خاطره‌ای از #صادق_هدایت
#دکتر_تقی_تفضلی
به قلم #مهدی_اخوان_ثالث

@sadegh_hedayat©

ﻣﺪﺗﻬﺎ پس ﺍﺯ ﺧﻮﺩﮐﺸﯽ ﺻﺎﺩﻕ ﻫﺪﺍﯾﺖ، ﻫﻤﯿﻦ ﭼﻨﺪﯼ ﭘﯿﺶ ﺩﺭ ﺍﺧﺒﺎﺭ ﺍﻭ ﺧﻮﺍﻧﺪﻡ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﯾﺎﻡ ﻧﺰﺩﯾﮏ ﺑﻪ آﻥ ﻓﺮﺟﺎﻡ ﺗﻠﺦ، ﭼﻨﺪﺗﺎﯾﯽ آﺛﺎﺭ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻧﺸﺪﻩﯼ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﮐﻪ ﻧﺰﺩ ﺍﯾﻦ ﻭ آﻥ ﺑﻮﺩﻩ، ﺍﺯﺷﺎﻥ ﻣﯽﮔﯿﺮﺩ ﻭ ﺑﺎ آﻧﭽﻪ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﺩﺳﺖ آﺛﺎﺭ ﭘﯿﺶ ﺧﻮﺩﺵ ﺑﻮﺩ، ﯾﮑﺠﺎ، ﺩﺭ ﯾﮏ ﻟﺤﻈﻪﯼ ﺑﺤﺮﺍﻧﯽ ﻭ ﺧﺸﻤﺎﮔﯿﻦ ﻣﯽﺳﻮﺯﺍﻧﺪ. ﻭ ﺍﺯ آﻥ ﺟﻤﻠﻪ ﮐﺘﺎﺑﯽ ﯾﺎ ﮐﺘﺎﺑﭽﻪﺍﯼ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﯾﺎ ﻧﻤﯽﺩﺍﻧﻢ ﭼﻪ، ﻧﺎﻣﺶ " ﺭﻭﯼ ﺟﺎﺩﻩ ﻧﻤﻨﺎﮎ " ﮐﻪ ﺷﺎﯾﺪ ﺑﻌﻀﯽ ﺍﺯ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﺩﻣﺨﻮﺭ ﻭ ﻧﺰﺩﯾﮏ ﻫﺪﺍﯾﺖ ﺍﯾﻦ ﮐﺘﺎﺏ ﺭﺍ ﻧﺰﺩ ﺍﻭ ﺩﯾﺪﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﯾﺎ ﻧﺎﻡ ﻭ ﻧﺸﺎﻧﺶ ﺭﺍ ﺷﻨﯿﺪﻩ. ﺍﻣﺎ ﺟﺰ آﻧﭽﻪ ﮔﺬﺷﺖ ﺩﯾﮕﺮ ﺧﻂ ﻭ ﺧﺒﺮﯼ ﺍﺯ ﭼﻨﺪ ﻭ ﭼﻮﻥ ﺍﯾﻦ ﺍﺛﺮ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻧﺸﺪﻩ ﻭ ﺳﻮﺧﺘﻪﯼ ﺍﻭ ﻇﺎﻫﺮاً ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﻧﯿﺴﺖ، ﯾﺎ ﻣﺎ ﺍﻧﺒﻮﻩ ﻋﺎﻣﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﯽﺧﺒﺮﯾﻢ، ﺑﺎﺭﯼ، ﺍﺯ ﺣﺮﻑﻫﺎ ﺩﯾﮕﺮ ﮔﺬﺷﺘﻪ، ﻧﻔﺲ ﺧﺒﺮ ﻭ ﺍﺳﻢ ﻭ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺍﯾﻦ ﺍﺛﺮ ﻣﻌﺪﻭﻡ آﻥ ﻋﺰﯾﺰ ﺑﺮﺍﯼ ﻣﻦ ﺧﺎﻃﺮﻩﺍﻧﮕﯿﺰ ﻭ ﺩﺭﺩآﻟﻮﺩ ﺑﻮﺩ،ﻭ ﭘﺮﺳﺶﻫﺎ ﻭ ﺣﺴﺮﺗﻬﺎ ﻭ تأﺛﺮﻫﺎ ﺑﺎ ﺧﻮﺩ ﺩﺍﺷﺖ ﮐﻪ ﯾﺤﺘﻤﻞ ﺍﺯ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩﻫﺎﯼ ﮐﺎﺭ ﺍﻭ ﭘﯿﺸﻢ ﮐﻤﺘﺮ ﻧﺒﻮﺩ. ﮔﺮﺍﻣﯽ ﺧﻮﺑﯽ ﮐﻪ ﻧﻨﮓ ﻭﺟﻮﺩ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺻﻔﺤﻪﯼ ﺍﯾﻦ ﻣﻠﮏ، ﻫﺰﺍﺭﻩای ﻭ ﻗﺮﻧﯽ ﭼﻨﺪ ﯾﮑﺒﺎﺭ، ﭘﯿﺪﺍ ﺷﺪﻥ ﭼﻨﯿﻦ ﻧﺎﺯﻧﯿﻦ ﻓﺮﺯﻧﺪﯼ ﺩﺭ ﺩﺍﻣﻨﺶ ﻣﮕﺮ ﺑﺸﻮﯾﺪ و ﮐﻔﺎﺭﻩ ﺩﻫﺪ. ﺍﮐﻨﻮﻥ ﺍﯾﻦ ﺯﻣﺰﻣﻪﺍﯼ ﺍﺳﺖ ﺑﺎ ﺍﻭ، ﻭ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﻭ، ﻭ ﮐﺘﯿﺒﻪی ﺷﮑﺴﺘﻪ ﺑﺴﺘﻪﺍﯼ ﺑﺮ آﺳﺘﺎﻧﻪﯼ ﯾﺎﺩ ﺍﺭﺟﻤﻨﺪ ﺍﻭ:


