкаў; у 1926 г. уступіла ў строй электрастанцыя, арганізаваная ў закрытым кальвінскім храме, у тры разы мацнейшая за папярэднюю. Аднак толькі ўступленне ў строй новай электастанцыі дазволіла поўнасцю электрыфіцыраваць горад, электрычнасць атрымалі прадмесці і навакольныя вёскі."
Слуцкі краяўнаўца Ігар Ціткоўскі:
"90 гадоў таму, у 1934 г. у Слуцку пачалося будаўніцтва гарадской электрастанцыі. Завяршылася яно ў 1936 г. Корпус той электрастанцыі захаваўся да нашага часу. Гэта адметнейшае збудаванне на вуліцы Камсамольскай (раней Шырокая, Сенатарская) з’яўляецца помнікам прамысловай архітэктуры Слуцка першай паловы 20 стагоддзя.
Выпрацоўка электрычнасці ў горадзе мелася і раней – у 20-я гады ў гарадской лазні ўсталявалі генератар пераменнага току, з дапамогай якога асвятляліся галоўныя гарадскія вуліцы і некалькі будынкаў; у 1926 г. уступіла ў строй электрастанцыя, арганізаваная ў закрытым кальвінскім храме, у тры разы мацнейшая за папярэднюю. Аднак толькі ўступленне ў строй новай электастанцыі дазволіла поўнасцю электрыфіцыраваць горад, электрычнасць атрымалі прадмесці і навакольныя вёскі."
#архітэктурабсср
У часопісе "Московский пролетарий" 1928 года знайшлася (знайшоў В.Аніська) якасная фотка школы №20 (даваенная нумерацыя) імя 10-годдзя БССР, якая была адчынена ўвосень 1928 года (святкаваць 10-ю гадавіну ўтварэння Савецкай Беларусі пачалі задоўга да афіцыйнай даты 1 студзеня 1929 года).
Гэта быў першы школьны будынак пабудаваны ў міжваенным Менску пасля Рэвалюцыі.
Школа знаходзілася на менскай Ляхаўцы (раён каля стадыёна "Дынама"), яна перажыла вайну, але была знесена пасля таго, як быў пабудаваны новы школьны будынак у іншым месцы.
У часопісе "Московский пролетарий" 1928 года знайшлася (знайшоў В.Аніська) якасная фотка школы №20 (даваенная нумерацыя) імя 10-годдзя БССР, якая была адчынена ўвосень 1928 года (святкаваць 10-ю гадавіну ўтварэння Савецкай Беларусі пачалі задоўга да афіцыйнай даты 1 студзеня 1929 года).
Гэта быў першы школьны будынак пабудаваны ў міжваенным Менску пасля Рэвалюцыі.
Школа знаходзілася на менскай Ляхаўцы (раён каля стадыёна "Дынама"), яна перажыла вайну, але была знесена пасля таго, як быў пабудаваны новы школьны будынак у іншым месцы.
#архітэктурабсср
Нетыповы від на Дом Урада ў Менску з задняга фасада, 1930-я гады. Бачная шэраговая забудова вуліц Берсана і Мяснікова таго часу.
Фота са збораў Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі (на жаль не было даступна анлайн, але можна было заказаць электронную копію).
Нетыповы від на Дом Урада ў Менску з задняга фасада, 1930-я гады. Бачная шэраговая забудова вуліц Берсана і Мяснікова таго часу.
Фота са збораў Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі (на жаль не было даступна анлайн, але можна было заказаць электронную копію).
#архітэктурабсср
Эвалюцыя знешняга выгляду жылога дома на рагу вуліц Камсамольскай і Карла Маркса ў Менску:
1. Пабудова дома на фота з газеты "Зьвязда" 1930 года.
2. У часы нямецкай акупацыі, 1943 год.
3. Пасля вызвалення горада летам 1944 года (БДАНТД ф.77).
4-5. Будынак пасля аднаўлення ў 1950-я гады (БДАНТД ф.188).
6. Дом у 1992 годзе (фота Багласава).
7. Сучасны здымак аўтара.
Эвалюцыя знешняга выгляду жылога дома на рагу вуліц Камсамольскай і Карла Маркса ў Менску:
1. Пабудова дома на фота з газеты "Зьвязда" 1930 года.
2. У часы нямецкай акупацыі, 1943 год.
3. Пасля вызвалення горада летам 1944 года (БДАНТД ф.77).
4-5. Будынак пасля аднаўлення ў 1950-я гады (БДАНТД ф.188).
