گذار از «بشیم» به «نشیم»

محمد فاضلی – عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی

✅ شما هم حتماً شنیده‌اید که جامعه‌شناسان، فیلسوفان و روشنفکرانی از هر نوعی گفته‌اند «ایران جامعه در حال گذار است.» گذارهای زیادی هم برای جامعه ایرانی ذکر شده است برخی از مهم‌ترین آن‌ها - صرف‌نظر از درست و نادرست‌اش - عبارتند از: گذار از سنتی به مدرن، از اقتدارگرایی به دموکراسی، از کشاورزی به صنعتی و همین‌طور الی آخر.

✅ سیر تحولات – بالاخص کیفیت حکمرانی - اما به گونه‌ای پیش رفته که گذار مهم‌تری در حال رخ دادن است. این چند وقت که اظهارنظرهای اقتصاددانان و تحلیل‌گران اقتصادی را مرور می‌کنم، می‌بینم که هر کشوری که اقتصادش فلج و یکباره تورم و رکود و فلاکت به سرش آوار می‌شود، کسانی پیدا می‌شوند که تقریباً این گونه توضیح می‌دهند: «ما هم مشخصات اولیه رسیدن به چنین وضعیتی را داریم، باید این کارها را انجام دهیم که مثل آن‌ها نشیم.»

✅ کشورهایی نظیر ونزوئلا، آرژانتین، زیمبابوه، نیجریه، یونان، پرتغال و چند کشور دیگر در این منوی انتخاب‌های «نشیم» ما قرار گرفته‌اند و همه توان گویی صرف تبیین شرایط و هشدار دادن نسبت به «مثل اونا نشیم» می‌شود.

✅ شما حتماً فکر می‌کنید چه چیزهایی ساده‌ای می‌نویسم اما یادآوری می‌کنم که اوایل دهه 1380 رشد اقتصادی به حدود هشت درصد رسیده و رشد صنعتی 12 درصد هم تجربه شده بود، قرار بود ظرف ده سال تولید ناخالص داخلی تقریباً دو برابر شود و سند چشم‌انداز آینده‌ای متفاوت را تصویر می‌کرد. گفتمان آن دوران «بشیم» بود.

✅ پیش از آن صحبت از ژاپن اسلامی، صنعتی شدن به شیوه کره جنوبی و ارتقای شاخص‌های توسعه مطرح بود. ما در کمتر از دو دهه از چی «بشیم» به مثل اونا «نشیم» گذار کرده‌ایم. کلی «نشیم» دیگر هم در گفتارها هست، اعم از «سوریه نشیم» یا با بحران آب مثل «سومالی نشیم» و همین طور الی آخر.

✅ معنای فنی و دقیق‌تر گذار از «بشیم» به «نشیم»، دو چیز است. معنای نمادین‌اش این است که سیاست‌گذار و حکمرانی زور و هنرش در همین حد بوده که نقطه «ب» را سه میلی‌متر بالاتر ببرد و به نقطه «ن» تبدیل کند. این البته شوخی تلخ‌اش است؛ اما معنای دوم این است که ما از اندیشیدن به «ارتقا» وارد تأمل درباره «بقا» شده‌ایم.

✅ اگر کشوری از «ارتقا» به «بقا» رسید، بقیه گذارها از سنتی به مدرن، کشاورزی به صنعتی، اقتدارگرایی به دموکراسی و ... بی‌معنا می‌شوند. همه آن‌ها در جامعه و اقتصاد در حال ارتقا معنادار هستند و اهمیت می‌یابند. هشدارآمیزتر آن‌که کسی از «بشیم» نمی‌گوید الا اصحاب قدرت به شکلی مبهم و بی‌شاخص و ابزار اندازه‌گیری، و جامعه نیز به مرز بی‌باوری درباره «بشیم» رسیده و فقط درباره «نشیم» تأمل می‌کند.

✅ کشورداری بر بنیان گفتمان «نشیم» امکان‌پذیر نیست، و هیچ «بشیم»ی بی‌ملاحظه ملزومات‌اش باورپذیر نخواهد بود.