اگرچه حالیا دیریست کان بی کاروان کولی
ازین دشت غبار آلود کوچیده ست
و طرف دامن از این خاک دامنگیر برچیده ست
هنوز از خویش پرسم گاه
آه
چه می‌دیده ست آن غمناک روی جادهٔ نمناک؟
زنی گم کرده بویی آشنا و آزار دلخواهی؟
سگی ناگاه دیگر بار
وزیده بر تنش گمگشته عهدی مهربان با او
چنان چون پاره یا پیرار؟
سیه روزی خزیده در حصاری سرخ؟
اسیری از عبث بیزار و سیر از عمر
به تلخی باخته دار و ندار زندگی را در قناری سرخ؟
و شاید هم درختی ریخته هر روز همچون سایه در زیرش
هزاران قطره خون بر خاک روی جادهٔ نمناک؟
چه نجوا داشته با خویش؟
پیامی دیگر از تاریکخون دلمرده ی سودازده کافکا؟
همه خشم و همه نفرین، همه درد و همه دشنام؟
درود دیگری بر هوش جاوید قرون و حیرت عصبانی اعصار
ابر رند همه آفاق، مست راستین خیام؟
تقوای دیگری بر عهد و هنجار عرب، یا باز
تفی دیگر به ریش عرش و بر این این ایام؟
چه نقشی می‌زده ست آن خوب
به مهر و مردمی یا خشم یا نفرت؟
به شوق و شور یا حسرت؟
دگر بر خاک یا افلاک روی جادهٔ نمناک؟
دگر ره مانده تنها با غمش در پیش آیینه
مگر، آن نازنین عیاروش لوطی؟
شکایت می‌کند ز آن عشق نافرجام دیرینه
وز او پنهان به خاطر می‌سپارد گفته‌اش طوطی؟
کدامین شهسوار باستان می‌تاخته چالاک
فکنده صید بر فتراک روی جادهٔ نمناک؟
هزاران سایه جنبد باغ را، چون باد برخیزد
گهی چونان گهی چونین
که می‌داند چه می‌دیده ست آن غمگین؟
دگر دیریست کز این منزل ناپاک کوچیده ست
و طرف دامن از این خاک برچیده ست
ولی من نیک می‌دانم
چو نقش روز روشن بر جبین غیب می‌خوانم
که او هر نقش می‌بسته ست،‌ یا هر جلوه می‌دیده ست
نمی‌دیده ست چون خود پاک روی جادهٔ نمناک.


#روی_جاده_نمناک
#مهدی_اخوان_ثالث
تهران - اردیبهشت ۱۳۴۰

@sadegh_hedayat©

"پیام احمد شاملو به جلسه ی یادبود مهدی اخوان ثالث
به مناسبت نخستین سالگرد اخوان"


باور نمی‌کنم که امروز سالگرد اخوانِ شاعر باشد، چون مرگ شاعر را باور نمی‌کنم، اگر شاعر بمیرد، شعر می‌میرد.
هم‌چنان که مردن چراغ، به سادگی، مرگ نور است.
پس اخوانِ شاعر درنگذشته است؛ چون او ـ یک کلام ـ درنگذشتنی است.
جانش را نفس به نفس مایه دست جاودانگی خود کرده، صدا به صدای ملّت خود افکنده، مشعلش گذرگاهی چهل ساله از معبر تاریخی ما را تا قرن‌ها بعد چراغان کرده، به عبارتی: ماده‌ای ناپایدار به نیرویی پر تپش مبدل شده است.
ما همه در می‌گذریم، نه شکوه‌ای هست نه اعتراضی. امّا او داربست بلند نام و مفهوم ملّتی است که ماییم. پس به سوگش نمی‌نشینیم.
گرد هم آمده‌ایم تا نام بلندش را که هم اکنون تداعی کننده بخش عمیقی از فرهنگ ما شده است، حرمت بگذاریم.
به او سلام می‌کنم، حضورش محسوس است. پیش پایش بر می‌خیزم.

احمد شاملو


#احمد_شاملو
#مهدی_اخوان_ثالث

حریفا ! گوش سرما برده است این ، یادگار سیلی سرد زمستان است ..