6. Дом у 1992 годзе (фота Багласава).
7. Сучасны здымак аўтара.
#публікуеццаўпершыню #архітэктурабсср
Невялікі архіўны эксклюзіў ад "Беларускага піонэра", праўда, трохі з іншай гістарычнай эпохі - варыянты афармлення дамоў на перакрыжаванні вуліцы Янкі Купалы і цяперашняга праспекта Незалежнасці з пачатку 1950-х гадоў (БДАНТД ф.77).
Праектныя рашэнні адрозніваюцца ад таго, што было пабудавана большай пышнасцю дэкора і выкарыстоўваннем у афармленні будынкаў поўнаразмерных статуй, порцікаў, лепніны, але завяршэнне пабудовы гэтых дамоў супала з прыняццем у СССР пастановы аб празмернасцях у архітэктуры і таму фінальны варыянт быў значна спрошчаны.
Невялікі архіўны эксклюзіў ад "Беларускага піонэра", праўда, трохі з іншай гістарычнай эпохі - варыянты афармлення дамоў на перакрыжаванні вуліцы Янкі Купалы і цяперашняга праспекта Незалежнасці з пачатку 1950-х гадоў (БДАНТД ф.77).
Праектныя рашэнні адрозніваюцца ад таго, што было пабудавана большай пышнасцю дэкора і выкарыстоўваннем у афармленні будынкаў поўнаразмерных статуй, порцікаў, лепніны, але завяршэнне пабудовы гэтых дамоў супала з прыняццем у СССР пастановы аб празмернасцях у архітэктуры і таму фінальны варыянт быў значна спрошчаны.
#архітэктурабсср #звязда
У працяг тэмы юбілеяў - роўна 85 гадоў таму 10 сакавіка 1939 года быў урачыста адчынены будынак Вялікага дзяржаўнага тэатра оперы і балета ў Менску (архітэктар І.Лангбард).
У працяг тэмы юбілеяў - роўна 85 гадоў таму 10 сакавіка 1939 года быў урачыста адчынены будынак Вялікага дзяржаўнага тэатра оперы і балета ў Менску (архітэктар І.Лангбард).
#архітэктурабсср
Тое, як выглядаў самы першы пасажырскі павільён менскага аэрапорта, вядома толькі па аднаму здымку дрэннай якасці, які публікаваўся ў беларускіх газетах у 1936 годзе. Прычым, што цікава, фотаздымкі ў "Зьвяздзе" і ў бабруйскай газеце "Комуніст" (знайшоў В.Аніська) адлюстраваны адносна вертыкальнай восі - такім чынам становіцца незразумела, які з гэтых ракурсаў правільны.
Тое, як выглядаў самы першы пасажырскі павільён менскага аэрапорта, вядома толькі па аднаму здымку дрэннай якасці, які публікаваўся ў беларускіх газетах у 1936 годзе. Прычым, што цікава, фотаздымкі ў "Зьвяздзе" і ў бабруйскай газеце "Комуніст" (знайшоў В.Аніська) адлюстраваны адносна вертыкальнай восі - такім чынам становіцца незразумела, які з гэтых ракурсаў правільны.
#архітэктурабсср
У бабруйскай газеце "Комуніст" за 1937 год знайшоўся (знайшоў В.Аніська) унікальны здымак малавядомага прамысловага аб'екта міжваеннага Менска - завода "Чырвоны дрэваапрацоўшчык" (у 1930-я парайменаваны ў "Дрэваапрацоўчы завод імя Молатава").
Ён знаходзіўся ў раёне сучаснай плошчы Якуба Коласа і фасадам выходзіў на пр.Незалежнасці. Свой знешні выгляд атрымаў па завяршэнні капітальнай рэканструкцыі старых дарэвалюцыйных карпусоў разбуранага ў Першую Сусветную кафлянога завода напрыканцы 1920-х гадоў (фота 2,3). Напрыканцы 1939 года ў памяшчканнях завода адкрыўся радыёзавод (побач таксама пабудавалі новы корпус).
Завод перажыў вайну і да 1950-х гадоў захоўваў арыгінальны выгляд (фота 4,5), тады ж ён быў рэканструяваны з надбудовай аднаго паверха і прыбудовай новых карпусоў.
Фактычна стары дрэваапрацоўчы завод упісаны ў цяперашні офісны будынак па адрасе пр.Незалежнасці, д.56А (фота 6).
