چشم‌و‌چراغ
3.07K subscribers
2.27K photos
19 videos
19 files
603 links
با پژوهشگران گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی در کشف دوبارۀ زیبایی‌های زبان و ادبیات فارسی همراه شوید.
سروش: cheshmcheragh
اینستاگرام: _cheshmocheragh_
فیس‌بوک: Persian Terminology
توییتر: persiantermino1
ایتا: cheshmocheragh2
Download Telegram
Forwarded from چشم‌و‌چراغ
✍🏼 به‌مناسبت روز جهانی افراد کم‌توان

«به‌واژه‌ها» کلماتی هستند که به‌جای واژه‌ها و عباراتی به‌کار می‌روند که معنایی ناخوشایند یا دور از ادب دارند. واژه‌های مربوط به ناتوانی‌های جسمی از این نوع هستند. واژهٔ باسابقهٔ «معلول» در فارسی امروز به‌صورت واژهٔ ناخوشایند یا «دُشواژه» درآمده و در سال‌های اخیر، اصطلاحات مختلفی برای جایگزینی آن ساخته و پیشنهاد شده، مانند «توان‌خواه»، «توان‌یاب»، «توان‌جو»، «کم‌توان».
توصیه می‌شود درمورد ناتوانی‌های جسمی، ابتدا بر هویت افراد تأکید و سپس به ناتوانی آنها اشاره شود؛ یعنی به‌صورت «زن/مرد/کودکِ دارای/دچار کم‌توانی». به‌نظر می‌رسد این نوع بیان تأثیر بهتری هم بر گوینده و هم بر فرد کم‌توان داشته باشد. اکنون در موارد مشابه، نظیر رابطهٔ پزشک و بیمار یا متن قوانین، این مسئله به‌مثابهٔ یک اصل رعایت می‌شود. برای نمونه، به افرادی که به مطب روان‌پزشک مراجعه می‌کنند، «بیمار» اطلاق نمی‌شود و به‌جای آن، واژهٔ «مراجع» یا «مشتری» را به‌کار می‌برند.
#واژه‌شناسی
@cheshmocheragh
💥نظرخواهی:
کدام واژه را ترجیح می‌دهید و حاضر هستید به‌کار ببرید:
Anonymous Poll
25%
۱. معلول
46%
۲. توان‌جو
29%
۳. توان‌خواه
Forwarded from Clippy 📎
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
💥 به‌مناسبت روز حسابدار

برگرفته از: #فرهنگستان_ایران. واژه‌های نو که تا پایان سال ۱۳۱۹ در فرهنگستان ایران پذیرفته شده‌است. تهران: انتشارات دبیرخانهٔ فرهنگستان.
#واژه
@cheshmocheragh
Forwarded from Clippy 📎
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
💥به‌مناسبت سالروز درگذشت #میرزا_حسن_رشدیه