#مهدی_اخوان_ثالث

طراح گرافیکی: آزاده پاک‌نژاد

#کولبر
#دستاشو_مشت_کرده

@Sadegh_hedayat©

ﻣﺪﺗﻬﺎ پس ﺍﺯ ﺧﻮﺩﮐﺸﯽ ﺻﺎﺩﻕ ﻫﺪﺍﯾﺖ، ﻫﻤﯿﻦ ﭼﻨﺪﯼ ﭘﯿﺶ ﺩﺭ ﺍﺧﺒﺎﺭ ﺍﻭ ﺧﻮﺍﻧﺪﻡ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﯾﺎﻡ ﻧﺰﺩﯾﮏ ﺑﻪ آﻥ ﻓﺮﺟﺎﻡ ﺗﻠﺦ، ﭼﻨﺪﺗﺎﯾﯽ آﺛﺎﺭ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻧﺸﺪﻩﯼ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﮐﻪ ﻧﺰﺩ ﺍﯾﻦ ﻭ آﻥ ﺑﻮﺩﻩ، ﺍﺯﺷﺎﻥ ﻣﯽﮔﯿﺮﺩ ﻭ ﺑﺎ آﻧﭽﻪ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﺩﺳﺖ آﺛﺎﺭ ﭘﯿﺶ ﺧﻮﺩﺵ ﺑﻮﺩ، ﯾﮑﺠﺎ، ﺩﺭ ﯾﮏ ﻟﺤﻈﻪﯼ ﺑﺤﺮﺍﻧﯽ ﻭ ﺧﺸﻤﺎﮔﯿﻦ ﻣﯽﺳﻮﺯﺍﻧﺪ. ﻭ ﺍﺯ آﻥ ﺟﻤﻠﻪ ﮐﺘﺎﺑﯽ ﯾﺎ ﮐﺘﺎﺑﭽﻪﺍﯼ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﯾﺎ ﻧﻤﯽﺩﺍﻧﻢ ﭼﻪ، ﻧﺎﻣﺶ " ﺭﻭﯼ ﺟﺎﺩﻩ ﻧﻤﻨﺎﮎ " ﮐﻪ ﺷﺎﯾﺪ ﺑﻌﻀﯽ ﺍﺯ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﺩﻣﺨﻮﺭ ﻭ ﻧﺰﺩﯾﮏ ﻫﺪﺍﯾﺖ ﺍﯾﻦ ﮐﺘﺎﺏ ﺭﺍ ﻧﺰﺩ ﺍﻭ ﺩﯾﺪﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﯾﺎ ﻧﺎﻡ ﻭ ﻧﺸﺎﻧﺶ ﺭﺍ ﺷﻨﯿﺪﻩ. ﺍﻣﺎ ﺟﺰ آﻧﭽﻪ ﮔﺬﺷﺖ ﺩﯾﮕﺮ ﺧﻂ ﻭ ﺧﺒﺮﯼ ﺍﺯ ﭼﻨﺪ ﻭ ﭼﻮﻥ ﺍﯾﻦ ﺍﺛﺮ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻧﺸﺪﻩ ﻭ ﺳﻮﺧﺘﻪﯼ ﺍﻭ ﻇﺎﻫﺮاً ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﻧﯿﺴﺖ، ﯾﺎ ﻣﺎ ﺍﻧﺒﻮﻩ ﻋﺎﻣﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﯽﺧﺒﺮﯾﻢ، ﺑﺎﺭﯼ، ﺍﺯ ﺣﺮﻑﻫﺎ ﺩﯾﮕﺮ ﮔﺬﺷﺘﻪ، ﻧﻔﺲ ﺧﺒﺮ ﻭ ﺍﺳﻢ ﻭ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺍﯾﻦ ﺍﺛﺮ ﻣﻌﺪﻭﻡ آﻥ ﻋﺰﯾﺰ ﺑﺮﺍﯼ ﻣﻦ ﺧﺎﻃﺮﻩﺍﻧﮕﯿﺰ ﻭ ﺩﺭﺩآﻟﻮﺩ ﺑﻮﺩ،ﻭ ﭘﺮﺳﺶﻫﺎ ﻭ ﺣﺴﺮﺗﻬﺎ ﻭ تأﺛﺮﻫﺎ ﺑﺎ ﺧﻮﺩ ﺩﺍﺷﺖ ﮐﻪ ﯾﺤﺘﻤﻞ ﺍﺯ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩﻫﺎﯼ ﮐﺎﺭ ﺍﻭ ﭘﯿﺸﻢ ﮐﻤﺘﺮ ﻧﺒﻮﺩ. ﮔﺮﺍﻣﯽ ﺧﻮﺑﯽ ﮐﻪ ﻧﻨﮓ ﻭﺟﻮﺩ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺻﻔﺤﻪﯼ ﺍﯾﻦ ﻣﻠﮏ، ﻫﺰﺍﺭﻩای ﻭ ﻗﺮﻧﯽ ﭼﻨﺪ ﯾﮑﺒﺎﺭ، ﭘﯿﺪﺍ ﺷﺪﻥ ﭼﻨﯿﻦ ﻧﺎﺯﻧﯿﻦ ﻓﺮﺯﻧﺪﯼ ﺩﺭ ﺩﺍﻣﻨﺶ ﻣﮕﺮ ﺑﺸﻮﯾﺪ و ﮐﻔﺎﺭﻩ ﺩﻫﺪ. ﺍﮐﻨﻮﻥ ﺍﯾﻦ ﺯﻣﺰﻣﻪﺍﯼ ﺍﺳﺖ ﺑﺎ ﺍﻭ، ﻭ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﻭ، ﻭ ﮐﺘﯿﺒﻪی ﺷﮑﺴﺘﻪ ﺑﺴﺘﻪﺍﯼ ﺑﺮ آﺳﺘﺎﻧﻪﯼ ﯾﺎﺩ ﺍﺭﺟﻤﻨﺪ ﺍﻭ:


اگرچه حالیا دیریست کان بی کاروان کولی
ازین دشت غبار آلود کوچیده ست
و طرف دامن از این خاک دامنگیر برچیده ست
هنوز از خویش پرسم گاه
آه
چه می‌دیده ست آن غمناک روی جادهٔ نمناک؟
زنی گم کرده بویی آشنا و آزار دلخواهی؟
سگی ناگاه دیگر بار
وزیده بر تنش گمگشته عهدی مهربان با او
چنان چون پاره یا پیرار؟
سیه روزی خزیده در حصاری سرخ؟
اسیری از عبث بیزار و سیر از عمر
به تلخی باخته دار و ندار زندگی را در قناری سرخ؟
و شاید هم درختی ریخته هر روز همچون سایه در زیرش
هزاران قطره خون بر خاک روی جادهٔ نمناک؟
چه نجوا داشته با خویش؟
پیامی دیگر از تاریکخون دلمرده ی سودازده کافکا؟
همه خشم و همه نفرین، همه درد و همه دشنام؟
درود دیگری بر هوش جاوید قرون و حیرت عصبانی اعصار
ابر رند همه آفاق، مست راستین خیام؟
تقوای دیگری بر عهد و هنجار عرب، یا باز
تفی دیگر به ریش عرش و بر این این ایام؟
چه نقشی می‌زده ست آن خوب
به مهر و مردمی یا خشم یا نفرت؟
به شوق و شور یا حسرت؟
دگر بر خاک یا افلاک روی جادهٔ نمناک؟
دگر ره مانده تنها با غمش در پیش آیینه
مگر، آن نازنین عیاروش لوطی؟
شکایت می‌کند ز آن عشق نافرجام دیرینه
وز او پنهان به خاطر می‌سپارد گفته‌اش طوطی؟
کدامین شهسوار باستان می‌تاخته چالاک
فکنده صید بر فتراک روی جادهٔ نمناک؟
هزاران سایه جنبد باغ را، چون باد برخیزد
گهی چونان گهی چونین
که می‌داند چه می‌دیده ست آن غمگین؟
دگر دیریست کز این منزل ناپاک کوچیده ست
و طرف دامن از این خاک برچیده ست
ولی من نیک می‌دانم
چو نقش روز روشن بر جبین غیب می‌خوانم
که او هر نقش می‌بسته ست،‌ یا هر جلوه می‌دیده ست
نمی‌دیده ست چون خود پاک روی جادهٔ نمناک.


#روی_جاده_نمناک
#مهدی_اخوان_ثالث
تهران - اردیبهشت ۱۳۴۰

@Sadegh_Hedayat©

#مهدی_اخوان_ثالث
#روی_جاده_ی_نمناک
شعری که اخوان برای #صادق_هدایت سرود.


اگرچه حالیا دیریست کان بی کاروان کولی
ازین دشت غبار آلود کوچیده ست
و طرف دامن از این خاک دامنگیر برچیده ست
هنوز از خویش پرسم گاه
آه
چه می‌دیده ست آن غمناک روی جادهٔ نمناک؟
زنی گم کرده بویی آشنا و آزار دلخواهی؟
سگی ناگاه دیگر بار
وزیده بر تنش گمگشته عهدی مهربان با او
چنان چون پاره یا پیرار؟
سیه روزی خزیده در حصاری سرخ؟
اسیری از عبث بیزار و سیر از عمر
به تلخی باخته دار و ندار زندگی را در قناری سرخ؟
و شاید هم درختی ریخته هر روز همچون سایه در زیرش
هزاران قطره خون بر خاک روی جادهٔ نمناک؟
چه نجوا داشته با خویش؟
پیامی دیگر از تاریکخون دلمرده ی سودازده کافکا؟
همه خشم و همه نفرین، همه درد و همه دشنام؟
درود دیگری بر هوش جاوید قرون و حیرت عصبانی اعصار
ابر رند همه آفاق، مست راستین خیام؟
تقوای دیگری بر عهد و هنجار عرب، یا باز
تفی دیگر به ریش عرش و بر این این ایام؟
چه نقشی می‌زده ست آن خوب
به مهر و مردمی یا خشم یا نفرت؟
به شوق و شور یا حسرت؟
دگر بر خاک یا افلاک روی جادهٔ نمناک؟
دگر ره مانده تنها با غمش در پیش آیینه
مگر، آن نازنین عیاروش لوطی؟
شکایت می‌کند ز آن عشق نافرجام دیرینه
وز او پنهان به خاطر می‌سپارد گفته‌اش طوطی؟
کدامین شهسوار باستان می‌تاخته چالاک
فکنده صید بر فتراک روی جادهٔ نمناک؟
هزاران سایه جنبد باغ را، چون باد برخیزد
گهی چونان گهی چونین
که می‌داند چه می‌دیده ست آن غمگین؟
دگر دیریست کز این منزل ناپاک کوچیده ست
و طرف دامن از این خاک برچیده ست
ولی من نیک می‌دانم
چو نقش روز روشن بر جبین غیب می‌خوانم
که او هر نقش می‌بسته ست،‌ یا هر جلوه می‌دیده ست
نمی‌دیده ست چون خود پاک روی جادهٔ نمناک