У бабруйскай газеце "Комуніст" за 1937 год знайшоўся (знайшоў В.Аніська) унікальны здымак малавядомага прамысловага аб'екта міжваеннага Менска - завода "Чырвоны дрэваапрацоўшчык" (у 1930-я парайменаваны ў "Дрэваапрацоўчы завод імя Молатава").
Ён знаходзіўся ў раёне сучаснай плошчы Якуба Коласа і фасадам выходзіў на пр.Незалежнасці. Свой знешні выгляд атрымаў па завяршэнні капітальнай рэканструкцыі старых дарэвалюцыйных карпусоў разбуранага ў Першую Сусветную кафлянога завода напрыканцы 1920-х гадоў (фота 2,3). Напрыканцы 1939 года ў памяшчканнях завода адкрыўся радыёзавод (побач таксама пабудавалі новы корпус).
Завод перажыў вайну і да 1950-х гадоў захоўваў арыгінальны выгляд (фота 4,5), тады ж ён быў рэканструяваны з надбудовай аднаго паверха і прыбудовай новых карпусоў.
Фактычна стары дрэваапрацоўчы завод упісаны ў цяперашні офісны будынак па адрасе пр.Незалежнасці, д.56А (фота 6).
#архітэктурабсср #піонэрархнагляд
Эвалюцыя знешняга выгляду будынка былой абласной дзіцячай бальніцы (будавалася як корпус медінстытута) на тэрыторыі 1-й клінічнай бальніцы г.Мінска па адрасе вул.Броўкі, 5:
1-2. Фотаздымкі 1940-41 гадоў, на якіх выяўлены працэс будаўніцтва (пазначана, што будаваўся корпус медінстытута).
3. Фота часоў нямецкай акупацыі 1941-44 гг. - будынак стаяў незавершаны.
4-5. Фотаздымкі 1950-х, 1960-х гадоў, калі ў завершаным будынку размясцілася абласная дзіцячая бальніца.
6-7. Сучасны стан. Будынак закінуты і не выкарыстоўваецца.
Эвалюцыя знешняга выгляду будынка былой абласной дзіцячай бальніцы (будавалася як корпус медінстытута) на тэрыторыі 1-й клінічнай бальніцы г.Мінска па адрасе вул.Броўкі, 5:
1-2. Фотаздымкі 1940-41 гадоў, на якіх выяўлены працэс будаўніцтва (пазначана, што будаваўся корпус медінстытута).
3. Фота часоў нямецкай акупацыі 1941-44 гг. - будынак стаяў незавершаны.
4-5. Фотаздымкі 1950-х, 1960-х гадоў, калі ў завершаным будынку размясцілася абласная дзіцячая бальніца.
6-7. Сучасны стан. Будынак закінуты і не выкарыстоўваецца.
#архітэктурабсср #публікуеццаўпершыню
Цікавая знаходка ў архіве БДАНТД: аказваецца дом па вул.Кірава, 19 ў Мінску, вядомы таксама як Дом энергетыкаў, пабудаваны ў 1929-30 гадах (фота 1) у першыя пасляваенныя гады думалі рэканструяваць з наданнем яго фасадам рысаў ужо больш пышнай пасляваеннай псеўдакласічнай архітэктуры - такі праект быў распрацаваны ў 1946 годзе ў Белдзяжпраекце (фота 2). Але нейкім дзіўным чынам праект не пайшоў у работу і будынак захаваў свой арыгінальны выгляд, характэрны для архітэктуры пачатку 1930-х (фота 3).
Цікавая знаходка ў архіве БДАНТД: аказваецца дом па вул.Кірава, 19 ў Мінску, вядомы таксама як Дом энергетыкаў, пабудаваны ў 1929-30 гадах (фота 1) у першыя пасляваенныя гады думалі рэканструяваць з наданнем яго фасадам рысаў ужо больш пышнай пасляваеннай псеўдакласічнай архітэктуры - такі праект быў распрацаваны ў 1946 годзе ў Белдзяжпраекце (фота 2). Але нейкім дзіўным чынам праект не пайшоў у работу і будынак захаваў свой арыгінальны выгляд, характэрны для архітэктуры пачатку 1930-х (фота 3).