سوانح عمر. شمس‌الدین رشدیه. اصفهان: تاریخ ایران، ۱۳۶۲؛ ناشر رقمی/دیجیتالی: مرکز تحقیقات رایانه‌ای قائمیهٔ اصفهان.
@cheshmocheragh
📚#فکر_کردن_از_کتاب_خواندن_هم_مهمتر_است
حاج میرزا حسن رشدیه، با ایجاد نوعی الفبای جدید و کمک به سهولت آموزش، «پدر فرهنگ جدید ایران» لقب گرفت. او پایه‌گذار شیوهٔ جدید آموزش در ایران است. حسن رشدیه نخست در ایروان مدرسه‌ای به سبک نو تاسیس کرد؛ سپس به ایران آمد و در تبریز و تهران نیز مدارسی به سبک نو بنا نهاد.
«سوانح عمر» نام کتابی است که «شمس‌الدین رشدیه» در آن به شرح زندگانی «میرزا حسن رشدیه»، پدر خود، و تلاش‌ها و فعالیت‌های اثرگذار وی در زمینهٔ آموزش در ایران می‌پردازد. این کتاب، که بیان بسیار شیوا و دلنشینی دارد، در دوازده فصل اصلی تألیف شده‌است، که به شرح زندگانی رشدیه از کودکی تا کودتای محمدعلی‌شاه می‌پردازد. بخش‌های پایانیِ کتاب مشتمل است بر اطلاعاتی دربارهٔ اواخر عمر رشدیه و مرگ وی؛ تألیفات او، ازجمله: نهایةالتعلیم (نحو فارسی)، کفایة‌التعلیم (تعلیم املا)، آموزش دختران، و نیز شعب مدارس «رشدیه» در نقاط مختلف ایران.
@cheshmocheragh
استاد #محمدتقی_بهار (۱۸ آذر ۱۲۶۵ – ۱ اردیبهشت ۱۳۳۰)
#ایستادگی_در_برابر_واژه_های_نو
#واژه
@cheshmocheragh
روز جهاني كوهستان
#واژه
@cheshmocheragh
.
◼️استاد اعظم رهنورد زریاب، نویسنده‌ی برجسته‌ی افغانستان امروز پر‌كشید.
استاد رهنورد زریاب از بزرگترین نویسندگان معاصر افغانستان در عرصه رمان، داستان کوتاه و نقد ادبی است. به جرات می‌توان گفت که یکی از شناخته‌شده ترین چهره‌های ادبیات معاصر افغانستان، رهنورد زریاب است. تاثیرگذاری او بر بخش‌های مختلف ادبیات افغانستان برکسی پوشیده نیست.
استاد زریاب در سال ۱۳۲۴ خورشیدی، در شهر کابل چشم به جهان گشود. پدرش از غزنی و مادرش از شمال کشور بود. او مکتب حبیبیه را به پایان رسانید. وارد دانشگاه کابل شد. و رشتهً خبرنگاری را انتخاب کرد. مدتی بعد از پایان تحصیل به بریتانیا رفت و از دانشگاه ویلز جنوبی گواهی‌نامهٔ فوق لیسانس گرفت.
استاد زریاب در نهادهای متعدد فرهنگی کشور از جمله ریاست اتحادیهٔ نویسندگان افغانستان، مدیرعمومی خبرنگاران روزنامه انیس، مسئول بخش هنر در وزارت اطلاعات و فرهنگ و ... نقش ایفا کرد. و کتاب‌های متعددی شامل داستان‌های کوتاه و رمان و مقالات پژوهشی از خود به یادگار گذاشته است.
روحش شاد و یادش گرامی باد.
#زریاب
#افغانستان
@zaynabbayat
✍🏼 واژه‌گزینی در جهان، بخش ۸، کشورهای عربی

در کشورهای عربی به واژه‌گزینی توجه بسیار شده‌است. از هنگامی که عربی به‌صورت یک زبان رسمی سازمان ملل متحد درآمد، به ضرورت سازگاری آن با سایر زبان‌ها نیز توجه شد. اولین همایش عربی‌سازی در سال ۱۹۶۱/۱۳۴۰ با پیشنهاد مراکش تشکیل شد. در این همایش تصمیم بر این شد که یک ادارهٔ دایمی برای عربی‌سازی اصطلاحات برپا شود و سازمان آموزشی، فرهنگی و علمی اتحادیهٔ عرب (ALECSO) یک ادارهٔ عربی‌سازی نیز برای هماهنگ کردن فعالیت‌های آن تشکیل دهد. این اداره کارهایی را که در آن از واژه‌های استاندارد استفاده شده‌است، با هدف یکنواخت کردن برنامهٔ آموزشی مدارس منتشر می‌کند. سازمان آموزشی، فرهنگی و علمی اتحادیهٔ عرب در تونس، استاندارد کردن واژه‌های آموزشی در جهان عرب را عهده‌دار شده‌است. در عربستان واژه‌بانکی در شهر علمی-فنیِ مَلِک عبدالعزیز ایجاد شده که هدف آن تعریف و یکنواخت کردن واژه‌های عربی است و کار آن بررسی واژه‌ها و تعریف آن‌ها به عربی، انگلیسی، فرانسوی و آلمانی است.
(برگرفته از: #رضا_منصوری. واژه‌گزینی در ایران و جهان. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، ۱۳۹۰، ص ۸۴–۸۵)
#واژه‌شناسی
@cheshmocheragh
Audio
داستان‌های #شاهنامه، نویسنده و راوی: ایران‌دخت (اختصاصی کانال چشم‌وچراغ)
@cheshmocheragh