#مهدی_اخوان_ثالث
#روی_جاده_نمناک

@Sadegh_Hedayat©

ﻣﺪﺗﻬﺎ پس ﺍﺯ ﺧﻮﺩﮐﺸﯽ ﺻﺎﺩﻕ ﻫﺪﺍﯾﺖ، ﻫﻤﯿﻦ ﭼﻨﺪﯼ ﭘﯿﺶ ﺩﺭ ﺍﺧﺒﺎﺭ ﺍﻭ ﺧﻮﺍﻧﺪﻡ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﯾﺎﻡ ﻧﺰﺩﯾﮏ ﺑﻪ آﻥ ﻓﺮﺟﺎﻡ ﺗﻠﺦ، ﭼﻨﺪﺗﺎﯾﯽ آﺛﺎﺭ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻧﺸﺪﻩﯼ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﮐﻪ ﻧﺰﺩ ﺍﯾﻦ ﻭ آﻥ ﺑﻮﺩﻩ، ﺍﺯﺷﺎﻥ ﻣﯽﮔﯿﺮﺩ ﻭ ﺑﺎ آﻧﭽﻪ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﺩﺳﺖ آﺛﺎﺭ ﭘﯿﺶ ﺧﻮﺩﺵ ﺑﻮﺩ، ﯾﮑﺠﺎ، ﺩﺭ ﯾﮏ ﻟﺤﻈﻪﯼ ﺑﺤﺮﺍﻧﯽ ﻭ ﺧﺸﻤﺎﮔﯿﻦ ﻣﯽﺳﻮﺯﺍﻧﺪ. ﻭ ﺍﺯ آﻥ ﺟﻤﻠﻪ ﮐﺘﺎﺑﯽ ﯾﺎ ﮐﺘﺎﺑﭽﻪﺍﯼ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﯾﺎ ﻧﻤﯽﺩﺍﻧﻢ ﭼﻪ، ﻧﺎﻣﺶ " ﺭﻭﯼ ﺟﺎﺩﻩ ﻧﻤﻨﺎﮎ " ﮐﻪ ﺷﺎﯾﺪ ﺑﻌﻀﯽ ﺍﺯ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﺩﻣﺨﻮﺭ ﻭ ﻧﺰﺩﯾﮏ ﻫﺪﺍﯾﺖ ﺍﯾﻦ ﮐﺘﺎﺏ ﺭﺍ ﻧﺰﺩ ﺍﻭ ﺩﯾﺪﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﯾﺎ ﻧﺎﻡ ﻭ ﻧﺸﺎﻧﺶ ﺭﺍ ﺷﻨﯿﺪﻩ. ﺍﻣﺎ ﺟﺰ آﻧﭽﻪ ﮔﺬﺷﺖ ﺩﯾﮕﺮ ﺧﻂ ﻭ ﺧﺒﺮﯼ ﺍﺯ ﭼﻨﺪ ﻭ ﭼﻮﻥ ﺍﯾﻦ ﺍﺛﺮ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻧﺸﺪﻩ ﻭ ﺳﻮﺧﺘﻪﯼ ﺍﻭ ﻇﺎﻫﺮاً ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﻧﯿﺴﺖ، ﯾﺎ ﻣﺎ ﺍﻧﺒﻮﻩ ﻋﺎﻣﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﯽﺧﺒﺮﯾﻢ، ﺑﺎﺭﯼ، ﺍﺯ ﺣﺮﻑﻫﺎ ﺩﯾﮕﺮ ﮔﺬﺷﺘﻪ، ﻧﻔﺲ ﺧﺒﺮ ﻭ ﺍﺳﻢ ﻭ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺍﯾﻦ ﺍﺛﺮ ﻣﻌﺪﻭﻡ آﻥ ﻋﺰﯾﺰ ﺑﺮﺍﯼ ﻣﻦ ﺧﺎﻃﺮﻩﺍﻧﮕﯿﺰ ﻭ ﺩﺭﺩآﻟﻮﺩ ﺑﻮﺩ،ﻭ ﭘﺮﺳﺶﻫﺎ ﻭ ﺣﺴﺮﺗﻬﺎ ﻭ تأﺛﺮﻫﺎ ﺑﺎ ﺧﻮﺩ ﺩﺍﺷﺖ ﮐﻪ ﯾﺤﺘﻤﻞ ﺍﺯ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩﻫﺎﯼ ﮐﺎﺭ ﺍﻭ ﭘﯿﺸﻢ ﮐﻤﺘﺮ ﻧﺒﻮﺩ. ﮔﺮﺍﻣﯽ ﺧﻮﺑﯽ ﮐﻪ ﻧﻨﮓ ﻭﺟﻮﺩ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺻﻔﺤﻪﯼ ﺍﯾﻦ ﻣﻠﮏ، ﻫﺰﺍﺭﻩای ﻭ ﻗﺮﻧﯽ ﭼﻨﺪ ﯾﮑﺒﺎﺭ، ﭘﯿﺪﺍ ﺷﺪﻥ ﭼﻨﯿﻦ ﻧﺎﺯﻧﯿﻦ ﻓﺮﺯﻧﺪﯼ ﺩﺭ ﺩﺍﻣﻨﺶ ﻣﮕﺮ ﺑﺸﻮﯾﺪ و ﮐﻔﺎﺭﻩ ﺩﻫﺪ. ﺍﮐﻨﻮﻥ ﺍﯾﻦ ﺯﻣﺰﻣﻪﺍﯼ ﺍﺳﺖ ﺑﺎ ﺍﻭ، ﻭ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﻭ، ﻭ ﮐﺘﯿﺒﻪی ﺷﮑﺴﺘﻪ ﺑﺴﺘﻪﺍﯼ ﺑﺮ آﺳﺘﺎﻧﻪﯼ ﯾﺎﺩ ﺍﺭﺟﻤﻨﺪ ﺍﻭ:


اگرچه حالیا دیریست کان بی کاروان کولی
ازین دشت غبار آلود کوچیده ست
و طرف دامن از این خاک دامنگیر برچیده ست
هنوز از خویش پرسم گاه
آه
چه می‌دیده ست آن غمناک روی جادهٔ نمناک؟
زنی گم کرده بویی آشنا و آزار دلخواهی؟
سگی ناگاه دیگر بار
وزیده بر تنش گمگشته عهدی مهربان با او
چنان چون پاره یا پیرار؟
سیه روزی خزیده در حصاری سرخ؟
اسیری از عبث بیزار و سیر از عمر
به تلخی باخته دار و ندار زندگی را در قناری سرخ؟
و شاید هم درختی ریخته هر روز همچون سایه در زیرش
هزاران قطره خون بر خاک روی جادهٔ نمناک؟
چه نجوا داشته با خویش؟
پیامی دیگر از تاریکخون دلمرده ی سودازده کافکا؟
همه خشم و همه نفرین، همه درد و همه دشنام؟
درود دیگری بر هوش جاوید قرون و حیرت عصبانی اعصار
ابر رند همه آفاق، مست راستین خیام؟
تقوای دیگری بر عهد و هنجار عرب، یا باز
تفی دیگر به ریش عرش و بر این این ایام؟
چه نقشی می‌زده ست آن خوب
به مهر و مردمی یا خشم یا نفرت؟
به شوق و شور یا حسرت؟
دگر بر خاک یا افلاک روی جادهٔ نمناک؟
دگر ره مانده تنها با غمش در پیش آیینه
مگر، آن نازنین عیاروش لوطی؟
شکایت می‌کند ز آن عشق نافرجام دیرینه
وز او پنهان به خاطر می‌سپارد گفته‌اش طوطی؟
کدامین شهسوار باستان می‌تاخته چالاک
فکنده صید بر فتراک روی جادهٔ نمناک؟
هزاران سایه جنبد باغ را، چون باد برخیزد
گهی چونان گهی چونین
که می‌داند چه می‌دیده ست آن غمگین؟
دگر دیریست کز این منزل ناپاک کوچیده ست
و طرف دامن از این خاک برچیده ست
ولی من نیک می‌دانم
چو نقش روز روشن بر جبین غیب می‌خوانم
که او هر نقش می‌بسته ست،‌ یا هر جلوه می‌دیده ست
نمی‌دیده ست چون خود پاک روی جادهٔ نمناک.