#архітэктурабсср
Учора здарылася яшчэ адно архітэктурнае адкрыццё - на расійскім музейным дзяржкаталогу з'явіўся здымак падпісаны, як "будынак аэрапорта ў Менску 1936-1938 гг" (тут нічога дзіўнага, падобны здымак публікаваўся ў беларускай прэсе ў 1936 годзе - пра гэта я ўжо пісаў). Адкрыццём стала тое, што будынак гэты аказаўся тыповым: аналагічныя аэрапорты былі пабудаваныя як мінімум у Душанбэ (фота 2) і Омску (фота 3-5). Там будынкі захаваліся да нашага часу, праўда, са значнымі зменамі ў выглядзе (фота 6, Омск).
Адзінае, застаецца пытанне, дзе такі будынак аэрапорта знаходзіўся ў Менску фізічна? Бо здаўна быў вядомы зусім іншы даваенны павільён менскага аэрапорта (фота 7), які быў знесены некалькі гадоў таму. Па габарытах ён значна большы за той тыповы аэрапорт з першага здымку і выгляд мае такі грунтоўны і сіметрычны, што сказаць, што гэта перабудова старога будынку цяжка. Тут, мабыць, свой арыгінальны праект. На АФЗ 1941 таксама нічога падобнага на стары будынак няма. Таму загадка яшчэ застаецца.
Учора здарылася яшчэ адно архітэктурнае адкрыццё - на расійскім музейным дзяржкаталогу з'явіўся здымак падпісаны, як "будынак аэрапорта ў Менску 1936-1938 гг" (тут нічога дзіўнага, падобны здымак публікаваўся ў беларускай прэсе ў 1936 годзе - пра гэта я ўжо пісаў). Адкрыццём стала тое, што будынак гэты аказаўся тыповым: аналагічныя аэрапорты былі пабудаваныя як мінімум у Душанбэ (фота 2) і Омску (фота 3-5). Там будынкі захаваліся да нашага часу, праўда, са значнымі зменамі ў выглядзе (фота 6, Омск).
Адзінае, застаецца пытанне, дзе такі будынак аэрапорта знаходзіўся ў Менску фізічна? Бо здаўна быў вядомы зусім іншы даваенны павільён менскага аэрапорта (фота 7), які быў знесены некалькі гадоў таму. Па габарытах ён значна большы за той тыповы аэрапорт з першага здымку і выгляд мае такі грунтоўны і сіметрычны, што сказаць, што гэта перабудова старога будынку цяжка. Тут, мабыць, свой арыгінальны праект. На АФЗ 1941 таксама нічога падобнага на стары будынак няма. Таму загадка яшчэ застаецца.
#архітэктурабсср
Праект Дзяржаўнага тэатра БССР у Менску ад ленінградскага архітэктара Ноя Троцкага, прадстаўлены на конкурс 1934 года.
Праект Дзяржаўнага тэатра БССР у Менску ад ленінградскага архітэктара Ноя Троцкага, прадстаўлены на конкурс 1934 года.
#архітэктурабсср
Галоўны корпус Палітэхнічнага інстытута (цяпер БНТУ) у Менску на фотках 1938 і 1940 гадоў.
Будынак узведзены на пачатку 1930-х па праекце Георгія Лаўрова і перабудаваны напрыканцы 1930-х па праекце Наталлі Макляцовай (пасля вайны зноў перабудаваны з наданнем неакласічных рысаў).
Галоўны корпус Палітэхнічнага інстытута (цяпер БНТУ) у Менску на фотках 1938 і 1940 гадоў.
Будынак узведзены на пачатку 1930-х па праекце Георгія Лаўрова і перабудаваны напрыканцы 1930-х па праекце Наталлі Макляцовай (пасля вайны зноў перабудаваны з наданнем неакласічных рысаў).
#архітэктурабсср
Сярэдняя школа №4 у Мінску, пабудаваная па праекце архітэктара Герасіма Якушкі ў 1936 годзе, на фотаздымках канца 1930-х гадоў.
Сярэдняя школа №4 у Мінску, пабудаваная па праекце архітэктара Герасіма Якушкі ў 1936 годзе, на фотаздымках канца 1930-х гадоў.
#архітэктурабсср
Магілёў. Дом імя Леніна на фота канца 1930-х гадоў (будынак захаваўся).
Магілёў. Дом імя Леніна на фота канца 1930-х гадоў (будынак захаваўся).
#піонэрархнагляд #архітэктурабсср
Тым часам у Мінску зносяць даваенны будынак былой школы па адрасе вул.Мяснікова 5, якому таксама амаль 90 год (школа была пабудаваная паводле тыповага праекта 1936 года).