#از_بشیم_به_نشیم

(اگر می‌پسندید، به اشتراک بگذارید.) @fazeli_mohammad

⭕ #دغدغه_ایران در اینستاگرام: 👇👇
https://www.instagram.com/p/B1OEaX9HZ8E/?igshid=17crzc9s5thn0

مشتری قدرتمند می‌شویم

ابتکار #حاکا

شما دوست دارید وقتی یک کالا یا خدمت را می‌خرید و از آن راضی یا خصوصاً وقتی از آن ناراضی هستید، بتوانید رضایت یا نارضایتی خودتان را به شکل مؤثری بیان کنید و به این ترتیب بر بقیه مشتری‌های آن کالا یا خدمت، و خود تولیدکننده اثر بگذارید؟

حالا فکر کنید در دنیایی که خیلی وقت‌ها فضای مجازی را می‌گردیم و بر اساس کامنت‌های دیگران تئاتری برای تماشا، مقصدی برای سفر، پزشکی برای درمان یا رستورانی برای شام خوردن با یک دوست انتخاب می‌کنیم، سروکله یک کسب‌وکار اینترنتی پیدا شده که شما می‌توانید نظر یا شکایت خودتان از خرید محصولات و خدمات و برندهای مختلف را در سایت‌شان ثبت کنید و اثر بگذارید.

اسم کسب‌وکارشان فرابازار است. آن‌ها شکایت‌های شما از محصولات، کالا، خدمات یا هر برندی و حتی کسب‌و‌کارهای محلی را دنبال می‌کنند و طی چندین مرحله و با روش‌های طراحی شده به دنبال پیگیری و حل مشکلات و شکایات شما می‌روند.

دقت کنید آن‌ها به شما قدرت می‌دهند، یعنی کمک می‌کنند از قدرت نظر و شکایت‌تان برای حمایت، تشویق یا تنبیه یک برند، کالا یا محصول استفاده کنید و از قدرت تأثیرگذاری و ایجاد تغییر لذت ببرید.

این خیلی خوب نیست که فقط تجربه و کامنت خودمان را به اشتراک نمی‌گذاریم، بلکه تجربه را به تأثیر تبدیل می‌کنیم؟

اگر تا حالا بعد از دیدن یک فیلم، تماشای یک تئاتر، خریدن یک محصول یا استفاده از یک خدمت، نظر خودمان را با دیگران به اشتراک می‌گذاشتیم، حالا کسب‌وکار اینترنتی فرابازار به ما امکان می‌دهد که نظرمان را به تأثیر (تشویق، حمایت، شکایت، تنبیه و ...) تبدیل کنیم.

فرابازار به ما قدرت می‌دهد تا فراتر از مشتری باشیم. ما می‌توانیم مصرف‌کننده قدرتمندی باشیم که بر تولیدکنندگان کالاها و خدمات اثر می‌گذارد.

ابتکار #حاکا کسب‌وکار موفق و پررونق، نوآورانه و مسئولانه‌ای را برای فرابازار آرزو می‌کند. شما نیز لطفاً فرابازار را برای تأثیرگذارتر شدن و حمایت از کسب‌وکارهای اینترنتی ایرانی دنبال کنید.

سایت فرابازار

فرابازار در اینستاگرام

*******
نویسنده این متن
خانم مشکات اسدی، فارغ‌التحصیل دکترای جامعه‌شناسی سیاسی و متخصص حوزه نوآوری اجتماعی است.

مشکات اسدی به صورت داوطلبانه با ابتکار #حاکا همکاری می‌کند. او برای ارتقای #اکوسیستم_استارتاپی کشور تلاش می‌کند.

درباره ابتکار #حاکا
ابتکار #حاکا (حمایت اجتماعی از کسب‌وکار‌های اینترنتی ایران) با هدف حمایت مسئولانه از فناوری‌ها و نوآوری‌ها توسط #محمدفاضلی و #امیرناظمی راه‌اندازی شده است.

علاقمندان به شناخت ابتکار #حاکا می‌توانند این‌جا را ببینند.

@haka_initiative

تاریخ انتشار: ۱۴۰۰/۷/۱

@sharenovate

@fazeli_mohammad