#روی_جاده_نمناک
#مهدی_اخوان_ثالث
تهران - اردیبهشت ۱۳۴۰

@Sadegh_Hedayat©

#مهدی_اخوان_ثالث
#روی_جاده_ی_نمناک
شعری که اخوان برای #صادق_هدایت سرود.


اگرچه حالیا دیریست کان بی کاروان کولی
ازین دشت غبار آلود کوچیده ست
و طرف دامن از این خاک دامنگیر برچیده ست
هنوز از خویش پرسم گاه
آه
چه می‌دیده ست آن غمناک روی جادهٔ نمناک؟
زنی گم کرده بویی آشنا و آزار دلخواهی؟
سگی ناگاه دیگر بار
وزیده بر تنش گمگشته عهدی مهربان با او
چنان چون پاره یا پیرار؟
سیه روزی خزیده در حصاری سرخ؟
اسیری از عبث بیزار و سیر از عمر
به تلخی باخته دار و ندار زندگی را در قناری سرخ؟
و شاید هم درختی ریخته هر روز همچون سایه در زیرش
هزاران قطره خون بر خاک روی جادهٔ نمناک؟
چه نجوا داشته با خویش؟
پیامی دیگر از تاریکخون دلمرده ی سودازده کافکا؟
همه خشم و همه نفرین، همه درد و همه دشنام؟
درود دیگری بر هوش جاوید قرون و حیرت عصبانی اعصار
ابر رند همه آفاق، مست راستین خیام؟
تقوای دیگری بر عهد و هنجار عرب، یا باز
تفی دیگر به ریش عرش و بر این این ایام؟
چه نقشی می‌زده ست آن خوب
به مهر و مردمی یا خشم یا نفرت؟
به شوق و شور یا حسرت؟
دگر بر خاک یا افلاک روی جادهٔ نمناک؟
دگر ره مانده تنها با غمش در پیش آیینه
مگر، آن نازنین عیاروش لوطی؟
شکایت می‌کند ز آن عشق نافرجام دیرینه
وز او پنهان به خاطر می‌سپارد گفته‌اش طوطی؟
کدامین شهسوار باستان می‌تاخته چالاک
فکنده صید بر فتراک روی جادهٔ نمناک؟
هزاران سایه جنبد باغ را، چون باد برخیزد
گهی چونان گهی چونین
که می‌داند چه می‌دیده ست آن غمگین؟
دگر دیریست کز این منزل ناپاک کوچیده ست
و طرف دامن از این خاک برچیده ست
ولی من نیک می‌دانم
چو نقش روز روشن بر جبین غیب می‌خوانم
که او هر نقش می‌بسته ست،‌ یا هر جلوه می‌دیده ست
نمی‌دیده ست چون خود پاک روی جادهٔ نمناک

#مهدی_اخوان_ثالث
#روی_جاده_نمناک

@Sadegh_Hedayat©

"پیام احمد شاملو به جلسه ی یادبود مهدی اخوان ثالث
به مناسبت نخستین سالگرد اخوان"


باور نمی‌کنم که امروز سالگرد اخوانِ شاعر باشد، چون مرگ شاعر را باور نمی‌کنم، اگر شاعر بمیرد، شعر می‌میرد.
هم‌چنان که مردن چراغ، به سادگی، مرگ نور است.
پس اخوانِ شاعر درنگذشته است؛ چون او ـ یک کلام ـ درنگذشتنی است.
جانش را نفس به نفس مایه دست جاودانگی خود کرده، صدا به صدای ملّت خود افکنده، مشعلش گذرگاهی چهل ساله از معبر تاریخی ما را تا قرن‌ها بعد چراغان کرده، به عبارتی: ماده‌ای ناپایدار به نیرویی پر تپش مبدل شده است.
ما همه در می‌گذریم، نه شکوه‌ای هست نه اعتراضی. امّا او داربست بلند نام و مفهوم ملّتی است که ماییم. پس به سوگش نمی‌نشینیم.
گرد هم آمده‌ایم تا نام بلندش را که هم اکنون تداعی کننده بخش عمیقی از فرهنگ ما شده است، حرمت بگذاریم.
به او سلام می‌کنم، حضورش محسوس است. پیش پایش بر می‌خیزم.