Акрамя таго, на гэтым будынку ў 2013 годзе быў усталяваны памятны знак у гонар першай мінскай аўта-заправачнай станцыі (апошняе фота), якая была адчынена непадалёк у 1932 годзе. Лёс знака невядомы.
Фота: onliner.
Тым часам у Мінску зносяць даваенны будынак былой школы па адрасе вул.Мяснікова 5, якому таксама амаль 90 год (школа была пабудаваная паводле тыповага праекта 1936 года).
Акрамя таго, на гэтым будынку ў 2013 годзе быў усталяваны памятны знак у гонар першай мінскай аўта-заправачнай станцыі (апошняе фота), якая была адчынена непадалёк у 1932 годзе. Лёс знака невядомы.
Фота: onliner.
Forwarded from Беларускі піонэр
#архітэктурабсср #піонэрахнагляд
Міжваенны будынак школы ў Мінску па сучасным адрасе Мяснікова дом 5 на фотаздымку 1930-х і на сучасных панарамах.
Міжваенны будынак школы ў Мінску па сучасным адрасе Мяснікова дом 5 на фотаздымку 1930-х і на сучасных панарамах.
#архітэктурабсср
Прыборка тэрыторыі вакол былой школы па Мяснікова 5 у Мінску летам 1944 года пасля вызвалення сталіцы ад немцаў.
Я магу памыляцца, але, здаецца, на узроўні 3-га паверха будынка бачная нямецкая імправізаваная агнявая кропка з двума пражэктарамі.
Крыніца: БДАНТД.
Прыборка тэрыторыі вакол былой школы па Мяснікова 5 у Мінску летам 1944 года пасля вызвалення сталіцы ад немцаў.
Я магу памыляцца, але, здаецца, на узроўні 3-га паверха будынка бачная нямецкая імправізаваная агнявая кропка з двума пражэктарамі.
Крыніца: БДАНТД.
#архітэктурабсср #публікуеццаўпершыню
Здымак разбомленнага немцамі ў 1941-м раёна перакрыжавання вуліц Далгабродскай (Казлова) і Савецкай (будучага праспекта Незалежнасці), які апублікаваў канал "Минск и минчанин" (фота 1), нагадаў мне пра адну загадку.
У асабістым фондзе архітэктара Наталлі Макляцовай у БДАНТД захоўваюцца выявы праекта дома (фота 2, 3), які павінны быў знаходзіцца каля яе Дома Спецыялістаў (вялікі будынак у цэнтры першага здымка), але не быў пабудаваны. Загадка ў тым, што на нямецкім фота на пярэднім плане перад Домам Спецыялістаў бачная будаўнічая пляцоўка і часткова выведзеныя падмуркі - але падмуркі гэтыя не супадаюць абрысамі з праектаваным будынкам з фонда Макляцовай. І яшчэ цікава тое, што на выяве з генплана гэтага ж месца, якая датуецца 1940 годам (фота 4), будынка тут зусім няма.
Магчыма, ад першапачатковага праекта сярэдзіны 1930-х, адмовіліся, але пасля 1940 года распрацавалі новы і па ім пачалі будаваць ужо ў 1941 годзе, але не паспелі завяршыць. Гэты праект яшчэ трэба знайсці.
Здымак разбомленнага немцамі ў 1941-м раёна перакрыжавання вуліц Далгабродскай (Казлова) і Савецкай (будучага праспекта Незалежнасці), які апублікаваў канал "Минск и минчанин" (фота 1), нагадаў мне пра адну загадку.
У асабістым фондзе архітэктара Наталлі Макляцовай у БДАНТД захоўваюцца выявы праекта дома (фота 2, 3), які павінны быў знаходзіцца каля яе Дома Спецыялістаў (вялікі будынак у цэнтры першага здымка), але не быў пабудаваны. Загадка ў тым, што на нямецкім фота на пярэднім плане перад Домам Спецыялістаў бачная будаўнічая пляцоўка і часткова выведзеныя падмуркі - але падмуркі гэтыя не супадаюць абрысамі з праектаваным будынкам з фонда Макляцовай. І яшчэ цікава тое, што на выяве з генплана гэтага ж месца, якая датуецца 1940 годам (фота 4), будынка тут зусім няма.
Магчыма, ад першапачатковага праекта сярэдзіны 1930-х, адмовіліся, але пасля 1940 года распрацавалі новы і па ім пачалі будаваць ужо ў 1941 годзе, але не паспелі завяршыць. Гэты праект яшчэ трэба знайсці.