احمد شاملو


#احمد_شاملو
#مهدی_اخوان_ثالث

ﻣﺪﺗﻬﺎ پس ﺍﺯ ﺧﻮﺩﮐﺸﯽ ﺻﺎﺩﻕ ﻫﺪﺍﯾﺖ، ﻫﻤﯿﻦ ﭼﻨﺪﯼ ﭘﯿﺶ ﺩﺭ ﺍﺧﺒﺎﺭ ﺍﻭ ﺧﻮﺍﻧﺪﻡ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﯾﺎﻡ ﻧﺰﺩﯾﮏ ﺑﻪ آﻥ ﻓﺮﺟﺎﻡ ﺗﻠﺦ، ﭼﻨﺪﺗﺎﯾﯽ آﺛﺎﺭ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻧﺸﺪﻩﯼ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﮐﻪ ﻧﺰﺩ ﺍﯾﻦ ﻭ آﻥ ﺑﻮﺩﻩ، ﺍﺯﺷﺎﻥ ﻣﯽﮔﯿﺮﺩ ﻭ ﺑﺎ آﻧﭽﻪ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﺩﺳﺖ آﺛﺎﺭ ﭘﯿﺶ ﺧﻮﺩﺵ ﺑﻮﺩ، ﯾﮑﺠﺎ، ﺩﺭ ﯾﮏ ﻟﺤﻈﻪﯼ ﺑﺤﺮﺍﻧﯽ ﻭ ﺧﺸﻤﺎﮔﯿﻦ ﻣﯽﺳﻮﺯﺍﻧﺪ. ﻭ ﺍﺯ آﻥ ﺟﻤﻠﻪ ﮐﺘﺎﺑﯽ ﯾﺎ ﮐﺘﺎﺑﭽﻪﺍﯼ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﯾﺎ ﻧﻤﯽﺩﺍﻧﻢ ﭼﻪ، ﻧﺎﻣﺶ " ﺭﻭﯼ ﺟﺎﺩﻩ ﻧﻤﻨﺎﮎ " ﮐﻪ ﺷﺎﯾﺪ ﺑﻌﻀﯽ ﺍﺯ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﺩﻣﺨﻮﺭ ﻭ ﻧﺰﺩﯾﮏ ﻫﺪﺍﯾﺖ ﺍﯾﻦ ﮐﺘﺎﺏ ﺭﺍ ﻧﺰﺩ ﺍﻭ ﺩﯾﺪﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﯾﺎ ﻧﺎﻡ ﻭ ﻧﺸﺎﻧﺶ ﺭﺍ ﺷﻨﯿﺪﻩ. ﺍﻣﺎ ﺟﺰ آﻧﭽﻪ ﮔﺬﺷﺖ ﺩﯾﮕﺮ ﺧﻂ ﻭ ﺧﺒﺮﯼ ﺍﺯ ﭼﻨﺪ ﻭ ﭼﻮﻥ ﺍﯾﻦ ﺍﺛﺮ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻧﺸﺪﻩ ﻭ ﺳﻮﺧﺘﻪﯼ ﺍﻭ ﻇﺎﻫﺮاً ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﻧﯿﺴﺖ، ﯾﺎ ﻣﺎ ﺍﻧﺒﻮﻩ ﻋﺎﻣﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﯽﺧﺒﺮﯾﻢ، ﺑﺎﺭﯼ، ﺍﺯ ﺣﺮﻑﻫﺎ ﺩﯾﮕﺮ ﮔﺬﺷﺘﻪ، ﻧﻔﺲ ﺧﺒﺮ ﻭ ﺍﺳﻢ ﻭ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺍﯾﻦ ﺍﺛﺮ ﻣﻌﺪﻭﻡ آﻥ ﻋﺰﯾﺰ ﺑﺮﺍﯼ ﻣﻦ ﺧﺎﻃﺮﻩﺍﻧﮕﯿﺰ ﻭ ﺩﺭﺩآﻟﻮﺩ ﺑﻮﺩ،ﻭ ﭘﺮﺳﺶﻫﺎ ﻭ ﺣﺴﺮﺗﻬﺎ ﻭ تأﺛﺮﻫﺎ ﺑﺎ ﺧﻮﺩ ﺩﺍﺷﺖ ﮐﻪ ﯾﺤﺘﻤﻞ ﺍﺯ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩﻫﺎﯼ ﮐﺎﺭ ﺍﻭ ﭘﯿﺸﻢ ﮐﻤﺘﺮ ﻧﺒﻮﺩ. ﮔﺮﺍﻣﯽ ﺧﻮﺑﯽ ﮐﻪ ﻧﻨﮓ ﻭﺟﻮﺩ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺻﻔﺤﻪﯼ ﺍﯾﻦ ﻣﻠﮏ، ﻫﺰﺍﺭﻩای ﻭ ﻗﺮﻧﯽ ﭼﻨﺪ ﯾﮑﺒﺎﺭ، ﭘﯿﺪﺍ ﺷﺪﻥ ﭼﻨﯿﻦ ﻧﺎﺯﻧﯿﻦ ﻓﺮﺯﻧﺪﯼ ﺩﺭ ﺩﺍﻣﻨﺶ ﻣﮕﺮ ﺑﺸﻮﯾﺪ و ﮐﻔﺎﺭﻩ ﺩﻫﺪ. ﺍﮐﻨﻮﻥ ﺍﯾﻦ ﺯﻣﺰﻣﻪﺍﯼ ﺍﺳﺖ ﺑﺎ ﺍﻭ، ﻭ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﻭ، ﻭ ﮐﺘﯿﺒﻪی ﺷﮑﺴﺘﻪ ﺑﺴﺘﻪﺍﯼ ﺑﺮ آﺳﺘﺎﻧﻪﯼ ﯾﺎﺩ ﺍﺭﺟﻤﻨﺪ ﺍﻭ:


اگرچه حالیا دیریست کان بی کاروان کولی
ازین دشت غبار آلود کوچیده ست
و طرف دامن از این خاک دامنگیر برچیده ست
هنوز از خویش پرسم گاه
آه
چه می‌دیده ست آن غمناک روی جادهٔ نمناک؟
زنی گم کرده بویی آشنا و آزار دلخواهی؟
سگی ناگاه دیگر بار
وزیده بر تنش گمگشته عهدی مهربان با او
چنان چون پاره یا پیرار؟
سیه روزی خزیده در حصاری سرخ؟
اسیری از عبث بیزار و سیر از عمر
به تلخی باخته دار و ندار زندگی را در قناری سرخ؟
و شاید هم درختی ریخته هر روز همچون سایه در زیرش
هزاران قطره خون بر خاک روی جادهٔ نمناک؟
چه نجوا داشته با خویش؟
پیامی دیگر از تاریکخون دلمرده ی سودازده کافکا؟
همه خشم و همه نفرین، همه درد و همه دشنام؟
درود دیگری بر هوش جاوید قرون و حیرت عصبانی اعصار
ابر رند همه آفاق، مست راستین خیام؟
تقوای دیگری بر عهد و هنجار عرب، یا باز
تفی دیگر به ریش عرش و بر این این ایام؟
چه نقشی می‌زده ست آن خوب
به مهر و مردمی یا خشم یا نفرت؟
به شوق و شور یا حسرت؟
دگر بر خاک یا افلاک روی جادهٔ نمناک؟
دگر ره مانده تنها با غمش در پیش آیینه
مگر، آن نازنین عیاروش لوطی؟
شکایت می‌کند ز آن عشق نافرجام دیرینه
وز او پنهان به خاطر می‌سپارد گفته‌اش طوطی؟
کدامین شهسوار باستان می‌تاخته چالاک
فکنده صید بر فتراک روی جادهٔ نمناک؟
هزاران سایه جنبد باغ را، چون باد برخیزد
گهی چونان گهی چونین
که می‌داند چه می‌دیده ست آن غمگین؟
دگر دیریست کز این منزل ناپاک کوچیده ست
و طرف دامن از این خاک برچیده ست
ولی من نیک می‌دانم
چو نقش روز روشن بر جبین غیب می‌خوانم
که او هر نقش می‌بسته ست،‌ یا هر جلوه می‌دیده ست
نمی‌دیده ست چون خود پاک روی جادهٔ نمناک.


#روی_جاده_نمناک
#مهدی_اخوان_ثالث
تهران - اردیبهشت ۱۳۴۰

@Sadegh_Hedayat©

۱۰ اسفند ماه زادروز مهدی اخوان ثالث

آی...
با شما هستم
کسی اینجاست...؟

#مهدی_اخوان_ثالث

@Sadegh_Hedayat©

‍ ...به عزای عاجلت ای بی نجابت باغ
بعد از آنکه رفته باشی جاودان بر باد
هرچه هرجا ابر خشم از اشک نفرت باد آبستن
همچو ابر حسرت خاموشبار من
ای درختان عقیم ریشه تان در خاک های هرزگی مستور
یک جوانه ی ارجمند از هیچ جاتان رست نتواند
ای گروهی برگ چرکین تار چرکین پود
یادگار خشک سالی های گرد آلود
هیچ بارانی شما را شست نتواند .

#مهدی_اخوان_ثالث
#ابراهیم_گلستان
بخشى از شعر #پیوندها_و_باغ از دفتر
#از_این_اوستا

@Sadegh_Hedayat©

...ما
فاتحان شهرهای رفته بر بادیم
با صدایی ناتوانتر زانكه بیرون آید از سینه
راویان قصه‌های رفته از یادیم
كس به چیزی یا پشیزی برنگیرد سكه‌هامان را
گویی از شاهی‌ست بیگانه
یا ز میری دودمانش منقرض گشته
گاهگه بیدار می‌خواهیم شد زین خواب‌ِ جادویی
همچو خواب‌ِ همگنان‌ِ غار
چشم می‌مالیم و می‌گوییم: آنك، طُرفه قصر‌ِ زرنگار ‌ِ صبح‌ِ شیرینكار
لیك بی مرگ است دقیانوس
وای، وای، افسوس.
.
.
سردیس #مهدی_اخوان_ثالث
نخستین سمپوزیوم مجسمه‌سازان مشهد
اثر :هادی ضیا الدینی
#مهدی_اخوان_ثالث
موسيقى از آلبوم #باد اثر #كيهان_كلهر
#آخر_شاهنامه


@Sadegh_Hedayat©

صادق هدایت
و موسیقی سنتی ایرانی
به روایت دکتر تقی تفضلی
و قلم مهدی اخوان ثالث

[هدایت] به پای خاست، ساغری در دست، گریبان و گره زنار فرنگ گشوده، همچنان خاموش سوی پستوی حجره رفت[...] سه تار من در دستش، به من داد و بازگشت به جای خویش و نشست بی‌آنکه سخنی گوید. به شگفت اندر شدم که به خبر می‌شنیدم که او چنین ساز و سرودها خوش ندارد و شاد شدم که به عیان می‌دیدم نه چنان است.[...] نواختن گرفتم.[...] پنجه گرم شده بود، که ساز خوش بود و راه دلکش و جوان بودیم و شراب ما را نیک دریافته، حالتی رفت که مپرس و صادق را می دیدم که سر می جنباند و گفتی به زمزمه چیزی می خواند[...]
گفت:«افشاری»و به جای خویش بازگشت و بنشست، خاموش و منتظر. من مقام دیگر کردم و دلیر بر اندام گرمتر و به هنجارتر می رفتم و می رفتم همچنان دلیر. در پیچ و خم راهی باریک بودم به ظرافت و سوز که ناگاه شنیدم صیحه ای از صادق برآمد و گفت بس است! بس. و گریستن گرفت به زار زار که دلی داشت نازکتر از دل یتیمی دشنام پدر شنیده.
    
#صادق_هدایت
#تقی_تفضلی
#مهدی_اخوان_ثالث
#موسیقی_ایران
#خاطره


@Sadegh_Hedayat©️